Anne babalara çocuk eğitimi

21 Nisan 2009 13:35 tsi
Aileler çocukları üzerinde titremekte elbette haklı. Ancak yapılacakların en doğrusu nedir? Bu konuda yanlış veya eksik şeyler olabilir.

Her anne baba çocuklarının hayatta bir yerlere gelmesi için okulda başarılı olmasını, iyi bir öğrenim görmesini ister. Bunun için ebeveynler arasında kıyasıya bir yarış var. Özel öğretmenler, dersane ve kurslar çok yaygınlaştı.

Aileler çocukları üzerinde titremekte elbette haklı. Ancak yapılacakların en doğrusu nedir? Bu konuda yanlış veya eksik şeyler olabilir.

Yine anne baba ve öğretmenler, çocukların başarısızlıklarını çoğu defa zekâ seviyesine bağlar, başka sebeplerin olabileceğini düşünmezler. Bu da çocuğun gelişimini olumsuz yönde etkiler, çocuk kendisinin yetersiz olduğu düşüncesine kapılır. Halbuki başarısızlığın birçok sebepleri vardır, bunlar araştırılmalıdır.

Şunu da bilelim: Normal çocuk yoktur. Her çocuğun bilgi, zekâ, kişilik, beceri ve yetenekleri, ilgili oldukları alanlar farklı farklıdır. Diğer çocuklara göre “normal” olan bir şey, bizim çocuğumuza uymayabilir. Her çocuk gibi bizim çocuğumuz da tamamen kendine has gelişimiyle özgün (orijinal) bir ferttir.

Elbet çocuğumuza yeterli ilgi ve sevgi göstermeliyiz. Ancak mükemmel olmak zorunda da değiliz. Onları yetiştirirken yanlışlar yapmış olabiliriz. Bize düşen, elimizden gelenin en iyisini yapmaktır. Ama yaptığımız asla mükemmel olmayacaktır, bunu bilelim.

Çocuğumuz sağlıklıysa, yani kendisine ve çevresine karşı dürüstse, elinde olanla yapabildiğini yapıyorsa ve kendisi ile barışıksa, kendini seviyorsa ne mutlu bize.

Elinizdeki kitap bu hedefe varmadaki temel kurallar için kaleme alındı. Anne baba olmanın mutluluğu yanında sorumlulukları olduğunu da zihnimize kazıyalım lütfen.

RAHİMDE BAŞLAMALI

Ceninin sinir sisteminin gelişimi, annenin hamileliği süresince yaptığı şeyler doğrultusunda iyi veya kötü yönde etkilenir.

Hamilelikte sigara, alkol, uyuşturucu kullanımı cenin beyninin gelişimine kötü yönde etkiler ve çocuğun ilerde öğrenme zorluğu ve davranış problemleri yaşama riskini artırır.
Yine hamilelik süresince anne adayı sağlıklı ve dengeli beslenme önemlidir. Somon ve ton balığı yemek, omega -3 yağı almaları açısından şarttır. Yine tam tahıl ve undan yapılmış gıdalar elzemdir.
Annenin düşünce ve duyguları da bebeğin gelişimini etkileyebilir. Bu yüzden anne adayı stresli ve sıkıntılı değil neşeli ve güleryüzlü olmalıdır. Gülücükler saçan ve mutlu olan, bebeğini sevinçle bekleyen anne adayında endorfin denilen mutluluk hormonu salgılanır, bu da anneyi ve bebeği rahatlatır. Gelişine böyle mutlu olunan ve sevgi dolu ortama doğan bebekler dünyaya büyük bir ilgi besler, etraflarına merakla bakar, kendilerini güvende hisseder ve anne babalarıyla köklü ilişkiler kurabilirler.

ANNE SÜTÜ ZEKİLEŞTİRİR

Araştırmalar emzirilen bebeklerin daha zeki olduğunu göstermektedir. Aynı zamanda daha iyi gelişmekte ve ilkokul çağında da daha iyi dereceler yakalamaktadırlar.

