Hamilelik döneminde kullanılmamalı!

11 Ağustos 2011 11:37 tsi
Hamilelik döneminde çemen tohumu kullanılmamalı

Prof. Dr. Erdem Yeşilada/ Star

Çemen tohumu kullanılmasıyla ilgili sanırım en önemli sorun ter, idrar gibi tüm vücut sıvılarındaki ağır koku... Hele sıcak yaz günlerinde tahammülün ötesinde! Bu kokunun bileşimiyle ilgili çok yeni yapılmış bir bilimsel çalışma dikkatimi çekti. İlginç olması nedeniyle sizlerle paylaşmak istedim. İki erkek gönüllünün koltuk altı terinden özel yöntemle (üst katman katıfaz mikrotüketme tekniği) numuneler alındıktan iki gün sonra gönüllülere günde 10 gram çemen tohumuyla hazırlanmış çay verilmiş ve yine ter örnekleri alınmış (bütün gün boyunca). Ardından ter örneklerindeki kokuya neden olan uçucu bileşenler özel teknikle (gaz kromatografisi) analiz edilerek karşılaştırılmış. Çemen tohumu verildikten sonra terin bileşiminde tespit edilen 16 maddeden sekizinin yapısı belirlenmiş.

İlaçların emilimini engelleyebilir

İlginç olan husus belirlenen bu bileşiklerin genellikle teker teker hoşumuza giden kokuları olduğu halde karışım halde (bilinmeyenlerle birlikte) hoş olmayan bir kokuya sahip olması. Mesela kafur (kamfen), limon (geranial), çam (beta-pinen), karanfil (beta-karyofilen) gibi güzel kokuların bu şekilde bir koku yaratabileceğini düşünebilir miydiniz?

Çemen tohumunun kullanımı eski Hint tababetine (ayurveda) dayanmaktadır. Halk arasında binlerce yıldır tababette kullanılan ve ayrıca baharat olarak besinlerimizde yer alan bu tohumların zararsız olduğu düşüncesi yaygındır. Yapılan bazı çalışmalarda şeker hastalarında altı ay süresince günde 25 gram verildiğinde herhangi bir organ hasarı ya da doku değişikliği gözlenmemiş. Ancak çemen tohumunun sınırsız bir şekilde ve gelişigüzel kullanımından kaçınılması gerekir. Özellikle alerjik yapılı kişilerde, nohuta duyarlı olanlarda (çapraz duyarlılık) dikkatle kullanılmalıdır. Bazı kişilerde ishal, gaz ve baş dönmesine yol açabilmektedir.

Çemen tohumu lifli yapısı nedeniyle birlikte alınan ilaçların emilimini engelleyebilir. Bu nedenle çemen tohumu ile ilaçların bir-iki saat arayla alınması daha doğru olacaktır. Şeker hastası olmayan kişilerde çemen tohumu kan şekeri seviyesi üzerinde belirgin bir etkisi bulunmamaktadır. Ancak şeker hastalarında kan şekerini düşürücü ilaçlarla birlikte kullanılması durumunda ilacın etkisini kuvvetlendirerek kan şekerinin aşırı düşmesi sonucu şok görülebilir. Bu hususa da dikkat edilmesi önemli!

Emzirme döneminde de dikkat

Hamileliği sırasında yüksek miktarda çemen tohumu tüketen kadınların bebeklerinde doğuştan yarık damak, beyin (beyinde aşırı sıvı toplanması) ve omurilik (spina bifida) sorunları gözlenebileceği bildirilmektedir. Geçen yıl hamile deney hayvanları üzerinde yürütülen bir çalışmada yüksek miktarda çemen tohumu verilmesiyle doğan bebek farelerde düşük doğum ağırlığı ve boyutu, ölü doğum sayısında artış, iki farede yarık damak ile kafada tümör oluşumu tespit edilmiştir.

Çok yeni bir çalışmada ise yine tüm hamileliği boyunca yüksek miktarda çemen tohumu verilen farelerin bebeklerinde öğrenme kapasitesinde düşme gözlenmiştir. Yaptığım hesaba göre farelere verilen miktar 70 kiloluk bir insan için günde 30 gram tohum tozuna eşdeğer. Bütün bu bulgular baharat ya da sebze bile olsa her maddenin aşırı miktarda tüketildiğinde zararlı olabileceğini gösteriyor. Özellikle hamilelik ve emzirme dönemlerinde kullanımlara dikkat edilmesi son derece önemli.

eyesilada@yeditepe.edu.tr


Bu haber 1,988 defa okundu.