En büyük mutluluk nedir?

1 Kasım 2011 08:45 tsi
Prof. Dr. Erdem YEŞİLADA yazıyor...

Prof. Dr. Erdem YEŞİLADA / Star
eyesilada@yeditepe.edu.tr

Elinde sürekli olarak laleyle dolaştığı için Laleli Baba olarak bilinen zatın ünü padişah III. Mustafa’nın kulağına kadar gelir. Padişah merak eder ve erkanıyla birlikte Laleli Baba’yı görmek üzere gider. Padişah, Laleli Baba’yı sınamak için “Dünyada en büyük saadet acep ne ola?” diye sorar. Laleli Baba’nın yanıtı şaşırtıcıdır: “Def’i hacet gidermektir hünkarım.” Bu cevap “Sizin gibi sultan olmak, yüce Osmanlı Devletinin başında olmaktır” gibi bir yanıt bekleyen III. Mustafa’yı pek memnun etmez, şüphesiz. Bir süre sonra III. Mustafa’ya bir karın ağrısı saplanır, kıvrandıkça kıvranır, otlar kaynatılır, hekimler uğraşır ama nafile... Padişah bir türlü tuvalete çıkamamaktadır. Aklına Laleli Baba’nın yanıtı gelir, “Baba gerçeği söylermiş, tuvalete çıkmak en büyük nimetmiş de bunca zaman bunu bilmeden yaşamışız” der. Babanın yanına gider, durumu anlatır, Laleli Baba padişahın sorununu çözer. Bu iyiliği karşılığında babanın isteği üzerine semte yapılan camiye ‘Laleli Camii’ adı verilir.  

Şüphesiz kabızlığın en büyük sorun olup olmadığı tartışılır ama öyküdeki gibi herhalde çekmeyen bilemez! Birkaç yıl önce yayımlanan bir bilimsel makalede araştırmacılar kalın bağırsak için ‘unutulan organ’ tanımını yapmışlardı. İşlevleri üzerinde ayrıntılı ve yeterli çalışmalar henüz yapılmadığı için bu tanım başlangıçta uygun gibi gelmişti. Ancak düşündüğümde “keşfedilmemiş organ” demek çok daha uygun görünüyor. Kalın bağırsakları sadece vücudumuzda işlenerek atılacak atıkların toplandığı bir kısım/organ olarak görmek büyük hata olur.

Binlerce bakteri barındırıyor

Sağlığımız için bağırsaklarımızın önemi kalp, akciğer, beyin gibi hayati öneme sahip organlarımız yanında küçümsenemeyecek ölçektedir. Bağırsaklarımız ‘mikrobiyota’ olarak adlandırılan zengin bir mikroorganizma çeşitliliğine sahiptir. İnce ve kalın bağırsaklarda binin üzerinde (100-1150 farklı tür) çeşitlilikte, 10 ile 100 trilyon kadar bakteri bulunduğu hesaplanmaktadır. Bu sayı tüm vücudumuzda bulunan hücrelerin sayısının 10 katıdır. Aslında bebek doğduğunda bağırsaklarında bakteri bulunmaz, sterildir. İlk besinle birlikte bağırsak florası yavaş yavaş oluşmaya başlar ve oluşan bu çeşitlilik yaşamın ileri dönemlerine kadar genellikle fazla bir farklılık göstermez. İlaç ya da hastalık gibi herhangi bir etkene bağlı olarak bozulduğunda ise tekrar kendini onarır. Aslında bu yıl içerisinde yayımlanan yeni bir çalışma bu hipotezin doğru olmadığını gösteriyor.

Probiyotik ilaçlar arttı

Şimdiye kadar sık veya uzun süreli antibiyotik kullanımına bağlı olarak bağırsaklardaki mikrobiyotada meydana gelen bozulmanın tekrar onarıldığı şeklindeki inanışın doğru olmadığı ve bağırsak florasında bozulmaya bağlı olarak bazı hastalıklara zemin hazırladığına işaret eden bulgular elde edilmiş. Şüphesiz bu konuda daha fazla bilgiye ihtiyaç var ama bazı mevcut deneysel sonuçlar incelendiğinde bu bulgunun çok doğru olduğu net bir şekilde görülüyor. Bağırsak florasında yer alan bazı mikroorganizmaların ilaçların etkili hale dönüşerek emilmesini sağladığını biliyoruz. Hatta besinlerdeki bileşenlerin vücudumuzda yararlı olabilmesi bağırsak florasının etkinliğine bağlı.

Bağırsak florasının sağlığımız için önemini ortaya koyan çalışmalar son yıllarda artış gösteriyor. Vücutta bağışıklık oluşmasında, yangı cevabının düzenlenmesinde rol oynadığını gösteren bulgular sonucu iltihaplı bağırsak hastalığı (IBD) ve irite bağırsak sendromu (IBS) gibi tedavi seçeneklerinin az olduğu hastalıklarda başarıyla yararlanılıyor. Bu nedenle bağırsakların mikrobiyolojik zenginliğini desteklemek amacıyla piyasaya çıkan probiyotik ilaç formülasyonlarının sayısında son zamanlarda önemli artış görülüyor. Bu tip ürünlerin seçiminde önemli kriter ürün kalitesi olmalı yani ürün içerisindeki bakterilerin raf ömrü boyunca canlılığını koruması, bağırsağa canlı ulaşması ve orada çoğalmasını sağlayacak uygun formülasyon şeklinde üretilmiş olmasına dikkat edilmeli.

Bu haber 1,420 defa okundu.