Neden kadınlara daha zararlı?

25 Şubat 2009 18:00 tsi
Sağlıklı yaşamın önündeki çok zehirli engel! İşte sigaranın kadınlar ve sigara içen kadınların bebekleri üzerinde bıraktığı hasarlar... Yrd. Doç. Dr. Aysun Çetin Anlatıyor

Sigaranın sağlığa zararlı olduğunu, ölümcül hastalıklara sebep olup ömrü kısalttığını biliyoruz. Ancak insanlar bile bile sigara içmeye devam ediyor. Sigara hem içene hem de çevresindekilere zarar veriyor. Sigara içmeyen insanlarda duman altında mecburen pasif içici durumuna düşüyor. Özellikle de çocuklar!

Çocuğumu çok seviyorum, onun için canım feda diyen anne ve babalar: Çocuklarınızın geleceği için sigara keyfinizi de feda ediyor musunuz? 

Yrd. Doç Dr. Aysun Çetin, sigaranın kadınlar üzerinde bıraktığı hasarları araştırdı sonuçlar tüyler ürpertiyor! Çetin'in yaptığı bilimsel araştırmanın sonuçlardan hazırladığı makale uluslararası Türkiye Klinikleri Tıp Bilimleri Dergisi'nde yayınlanmak üzere kabul edildi.

İşte sigaranın kadınlar ve sigara içen kadınların bebekleri üzerinde bıraktığı hasarlar...

Erciyes Üniversitesi Tıp Fakültesi Biyokimya ve Klinik Biyokimya Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Aysun Çetin iyibilgi’nin sorularını yanıtladı.

-Sigara denince akla ilk olarak nikotin geliyor, nikotin hakkında bilgi verebilir misiniz?

"Nikotin, sigaranın alışkanlık yapmasına neden olan etken maddedir. Tütün yaprağı içinde doğal olarak bulunur. Son derece zehirlidir.1 mg Nikotin (toplu iğne başı kadar) insanı öldürmeye veya felç etmeye yeter. Bu sebeple ziraatta tarım ilacı olarak kullanılır. Alkolden 15, kokainden 5 kat daha fazla bağımlılık yapıcı bir maddedir."

-Dumandan başka bir şey vermeyen sigarada nikotinden başka hangi maddeler bulunur, insan vücudu üzerindeki etkileri nedir?

"Sigara binlerce kimyasal maddeden oluşan bir kokteyldir. Yaklaşık 4000 farklı toksin madde içerir. Bunlardan 55 adedinin kanserojen olduğu ispatlanmıştır.
Sigara da bulunan başlıca zehirli maddeler:
1)Öldürücü bir zehir olan SİYANÜR!
2)Yasaklanmış bir böcek zehiri olan DDT!
3)Roketlerde de kullanılan kuvvetli bir yakıt olan METANOL!
4)Karbonmonoksit nam – ı diğer “EGSOZ GAZI” Vücudumuzdaki damarların iç yüzeyi teflon kadar kaygan bir maddeyle kaplıdır. Tütün dumanındaki karbonmonoksit bu kaygan yüzeyi tahrip eder. Damar yüzeyinin tahrip olmasının sonucu; damar tıkanıklığı ortaya çıkar. Sigara dumanında yüzde 4 oranında karbonmonoksit gazı bulunur. Karbonmonoksit kanda oksijen taşımakla görevli olan hemoglobin maddesine oksijenden daha hızlı bir şekilde bağlanarak kanın oksijen taşıma kapasitesinde düşüşe neden olur. Sigara içenlerde kanın oksijen taşıma kapasitesi yüzde 2,5 ila yüzde 15 azalır. Böylece yaşamın temeli olan oksijen doku ve organlara yeterince gidemez, doku ve organların görev yapma kabiliyetleri önce yavaşlar, zamanla iyice azalarak görev yapamaz hale gelir, doku ve organların ölümü ve sonuçta ölüm kaçınılmazdır.
5)Son derece kanserojen bir madde olan KATRAN 20 yıl boyunca günde 1 paket sigara içen birinin vücudunda yaklaşık 7 kg katran birikir.
6)Ayrıca diğer zehirli maddeler olarak karbondioksit, nitrojenoksit, hidrozin, formaldehit, N-nitrozodietilamin, N-nitrozopirolidin, N-nitrozoanatabin, anilin, toluen, fenol, fenantren, benzopiren,
O-toluidin sayılabilir."

-En çok hangi organları olumsuz etkiliyor?