Annelerince emzirilen çocukların zihinsel avantajlı olmasının sebepleri:

Anne sütü bir çeşit omega - 3 yağ asidi olan ve beynin gelişiminde çok büyük rol oynayan DHA yağı içerir. DHA, beyin dokusunu geliştirip güçlendiren önemli bir besindir.
Yine bebeklerin beyin dokusu gelişimi açısından kolesterole ihtiyaç duyar. Bebek mamaları hemen hemen hiç kolesterol içermezken, anne sütü kolesterolden oldukça zengindir.
Anne sütündeki temel şeker olan laktoz, emzirilen bebeklerin daha zeki olmalarının bir diğer sebebidir.
Anne sütü hızla hazmedildiği için emzirilen bebekler daha sık beslenirler ve böylece anneleriyle daha sık etkileşimde bulunurlar. Emziren anneler de bebeklerinin ihtiyaçlarına karşı çok daha hassas olurlar. Bir anne her emzirmede bebeğin ne kadar süt içtiğini ölçmeyeceği için, bebeğinin acıkıp acıkmadığını sürekli gözlemek zorundadır. Böylece anne, bebeğin başka sinyal ve mimiklerinin de farkına varır, evlâdını daha iyi anlar. Anne ne derece ilgili, hevesli ve duyarlı olursa, bebeğin çevreye ilgisi de bir o kadar artar.
Emzirilen bebekler sürekli anneleriyle vücut teması yaşarlar ve çoğu gecelerini anneleriyle aynı yatakta geçirirler.
Emzirmenin sağladığı sıcaklık ve rahatlık, biberonla beslemenin veremeyeceği bir duygusal tatmin sağlar.

BEBEĞİ ANNESİNDEN AYIRMAYALIM

Yeni doğan bebeği annesinin yanında tutmalıdır. Annesiyle beraber yatan bebek, vücut ısısını, metabolizmasını, hormon ve enzim seviyesini, kalp ritmini ve nefes alış verişini dengeler. Anne ve bebeğin birbirinden ayrılması, fiziksel yoksunluklara ve duygusal boşluğa sebep olur.

Çünkü anne bebek ilişkisi karşılıklı, iç içe ve büyülüdür. Bebeğin ağlaması, yer yüzünde bebekler için en iyi besin olan anne sütünü tetikler. Doğumdan sonra emzirmek, plasentanın atılmasına yardımcı olduğu gibi, annenin kanama geçirmesine de engel olur. Ayrıca bebeğin bakışları ve dokunuşu, annelik için gerekli duygu ve melekelerin oluşmasını sağlar. Bebekler, annelerinin sesini duymalı, kokusunu hissetmeli, uyku düzenini ve yüz ifadelerini öğrenmelidir. Annelerinin iyi olduklarından emin olma ihtiyacındadırlar.

Bu yüzden bebek yeni doğduğunda yatağı anne ve babaya yakın olmalı, yattığı sepet veya beşik mümkün olduğunca anneye yakın konmalıdır. Ebeveyn ihtiyaç duyduğu anda bebeğe dokunabilmeli, anne her zaman bebeğin hafifçe soluk almasını duyabilmelidir.

BEBEĞİ YANIMIZDA TAŞIYALIM, ONUNLA KONUŞALIM

Bebeğimizle mümkün olduğu kadar çok vakit geçirmenin birçok avantajı vardır. Hatta doğum esnasında özel olarak gösterilen ufacık bir ilginin dahi büyüme, sağlık ve öğrenmede farklılıklar oluşturduğu biliniyor.

Bebeğimizi doğumdan sonra yanımızdan ayırmamak, sarılmak, kucaklamak, emzirmek, renkleri göstermek, etrafı ellemesini, görmesini sağlamak ve normal yetişkin sohbetlerinin olduğu mekânlarda beraber olmak gerekir. Tabi gürültülü patırtılı ortamlar bebeğimize mahzurludur, ama huzurlu ebeveynlerin yani en uygun yerdir.

Bebekle doğumdan hemen sonra iletişime girmeli ve ona ilgi göstermelidir. Daha çok ilgi gören bebekler daha çabuk kilo alır, daha çok uzar, yön kabiliyetleri daha gelişir, hafıza ve öğrenme yeteneği artar, kendilerini daha iyi ifade ederler. Ayrıca kendilerini daha çok güvende hissederler.

Bu yüzden bebeğimize, onu aktive eden bir ortam sağlayalım. Günlük işlerimizi yaparken onu yanımızda bulundurarak ona görme, işitme ve anlama becerilerini geliştirmek için muhtaç olduğu uyarımı vermiş oluruz.

Anneye yakın olmak ve onun yürürken hareketlerini hissetmek, bebeği sakinleştirir. Onunla bulaşık yıkarken, kitapçıda gezerken, alışveriş yaparken sürekli konuşmalıdır.

