'Denizin prensi' artık yok

24 Kasım 2011 11:44 tsi
''Denizin Prensi'' olarak adlandırılan lüfer, Çanakkale'deki balıkçı tezgahlarında bu yıl neredeyse yok denecek kadar azaldı.

Balık stoklarının, aşırı avlanma ile yıpratılması nedeniyle, Çanakkale'de balık tezgahlarında satılan lüferin kilogram fiyatı 120 liraya çıktı.

''Denizin Prensi'' olarak adlandırılan lüfer, Çanakkale'deki balıkçı tezgahlarında bu yıl neredeyse yok denecek kadar azaldı. Buna paralel olarak da söz konusu bu balığın satış fiyatı adeta altının fiyatıyla yarışır hale geldi.

Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi (ÇOMÜ) Su Ürünleri Fakültesi Avlama ve İşleme Teknolojisi Bölüm Başkanı Prof. Dr. Ali İşmen, dünyada ve Türkiye'de balık stoklarının aşırı avcılık nedeniyle yıpratıldığını ve lüferin de aşırı avlanan türler arasında bulunduğunu söyledi.


Balık stoklarındaki değişimin ve dalgalanmanın temel nedenlerinin doğal ve insan kaynaklı olduğuna işaret eden İşmen, ''Denizdeki tüm canlılar ekosistemin temel parçalarını oluşturur ve sürekli olarak birbirleriyle etkileşim halindedirler. Canlılar yaşamsal faaliyetlerini sürdürebilmek için beslenmeye ihtiyaç duyarlar. Bu av ve avcı, ya da aynı besin için yarış şeklinde cereyan eder. Deniz ekosisteminde bu ilişkiler düzenlenmiştir. Doğal olarak ekosistemdeki herhangi bir değişim, stoklar üzerinde artma ya da azalma şeklinde kendini göstermektedir'' dedi.

İşmen, insan kaynaklı nedenlerin avcılık ve deniz kirliliği olduğunu belirterek, şöyle konuştu:

''İnsan kaynaklı değişimler kendini doğal olayların neden olduğu değişimlere oranla daha etkili göstermektedir. Bu değişimlerin başında ekonomik öneme sahip balıkların zamanla azalması sonucu, avcılık faaliyetinin başka bir türe kaydırılması, balık stoklarının tam olarak tespit edilememesi, fiyatlardaki değişimler, balıkçılıkla ilgili amortisman giderlerindeki akaryakıt ve teknik donanım gibi değişimler, stok tahminleri gerçekleştirilmeden yapılan kota uygulamaları gelmektedir. Ekonomik bir tür olan lüfer balıkları büyüklüklerine bağlı olarak 'Defne Yaprağı', 'Çinekop', 'Sarı Kanat', 'Lüfer' ve 'Kofana' şeklinde isimlendirilir. Dünyada ve ülkemizde balık stokları aşırı avcılık nedeniyle çok yıpratılmış durumdadır. Lüfer de aşırı avlanan türler arasında yer almaktadır.''


Prof. Dr. Ali İşmen, 1950'den 2002 yılına kadar dünyadaki ve Türkiye'deki lüfer avcılığı miktarları incelendiğinde, en fazla üretimin 1983'te 60 bin 55 ton olarak kaydedildiğini söyledi.

Türkiye'deki lüfer avcılığında ise, 1973 yılında 391 ton ile en az üretimin elde edildiğini ifade eden İşmen, ''1982'de maksimum 32 bin 184 ton ile en fazla üretim gerçekleşmiştir. 1980'li yıllardan sonra Türkiye balıkçılık sektörünün gelişmesi, tekne boylarının büyümesi, sonar, eko-sounder gibi cihazların balıkçılıkta yer alması ve gırgır takımlarının daha yoğun kullanılmasıyla birlikte lüfer balığı avcılığı miktar olarak artış göstermiş, ancak yıpratılan stoklar nedeniyle 2002'den sonra tekrar azalarak 5 bin 999 tona düşmüştür'' dedi.

İşmen, balıkçılık baskısının aşırı avcılık seviyesine ulaşmasıyla stoklarının yıprandığını, azaldığını ve en sonunda da yok olmaya başladığını ifade ederek, şu bilgileri verdi:

''Aşırı avcılık baskısı kendini farklı şekillerde göstermektedir. Bunun en önemli göstergeleri, avlanan balığın boyunda zamanla küçülme, av miktarında azalma, av sezonunun kısalması, avlanan tür sayısının azalması, ekonomik olmayan türlerin sayısındaki artıştır. Bunun yanında son yıllarda artan deniz kirliliği de balıkların ve besinlerinin yaşam ortamlarının kalitesinin bozulmasına, üreme ve beslenme olaylarının değişmesine, yumurta ve larva ölümlerine, popülasyonların kirlenen bölgelerden göç etmesine neden olmaktadır. Tüm bu olumsuzluklar sonucunda, denizlerimizde balık popülasyonları her geçen gün azalmakta ve yok olmaktadır.''

Öte yandan, Çanakkale Balık Hali'nde balık satışı yapan Okan Gümüşten, lüferin, çinekop iken havyar bıraktığını ifade ederek, ''Bu sezon tezgahlarda lüfer balığı yok. Tezgahımıza hiç düşmedi. Şu an kilogramı 120 liradan satılıyor'' diye konuştu.

Bir başka işletmeci Recai Sever ise, aşırı ve bilinçsiz avlanma dolayısıyla balığın eskisi kadar bol olmadığını bildirdi.

Sever, ''Vatandaş soruyor, fakat fiyatını duyunca almaktan vazgeçiyor'' dedi.

ntvmsnbc

Bu haber 1,340 defa okundu.