Çocuklara 'endişe' dünyası kurmayın

10 Aralık 2012 11:42 tsi
Her an kendisinin ya da çocuğunun başına bir şey geleceği kaygısı ile yaşayan ebeveynler çocuğa büyük zarar veriyor.

Uzmanlar, her an kendisinin ya da çocuğunun başına bir şey geleceğinden endişelenen bu sebeple hayatını kısıtlayan ebeveynlerin, çocuklarının beyninde 'endişe tesisatı' kurduğu benzetmesini yaparak, "Kaygı bulaşıcıdır ve çok hızlı yayılır" uyarısında bulundu.

Her an kendisinin ya da bebeğinin, çocuğunun başına bir şey geleceğinden endişelenen bu sebeple hayatını kısıtlayan, hasta olur diye onu sokağa çıkartmayan, evdeki sehpaları köşeleri olduğu için ortadan kaldıran, gece üşür korkusuyla yanında yatıran, onun yerine düşünen hatta onun yerine nefes alan ebeveynler...

Ayna Eğitim ve Psikolojik Danışmanlık Merkezi'nden Uzman Psikolojik Danışman Belin Güner Nas, "Ebeveynlerin yaptıkları aslında koruma amaçlıdır. Ancak her bir kaygıyla çocukların beyninde kurdukları tesisata bir boru eklerler. Ve bir gün o borulardan oluşan  bir tesisat çalışmaya başlar. Çocuğun mizacındaki yatkınlık ya da yaşadığı travmatik olaylarla oluşan borular birleştiğinde ortaya endişe tesisatı iyi çalışan ama hayat kalitesi düşük bir çocuk ortaya çıkar" dedi.

Vücut temasını kaybettiklerinde...

Bebeğin doğar doğmaz ilk öğrendiği korkunun vücut temasını kaybetme olduğunu, annesinin kucağında rahat ettiğini belirten Nas, "Bu dönemde korkan bir çocuğa yapılacak ilk şey ona fiziksel temasla güven hissi vermektir.  8-9 aylıkken bebek yabancılardan korkmaya başlar. Bebek tanımadığı kişilerin kucağına gidince huzursuzlanır, ağlar. Yanında hep iyi tanıdığı birilerini ister" diye konuştu.

Hangi yaşta nelerden korkarlar?

12-18 ay civarındaki bebeklerde ayrılık endişeleri başladığını ve 2-3 yaşında en üst noktaya ulaştığını belirten Belin Nas, ayrılık endişelerinin genellikle kreşe başlarken kendini gösterdiğini, yine 2-3 yaş civarında seslerle ilgili korkular oldukça yaygın görüldüğünü söyledi. Nas bu korkuları şöyle açıkladı: "Tren, kamyon, gök gürültüsü, sifonun çekilmesi, elektrik süpürgesinin çıkardığı sesler çocuklarda korkuya neden olur. 4 yaşından sonra korkular yavaş yavaş azalmaya başlar. 5 yaş fazla korkulu bir yaş değildir. Daha çok görsel ve somut korkular söz konusudur. Düşme, bir yerini incitme gibi. 6 yaşında korkular daha yoğun görülür. Ancak çocukluk döneminin normal korkuları ile özel ilgi gerektiren korkuları, kaygıları birbirinden ayırmak gereklidir."

Kaygılarla baş etmenin ipuçları

Nas, çocuklarının kaygılarıyla baş etmek isteyen ebeveynlere yararlı ipuçları da verdi:
"Korkularını ciddiye alarak sözünü kesmeden, yorumda bulunmadan dinleyin ve korkusunu tam olarak anlatmasına izin verin. "Abartıyorsun", "Gerçekte böyle yaratıklar yok neden korkuyorsun ki",  "Bizim evimiz çok güvenli asla hırsız giremez" gibi ifadeler kullandığımızda çocuk anlaşılmadığını hisseder.

KORKULARINI SOMUTLAŞTIRIRSA RAHATLAR

"Sorulara olabildiğince somut yanıtlar verin. Önemli olan cevapların bir yetişkine verilebilecek kadar tam ve ayrıntılı olması değil, çocuğunuzun anlayabileceği kadar net ve basit olmasıdır.

"Korktuğu durumlara alışabilmesi için, korktuğu şeyle yüz yüze getirmeden  ufak adımlarla yaklaşmasını sağlayın. Bu sırada mutlaka yanında olun. Ten teması onu rahatlatacaktır.

"Size çok klişe gelen bir bilgi, çocuk için daha önce tekrar tekrar söylenmiş bile olsa, çok rahatlatıcı olabilir:
"Büyükannen biraz hasta ama doktorlar ona çok iyi bakıyorlar", "Güvendesin, ben seni daima koruyacağım."

"Olayların korkutucu yanını ve risklerini ön plana çıkarmaktansa güvenliğe ve çocukların güvenliğini artırmak için yapmaları gerekenlere odaklanın. Böylece çocuğunuz kendini sizin kontrolünüz altında hisseder, bu da ona güven duygusu verir.

"Çocuklar korkularını somutlaştırabilirlerse rahatlarlar. Somutlaştırma için korktuğu şeyin resmini, hamurdan ya da kilden şeklini yapabilir. Bu onun kelimelerin ötesinde kendini ifade etmesine yardımcı olacak ve rahatlatacaktır.

SERDA KIVILCIM - BUGÜN GAZETESİ 

Bu haber 1,486 defa okundu.