Duyarlı ebeveynler çocuklarıyla oluşturdukları erken iletişimden büyük zevk alırlar ve bunu yaşamak için de ellerinden geleni yaparlar. Bebekler ağladıklarında veya çeşitli hareketler yaptıklarında, sevgi ve ilgi ile karşılık vermeliyiz. Bu yüzden:

Bebeğimizle göz teması kuralım.
Seslerini taklit edelim.
Ona ismi ile seslenelim.
Konuşmayı basit tutalım. Kısa, iki veya üç kelimelik kısa cümleler kullanalım.
El, kol ve beden hareketleriyle konuşmamızı destekleyelim.
Sorular soralım.
Bebeğimizin günlük bakımını yaparken (üstünü giydirirken, banyo yaptırırken, altını değiştirirken) ne yaptığımızı anlatalım.
Ona şarkılar, ilahiler söyleyelim.
Çocuğun başlattığı kelimelere eklemeler yapalım. Bunun iyi bir dil öğrenim aracı olduğunu bilelim.

KİTAP OKUYALIM

Çocuklarımıza kendileri okuyabileceklerinden çok önce kitap okursak kitaba ilgilerini artırmış oluruz. Hikâyeyi çocuğun ilgi seviyesine ve dikkatine göre ayarlayalım. Sözümüzü kesmelerine, sorularına ve paylaşmaya izin vermezsek hikâye okumamıza ilgileri azalacaktır. Hedefimiz hikâyenin sonunu getirmek değildir, tartışmalar açmak daha çok değer taşır. Olumlu tutumları beslemek için çocuğun kişisel tepkilerini kabul edelim.

Çocukları küçüklükten başlayarak kitapçıya, öykü saatlerine götürelim. Yaşları geldiğinde kitaplıkları için adlarını taşıyan kâşe hazırlatalım.

Araştırmalar, küçükken ebeveynleri tarafından kitap okunarak büyütülen çocukların, okumayanlara kıyasla okulda daha başarılı olduklarını göstermektedir.

Beraber kitap okumak, hem ebeveynler hem de çocuklar açısından çok zevkli bir faaliyettir. Aynı zamanda da çocuğun bilgi gelişimini ve sonucunda gelen başarıyı sağlar.

HAYAL DÜNYASINI BESLEYELİM

Gerçek dışı hikâyeler, masallar, düşler yetişkinlere saçma gibi gelebilir. Ama bunları bir yana atmayalım, besleyip geliştirelim. Çocukluğunda “Küçük Prens” , “Bremen Mızıkacıları”, “Güliver Devler veya Cüceler Ülkesinde” türünde kitaplar okuyanlar, çocukluk fantezilerinin ve düşlerinin çok güzel, çok önemli bir bölümünü yaşarlar.

Çocuğun hayal gücünü sadece kitaplarla değil, çocuğa masal anlatarak ve onun bize masal anlatmasını isteyerek de geliştirmeye yardımcı olmalıyız. Çocuğa masal kitabı okumakla masal anlatmak arasında önemli bir fark vardır. Ona masal anlattığımız zaman kendisinin de bir masal uydurabileceği inancını yerleştirmiş oluruz.

Çocuklar, bizim çocukluğumuza, özellikle onların yaşında olduğumuz dönemlere ait hatıralarımızı dinlemekten hoşlanırlar. Bunları anlatırken, olayları çocuk için daha ilginç kılmak amacıyla bazen gerçekleri bozmaktan abartmaktan dahi kaçınmayalım. Çocuğa masal veya hikâye anlatırken anlatış şeklimizde monotonluğa düşmeyelim. Yer yer konuşma tempomuzu hızlandıralım, yer yer çok ağır konuşalım. Bazen sesimizi yükseltelim, bazen fısıltıyla anlatalım. Bu arada birtakım sesleri taklit etmeye de önem verelim. Otomobilin kornasını, koyunun melemesini, trenin cufcufunu taklit etmemiz çocuğun hoşuna gidecek ve ilgisini artıracaktır.

Çocuğun hikâye uydurmasına yardımcı olabilecek bir yol da resimlerdir. Bir kitap, dergi veya gazeteden resim seçelim. Bununla ilgili bir hikâye uyduralım. Sonra bir başka resim seçerek, çocuğumuzdan bununla ilgili bir hikâye anlatmasını isteyelim.