"Sigaranın vücuda olan zararlarını başlıca üç ana başlık altında toplayabiliriz:
1)Doğrudan zehirleyici etkisi: En çok ağız, boğaz, solunum yolları, akciğerlere zarar verir. Neticede diş – dişeti hastalıkları, amfizem,  astım vb.hastalıklar gözlenebilir.
2) Akciğerden kana geçen zehirli maddeler: 15-20 saniyede vücudun tüm hücrelerine ulaşır, damar sertliği ve kılcal damarlarda tıkanma yapar. Sonuç olarak cilt kırışıklığından iktidarsızlığa, katarakttan, Burger hastalığına kadar vücuda pek çok zararlar verir.
3) Kanser yapıcı etkisi: Dudak, dil, gırtlak, akciğer ve mesane kanserleri başta olmak üzere, barsak, böbrek, meme, rahim kan kanseri gibi birçok kanser riskini ciddi oranda artırır. (Akciğer kanseri riski sigaraya maruz kalanlarda 20 kat artar.) Dünya Sağlık Örgütünün çalışmalarına göre akciğer kanserinin %85’i sigaradan kaynaklanmaktadır. Tüm kansere bağlı ölümlerin ise yaklaşık yarısında etken sigaradır. Sigaranın vücudumuzdaki tüm hücrelere zarar verebildiğini ve vücudun herhangi bir organında kanser meydana gelmesi içinde tek bir hücrenin hasar görmesinin yeterli olduğunu özellikle vurgulamak isterim.  Ülkemizde her yıl 30-40 bin kişide akciğer kanseri görüldüğü ve diğer tüm nedenlerle birlikte sigara nedeniyle Türkiye de yılda 100.000 kisinin hayatını kaybettiği dikkate alındığında konunun önemi daha iyi anlaşılmaktadır."

-Sigaraya neden başlanır ve bağımlılık süreci nasıl gelişir, tek tük diye başlayan bir kişi ne kadar sürede sigara bağımlısı olmaktadır?

"Sosyal, psikolojik ve genetik faktörlere bağlı olarak çıkan sigara alışkanlığı, daha çok, çocukluk ve gençlik çağında kazanılır. Çocukluk çağında anne, baba veya diğer büyüklerinin sigara içtiğini gören çocuk, merak içgüdüsü ile sigara içmek ister. Hele bunlar sigara içtiği halde çocuğa “Ben sigara içiyorum ama sakın sen içme” denirse çocuğa hiç inandırıcı gelmez ve sorunun büyük olmakla ilgisi olduğunu düşünüp sigarayı büyümüş olmanın bir sembolü olarak görmeye başlar. Küçük yaşlarda birkaç adetle başlayan sigara alışkanlığı 8-10 yıl içinde artış gösterir ve nikotin bağımlılığı oluşur.
Veya gençlik çağında sigara içen diğer arkadaşlarının arasında dışlanmamak için sigaraya başlar.
Sigara içenlerin önemli bir kısmı da sigaraya üniversite yıllarında başlamaktadırlar. Özellikle tıp fakültesi öğrencileri uzun ve yorucu tıp eğitimleri sırasında sigaradan yardım bekleyerek streslerini azaltmaya çalışmaktadırlar.

Sağlık alanında çalışan doktor ve hemşireler arasında sigara içme alışkanlığı batı ülkelerinde çok azalmış olmasına rağmen ülkemizde ne yazık ki hala çok yüksek düzeydedir. Özellikle doktorların sigara içmesi sigara içen kişiler üzerinde çok olumsuz etki yapmakta ve onların sigara alışkanlığına devam etmeleri için kendilerince haklı bir gerekçe ileri sürmelerine neden olmaktadır. Bazı batı ülkelerinde olduğu gibi bizde de özellikle doktor önlüğü ile sigara içen doktorlara ağır para cezası (1000$) verilerek bunun önüne mutlaka geçilmelidir.

Okul öğretmenleri de aynı şekilde çocukların sigaraya başlamasında özendirici rol oynamaktadır. Bu nedenle öğretmenlerin sigara içmemesini veya içenlerin bırakmasını sağlayacak yasal önlemler vakit geçirmeden alınmalıdır."

-Bağımlı olan bir kişinin yaşamını nasıl etkiliyor?

"Sigara içtiğiniz anda, vücudunuz etkilenmeye başlar. Nabzınız yükselir, daha hızlı nefes alıp vermeye başlarsınız. Kan dolaşımınız yavaşlar. Sigara içindeki zehirli maddelerin büyük bir bölümü kanserojendir. En zararları da karbon monoksit, hidrojen siyanid ve amonyaktır ve bu zehirli kimyasal maddeler, bir nefes sigarayla kan dolaşımınıza karışır. Bunun sonucunda, astım, ciğer yangısı, göğüs ağrıları başlar. Daha sık nezle, grip ve soğuk algınlığı geçirmeye başlarsınız.
Sigara içen kadınlar ve erkekler karşılaştırıldığında, zararları hangi süreç ve zamanda ortaya çıkmaya başlıyor? Risk bakımından cins ayrımı yapılabilir mi?
Sigara her yaşta hem erkek hem de kadınlar için zararlı olmakla birlikte son bilimsel araştırmalara göre sigara içmek kadınlarda daha zararlıdır."

-Sigara neden kadınlara daha zararlıdır?

"Doğum kontrol hapı kullanan kadınlar arasında sigara içenlerin, içmeyenlere göre kalp krizi geçirme şansı 10 kat fazladır. Menopoz sigara içenlerde 1-3 yıl daha erken olur. Son yapılan çalışmalarda sigara içen kadınların, erkeklere nazaran, akciğer kanserine yakalanma risklerinin üç kat fazla olduğu bulunmuştur. Bu durumun genetik bir yatkınlık olduğu düşünülmektedir."

