Bıngıldağın kapanması neden gecikir

27 Şubat 2013 10:05 tsi
Birçoğumuz bebeklerin baş bölgesine dokunulmaması gerektiğini, bu bölgenin hassas olduğunu biliriz.

Bebekler de adeta bunu biliyormuş gibi baş bölgelerine dokunulmasından hoşlanmazlar. Gelişim sürecide bıngıldak kendi kendine kapanıyor. Ancak kapanmasını geciktiren 5 neden bulunuyor.

Halk arasında bıngıldak olarak bilinen ve bilimsel adıyla 'fontanel' olarak adlandırılan yapıdan insanın baş bölgesinde altı adet bulunuyor. Bir bebeğin kafa büyüklüğü bir yaşını bitirdiğinde yetişkin halinin yüzde 90'ına, 6 yaşının sonunda ise yüzde 95'ine ulaşıyor ama bazı sorunlar bunu geciktiriyor. Aile Hastanesi'nden beyin ve sinir cerrahisi uzmanı Dr. Hamit Aytar bunları

1- Beslenme yetersizliği.

2- D vitamini eksikliği.

3- Tiroid bezinin yetersiz çalışması (hipotiroidi).

4- İskelet gelişim bozukluklarını içeren sendromlar.

5- Hidrosefali (Beyin basıncını artıran, kafatasını genişlemeye zorlayan durumlar) olarak sıraladı. Dr. Aytar'la bebeklerin gelişim süreçlerini konuştuk.

Bıngıldağın gelişimi nasıl meydana geliyor?

Bebeklerde beyin gelişimi özellikle hayatın ilk iki yılında kafatasının gelişiminden çok daha hızlıdır. Bu nedenle baş büyümesinin nedeni kafatası kemikleri değil, beyin büyümesidir. Kafatası büyüyen beyine uyum göstererek büyüyor. Tabii ki bu kadar hızlı büyüyen yumuşak bir dokuya kemik gibi sert bir yapı aynı hızla eşlik edemiyor. Bu nedenle yaratılışta kafatası kemikleri arası kaynamamış haldedir ve geniş bağ doku yani kalın zardan yumuşak ara bağlantılarla birbirine tutunmuş gibi dururlar. İlk iki yıl beyin ve kafatası gelişiminde en hızlı dönemdir.
 
Başka birtakım hastalıklar bıngıldağın kapanmasını etkiler mi?

Beslenmenin yetersizliği, D vitamini eksikliği, tiroid yetersiz çalışması olan hipotiroidi, bazı iskelet gelişim bozukluklarını içeren sendromlar gibi durumlar kapanmada gecikme nedeni olabilirler. Ayrıca önemli bir durum olarak hidrosefali gibi beyin basıncını artıran, kafatasını genişlemeye zorlayan durumlar kafanın yumuşak kısımları olan bıngıldaklar aracılığıyla genişlemeye, böylece de bıngıldakta kapanamamaya hatta iyice genişlemeye neden olurlar. 

Bu bölgeye yaklaşım pratikte nasıl olmalı? Bıngıldağa neler zarar verebilir?

Aslında bağ doku olsa da sert bir tabaka olarak bıngıldak dokunmakla, hafif travmayla kolay kolay zarar görecek bir yapı değildir. Günlük rutin bakımlarda, taşımada, başa dokunmada hiçbir sorun yoktur. Ancak çok sert bastırmakla, keskin bir cismin batmasıyla önemli travma olabilir.

Bu konuda anne ve babaların sık yaptıkları yanlışlar var mı, varsa nelerdir?

Açıkçası ebeveynler bu bölgeye karşı oldukça çekingen ve temkinli yaklaştıklarından genelde polikliniğimize yansıyan aile kaynaklı sorun hemen hiç görülmez. Bebeği yıkarken, saçıyla uğraşırken, taşırken çekinmelerine gerek de yoktur.

Erken kapanırsa ne olur? Geç kapanırsa ne gibi sonuçlar ortaya çıkar?

Bıngıldakta geç kapanma beyin açısından bir sorun olmayıp altta yatan nedeni erken tanımak ve o hastalıkla mücadele etmek adına anlamlıdır. Bıngıldağın kendisine ait sorun olarak erken kapanması önemlidir. Çünkü erken kapanma, uygunsuz kapanma demek olup kafatasının da gereğinden küçük hacimle geliştiği, yeterince beyin gelişimine izin vermediği anlamına gelir. Bu durum tıpta "Kraniyosinostozis" olarak isimlendirilir ve beyin gelişimini bozduğu gibi beyin üzerinde basınç da yaratır. İlerleyici ve ciddi boyutta olması cerrahi tedaviyle düzeltilmesini dahi gerektirir!

SERDA KIVILCIM - BUGÜN GAZETESİ


Bu haber 1,205 defa okundu.