Çocuğun hayal gücünü besleyecek bir başka yol da, masalın başını anlatmamız ve sonunu onun bitirmesini istememiz olacaktır.

OYUN OYNAMASINI TEŞVİK EDELİM

Bırakalım çocuklar oyun oynasınlar, çünkü onlar bu şekilde öğrenirler. Çabuk öğrenme becerisinin gelişimini sağlamak için ebeveynlerle beraber olmak çocuklar için çok önemlidir. Ancak tek başına, oyuncaklarıyla etrafı dağıtması ve çevresini güvenli bir şekilde gözden geçirip incelemesi de önemlidir.

Henüz okula başlamamış çocuklar evde rahatça koşup zıplayabilmelidir. Ancak ev çocuk için güvenli hale getirilmeli, ona zarar vermeyecek ortam oluşturulmalıdır. Böylelikle “dikkatli ol” , “dokunma” gibi ikazlar almadan çocuk serbestçe oynar.

Bilelimki oyun, çocuklar için en doğal gelişim ve en aktif öğrenme ortamıdır. Oyun içinde yapılan koşma, atlama, sıçrama gibi sportif aktiviteler; dolaşım, solunum, sindirim ve boşaltım sistemlerine olumlu etki sağlayarak metabolizmayı geliştirir. Ayrıca oyun sırasında tekrarlanan hareketler, çocukların kas gelişimini de hızlandırır.

Çocuklar oyun oynayarak hem sağlıklı bir bünyeye kavuşurlar, hem de fiziksel gelişimlerini tamamlarlar.

OYUN ORTAMI OLUŞTURALIM

Oyun oynamak çocuğun işidir. Bir bebeğin, hayatında ilk defa eline çıngırak almasında, bir gencin bilgisayar oyununun şaşırtıcı karmaşıklığıyla yüz yüze gelmesi aşamasına kadar çocuklar oyun sayesinde sonuca varmayı, konsantrasyonu, motor, sosyal ve dil becerilerini öğrenirler.

Oyun oynarken çocuklarını izleyen ebeveynler onları tanıma fırsatı bulurlar.

Anne babalar çocuklarının daha iyi oynayabilmeleri için ortam oluşturmalıdırlar. Bir çocuk ne kadar değişik oyun oynarsa, gelişiminin hangi aşamasında olursa olsun öğrenme becerisi bir o kadar zenginleşir. Oyunla çocukların işitme, hissetme, görme gibi duyuları harekete geçer. Oyun değişik seçenekler, imkânlar ve problem çözme becerisi kazandırır. Çocuklar gerçek dünyada olmayacak şeyleri oyunlarında gerçeğe dönüştürebilirler. Bu onlar için bir çeşit güç kaynağıdır.

Bu yüzden:

Bebeğimizle oynayalım. Bebekler ebeveynlerinin kendileriyle oynamalarına bayılırlar ve oyunlarını şekillendirmeyi isteyen yetişkinlere daha büyük çocuklardan çok daha mutlu ve olumlu karşılık verirler.

Oyunlarına katılalım. Akıllı ebeveynler çocuklarına bebekliklerinden gençliklerine kadar beraber oynamak için zaman ayırırlar. Böylelikle çocukla aradaki bağı güçlendirir, onun kendine güvenini artırmış oluruz.

UYGUN OYUNCAKLAR SEÇELİM

Oyuncaklar çocuklara sadece dünyayı öğretmekle kalmaz, ebeveynlere de çocukları hakkında bir çok şeyi fark etme fırsatı tanırlar. Bu yüzden oyuncaklar mümkün olduğunca çok duyuyu hareket geçirebilmelidir.

Bu yüzden oyuncaklar:

Her şeyden önce tehlikesiz olmalıdır. Keskin kenarlı, sivri uçlu olmamalı ve kolayca kırılmamalıdır.
Dayanıklı olmalıdır.
Oyunun oyuncakla çocuk tarafından yürütülüyor olması lâzımdır. Düğmeye bir kez basıldığında harekete geçen ileri teknoloji ürünü oyuncaklardan uzak durmalıdır. Bu tip oyuncaklar çocukların üreticiliklerini yok edecekleri gibi dikkat toplama sürelerini de kısaltırlar. Oysa çeşitli biçimlere sokulabilecek tahta küplerle oynayan çocuk, oyunu kendisi sürdürür. Bu tip oyuncaklar, çocuğun kendine güvenini ve yaratıcılığını geliştirirler.
İyi oyuncak eğlendirici oyuncaktır.
Yine oyuncak, çocuğun yaşına ve gelişme dönemine uygun olmalıdır.