-Uzun yıllar sigara içmiş bir bayan, anne olmak istediğinde, gebelik döneminde neler ile karşılaşıyor ve bebeği ne gibi riskler bekliyor?

"Sigarada bildiğiniz üzere bağımlılık yapan madde nikotindir. Nikotin; rahimdeki damarlarda kasılmaya neden olarak, rahimden bebeğin eşine (plasentaya)giden kan akımının miktarını düşürür ve bebeğin gelişimini engeller. Dış gebelik ve düşük riskini artırır. Bebeğin eşinin(plasenta) rahim ağzına veya o bölgeye yakın bir yere yerleşmesi olayının sigara içenlerde daha sık görüldüğü izlenmiştir.
Aynı zamanda bebeğin eşinin(plasenta) gebeliğin özellikle son 3 ayında doğumdan önce ayrılması ve iç kanamalara sebep olduğu dekolman dediğimiz durumlara da bu kişilerde daha fazla rastlanmaktadır. Sonuçta bu iki durum da; gebelikte sadece bebeği değil, anne hayatını da tehdit eden, ölümcül kanamalara sebep olabilen ve yakın takip gerektiren durumlardır. Aynı zamanda bebeğin anne karnında ölme riskinin de sigara ile 10 kat arttığı izlenmiştir.Bebeğin sakat doğma riskide yüksektir.

Özetle gebelikte sigara kullanımı hem annenin hem sağlığı açısından son derece tehlikelidir. Sigara gebelikte tamamen bırakılmalıdır."

-Ocak 2009 da “POSTMENOPOZAL KADINLARDA SİGARANIN YOL AÇTIĞI KEMİK DEFEKTLERİ OKSİDATİF HASAR SONUCU OLABİLİR’’ başlıklı bir bilimsel çalışmanız uluslararası Türkiye Klinikleri Tıp Bilimleri Dergisi'nde yayınlanmak üzere kabul edildi,bu konuda bilgi verebilir misiniz?

"İki yılı aşkın bir süreyi kapsayan klinik çalışmamızda sigara içen veya sigara dumanına maruz kalan kadınların (aktif ve pasif içicilerin)daha erken menopoza girdiğini, vücut için zararlı olan kanser dahil pekçok hastalığın temelinde yeralan serbest radikallerin bu kadınlarda aşırı derecede arttığını ve yine bu kadınlarda osteoporoz denilen  kemik erimesinin sigara nedeniyle daha sık görüldüğünü ve daha şiddetli seyrettiğini bilimsel olarak tespit ettik."

-Araştırmalar sigaranın zararlarını ve insan vücuduna bıraktığı hasarları nasıl sıralıyor? 

"Bilinen terör yılda 2-3 bin insanımızın,trafik terörü yılda 6-7 bin insanımızın,sigara terörü ise yılda 100 bin insanımızın hayatına mal olmaktadır.Sigaranın yol açtığı ölümler; trafik, terör, iş kazaları vb. tüm ölümlerin toplamından beş kat daha fazladır."

-Sigara içmeyen, fakat çevresindekilerden etkilenen pasif içiciler nasıl etkileniyor?

"Sigara, sadece içenleri değil diğer aile üyeleri, çalışma arkadaşları gibi aynı ortamda bulunan kişileri de olumsuz olarak etkilemektedir. İçilen her 5 sigara, etrafta bulunan kişilerin 1 sigara içmesine neden olmaktadır. Buna pasif sigara içiciliği denmektedir. Başkasının içtiği sigara dumanına en çok kadınlar ve çocuklar maruz kalmaktadır. Genelde sevdiklerimiz, anne babamız, eşimiz, kardeşimiz tarafından zehirleniriz.

Bebeklikten 18 yaşına kadar olan dönemde pasif içicilik her yıl 300 000 bronşit vakasına neden olmaktadır.

Anne veya babası sigara içen çocuklarda orta kulak problemleri, bademcik iltihabı, sinüzit, öksürük ve hırıltı sıklıkla olmakta, astım şikayetleri artmaktadır. Eğer ebeveynler sigara içiyorsa, çocuğun gençlik çağına geldiği zaman sigara içme riski, ebeveynleri sigara içmeyenlere oranla 2 misli fazladır. Sigara içmekle çocuğunuzu pasif olarak zehirlemenin yanı sıra onun gelecekte sizi örnek alarak, sigaraya bağlı risklerle yüz yüze kalma olasılığını da ileri derecede artırmış olursunuz."

-Son olarak topluma mesajınız var mı?

"Temiz hava soluma hakkı en insani haktır, her türlü özgürlüğün önündedir. Hiç kimsenin temiz hava soluma hakkınızı gasp etmesine izin vermeyin. "

  www.iyibilgi.com özel Nihal Doğan

Bu haber 2,430 defa okundu.