ARKADAŞ ÖNEMLİ

Çocuk için arkadaş seçimi ne kadar zor ise, arkadaşlıkların koparılması da o kadar zordur. Öncelikle arkadaş seçiminde titiz olmak gerekmektedir.

Arkadaş seçerken bazı noktalar önemlidir:

Arkadaş yalnızca alıcı veya verici değil devamlı paylaşımcı olmalıdır. Bu paylaşım maddi ve manevi her konuyu kapsamalıdır.
Arkadaş kin ve kıskançlıkla hareket etmemelidir. Aksine arkadaşını her zaman daha iyiye, daha doğruya yönlendirmelidir.
Arkadaş arkadaşını zararlı alışkanlıklardan, israftan, toplum içinde gülünç duruma düşmekten korumaya çalışmalıdır.
Arkadaş, sırdaş olmalıdır. Bu sırlar yayılmamalı ve arkadaşının zararına kullanılmamalıdır.
Arkadaş, uyarıcı ve doğruya yönlendirici olmalıdır. Yanlış harekette birbirlerini uyarmalıdırlar.
Birbirlerinin başarısından mutluluk duymalıdırlar.

Çocuğumuz sınıfta tümü ile arkadaşlık kurabilmelidir. Tabi her birinin derecesi değişik olacak, bazıları ile çok samimi olabilecektir.

Anne babalar çocuklarının arkadaş seçiminde bu kurallar doğrultusunda yönlendirici olmalı, arkadaşlık ilişkilerini yakından izlemeli ve gözlemelidir. Yanlış ilişkilere izin vermemelidir.

DÜZENLİ VE DERLİ TOPLU OLMALI

Çocuklarımızın düzenli ve derli toplu olmasını sağlamak için, bu konuda çok küçük yaşlardan itibaren kararlı davranmamız, taviz vermememiz gerekir. Küçük yaşlarda edinilen alışkanlıklar okuldaki sorumluluklara da yansıyacağı için, çocuklar düzenli olmayı öğrenmelidir. Çocuklarımızın pasaklı ve özensiz ödevler vermesine razı olmayalım. Sorumsuzca davranmalarına izin vermenin onları sevmemek ve geleceklerine aldırmamak anlamına geldiğini sakin ve kararlı bir ifadeyle anlatalım.

Bilelimki çocuğumuzun odası ve işleri karışık, düzensiz ve bakımsızsa derslerdeki başarısı da bundan olumsuz etkilenir. Aksine tertipli ve düzenliyse zihni daha berrak, anlayışı daha kıvrak olacaktır.

NASIL ÖĞRETELİM?

Okul öncesi çocuklar, ilgilerini kısa sürelerle bir konu üzerinde toplayabilirler. O sebeple oynayacağımız oyunların ortalama süresi beş dakikayı aşmamalıdır. Ama 5 dakikadan sonra çocuk oyunu sürdürmeyi ilgiyle istiyorsa, zaman doldu diye oyunu kesmeyelim. Onun ilgisi bizim için en iyi ölçü olacaktır.

Çocuğa bir şey öğretirken, kesinlikle cezadan kaçınalım. Ona öğretmeye çalıştığımız şeyi anlamadı veya yanlış yaptı diye çocuğu azarlamak, cezalandırmak, bu konuda yapacağımız en büyük yanlıştır. Çocuk kendisine gösterdiğimiz şeyi hemen kavrayıp anlamıyorsa, ya bu iş için daha ufaktır veya konuyu anlayacağı şekilde sunmamışızdır.

Böyle bir durumda ısrar etmeyelim, bir başka konuya geçelim. Çocuğa öğrettiklerimizin eğitici veya zihnini geliştirici şeyler olduğu kanaatini uyandırmak yerine, bunları ona bir eğlence, bir oyun olarak öğretelim. Ona ilginç ve eğlenceli gelmesini, sıkılmamasını gözetelim.

ZENGİN BİR ÇEVRE SUNALIM

Beyin gelişiminde ve zihinsel performansı daha üst seviyelere ulaştırılmasında çocuğa renkli ve zengin bir çevre sunmanın önemi büyüktür. Yani müzeler, hayvanat bahçeleri, parklar, ormanlar ve kırlar gibi değişik yerlere götürülen; resim, yüzme, satranç gibi kurslara devam ettirilen; meselâ yaz aylarında kamp ve benzeri faaliyetlere gönderilen çocuklar daha zeki olmaktadır.

Ayrıca çocukluk döneminde ailelerinden sevgi ve destek gören çocukların da zekâ kapasitelerinin arttığı belirlenmiştir.

UYKUSUNU ALMALI

Uyku; yemek, içmek ve soluk almak gibi fizyolojik bir ihtiyaçtır. Sadece bedenimizi değil zihnimizi de uyumakla dinlendiririz.

Hayatımızın üçte biri uyku ile geçer. Uykunun önemi, uykusuz geçen bir geceden sonra anlaşılır. Hayatın tadı kalmaz; bütün gün asabi, uykusuz bir şekilde ortalarda dolaşır, kendimizi hiçbir işe gereğince veremeyiz.

Bu yüzden çocuğumuzun uyku saatlerine ve süresine dikkat etmeliyiz. Yetersiz alınan uyku, ders çalışma performansını düşürecektir.

İşte uyku ile ilgili dikkat edilecek noktalar:

Uyku süresi yeterli olmalı, yaşına göre en az 7 – 8 saat uyumalıdır.
Daha çok uyuyan, daha çok dinlenir diye erkenden yatağa göndermemiz uygun olmaz. Zoraki bir dinlenme, çocuğu sinirli yapabilir.
Fazla uyku da doğru değildir. Hem vakit kaybıdır, hem de tembelliğe alıştırır.
Uykuyu geceye kaydırmak lâzımdır. Bu yüzden erken kalkıp, o sessiz ortamda dersin başına oturmasıyla verimi artar.
Çocuğumuza uykuyu kaçıracak kafeinli gıdaları ( çay, kahve, çikolata, kola) akşamları vermeyelim.
Yine akşamları ağır yemek yemesinler. Yatağa aç da girmesinler. Açlarsa bir bardak süt içsinler veya yoğurt yesinler.

BESLENMEYE DİKKAT

Çocuğumuzun zihinsel faaliyette başarılı olması için beslenmelerine dikkat edelim, aşırı yemekten ve şişmanlıktan uzak durmalarını sağlayalım.

Bu gerekçe ile:

Beyaz şekerli ve beyaz unlu gıdaları (her türlü tatlı ve pastalar, kekler, beyaz ekmek, kola, hamur işleri gibi) diyetimizden çıkaralım veya asgariye indirelim. Bu tür yiyecekler hem gereksiz kalori yükler, hem de kan şekerinde dalgalanmalara yol açarak öğrenmeyi zorlaştırırlar.
Meyve ve sebzeye ağırlık verelim. Tatlı ihtiyacını meyveyle gidermesine alıştıralım. Taze sıkılmış meyve suyunu tercih edelim.

Yine zihin açıklığına sebep olan bal, ceviz, havuç, kuru üzüm, muz gibi gıdaları soframızdan eksik etmeyelim.

Balık zihinsel performansı artırır. Evimizde sık yenmelidir.

Yine lahana, limon, soğan ve çilek de öğrenmeyi kolaylaştıran yiyeceklerdir.

Kuru yemişleri özellikle de cevizi ihmal etmeyelim.

Doyunca hattâ doymadan sofradan kalkalım ve karnımızı fazla doldurmayalım. Bu yüzden porsiyonlar az olmalıdır. Yemek için yaşamadığımızın aksine yaşamak için yediğimizin şuuruna vardıralım.

Ayakta değil oturarak yiyelim. Lokmalarımızı iyice çiğneyerek, tadını hissederek yutalım ve çocuğumuzu buna alıştıralım.

İşlemden geçmiş olanları değil doğal gıdaları tercih edelim.

SEBZE VE MEYVEYİ BOL YEDİRELİM

İyi protein, karbonhidrat ve yağ kaynaklarını seçmek sağlıklı beslenme açısından önemlidir. Ancak çocukların beslenmesinde gerçekten eksik olan meyve ve sebzelerdir. Omların ve bizim beslenmemize daha fazla sebze meyve katmaya çalışırsak, hastalık risklerini azaltabilir, daha uzun ve sağlıklı yaşama şansımızı artırabiliriz.

Sebze ve meyvelerin çocuğun beslenmesinin büyük kısmını oluşturmasını sağlayalım.

Meyveyi meyve suyu veya püresi şeklinde değil bütün olarak yedirelim.

Meyve ve sebzelerde çeşitliliğe gidelim. Yeni yiyecekleri önüne koyup denemelerini sağlayarak daha zengin bir damak tadı geliştirmelerini teşvik edelim.

Ancak patatesi fazla vermeyelim. Bazı vitamin ve mineraller içerir ve keyifli, tatmin edici bir besindir. Ancak patatesin faydasının büyük bölümü kabuğundadır. Kabuğu olmadan beyaz ekmeğin etkisini gösterir.

KAHVALTI ŞART

Kahvaltının bir adı da “başarı yemeğidir”. İyi bir kahvaltı ile bütün günümüz daha güzel geçer. Proteinler beynimizi canlandırırken, kompleks karbonhidratlar da bizi yatıştırıp sakinlik verir. Bu iki besinin dengelendiği bir kahvaltı gün boyunca etkin ve doğru davranış açısından çocuğumuza yardımcı olur.

Sabahları kahvaltı eden çocuk daha yüksek notlar alır, dikkatini daha kolay toplar ve karmaşık problemleri çözmekte çok zorlanmaz. Öğrenme becerisi daha yüksek olur.

Ayrıca kahvaltı yaptığında gün boyu düzensiz ve abur cubur beslenmeden de korunmuş olur.

Yine kahvaltıda daha çok süt, meyve, taze meyve suyu, tahıllı kahvaltı gevrekleri tüketir. Bunların tümü de ihtiyaç duydukları besinleri sağlamakta, ona katkıda bulunur.

SOFRAYA DAVET

Çocukların daha düzenli ve özenli yemek yeme tarzını teşvik etmenin bir yolu sofradır. Başarılı çocuklar yetiştiren ailelerde ebeveynler ve çocuklar ailece oturulan sofraları çok severler.

3 yaşındaki çocukların yerlerinde 10 yaşındakiler kadar uzun süreli duramadıklarını bilelim. Kıpır kıpır hareketli olurlar, ama zamanla daha çok sofra başında otururlar.

Yine bilelim ki yemeği ailece yemek aile fertlerini birbirine bağlar, evde sıcak ve sevgi dolu bir ortam hazırlamaya yardım eder, ailenin birliğini ve mutluluğunu artırır.

Ailece sofra başına oturduğumuzda kişi olmaktan çıkıp bütünleşiriz ve fiziki, hissi ve ruhi bakımdan güçleniriz. Birlikte yenilen yemeklerde kalpler birleşir, alınan gıdalar bereketlenir, aile bağları güçlenir.

Yalnız sofra başındayken sadece yemek yenmeli ve sohbet edilmelidir. Televizyon seyrederek, gazete okuyarak yemek yenmekten uzak durmalıdır.

EGZERSİZE TEŞVİK EDELİM

Egzersiz yani hareketli olmak ve spor yapmak; yeme, içme ve uyku kadar vücut için zorunludur. Çünkü kol ve bacaklardaki kasların hareketi kan dolaşımının hızlı ve dengeli olmasını sağlar, damarların kalbe kanı kolay ulaştırmasına destek olur. Böylelikle kaslar güçlenir eklemler hareketli olur, vücuda esneklik ve zindelik gelir.

Spor yapan kişinin canlılığı ve ders çalışma performansı daha yüksek olur. Düzenli spor ayrıca gerginliği, üzüntüyü ve stresi ortadan kaldırır.

Hergün bir saati yürümeye, spor yapmaya, egzersize ayıran öğrencilerin sınavlarda daha başarılı oldukları görülmüştür.

Böyle faydaları saymakla bitmeyen egzersizi çocuğumuz ihmal etmesin. Yürüyebilir, merdiven çıkabilir. Yine futbol, yüzme, bisiklet, ip atlama, tenis, voleybol, basketbol gibi sporlar da tavsiye edilir.

Çocuğumuz ders çalışırken yorulduğunda egzersizle çalışmaya ara verirse en uygun yoldur. Hem dinlenir, hem de bedenine ve zihnine enerji katar. Öğrenme isteği artar, zihni açılır.

Doç. Dr. Sefa Saygılı

Bu haber 1,724 defa okundu.