Üvez, hünnap, kuşburnu zamanı

22 Eylül 2008 14:48 tsi
Sonbaharda çıkan yabani meyveleri yeteri kadar tanımıyor, bunlardan faydalanamıyoruz. İşte, pazarlarda bulabileceğiniz yabani meyvelerden bazıları ve kullanma yolları.

Üvez

Sarı renkli veya kırmızı-sarı renkli üvezler pazarlarda satılıyor. Hatta bu meyvelerin iyice olgunlaşmış, kahverengi-morumsu hali de bulunabiliyor. Zaten sarı veya kırmızı alınırsa iyice yumuşayıp olgunlaşması bekleniyor. “Muşmula gibi olgunlaşmasını bekleyeceksin” diyor satıcı. Yemek için kabuğun içinden meyvenin yumuşamış eti dişlerle emiliyor.

Değişik bir tadı var, mayhoş, olgun bir armut gibi, muşmula gibi.

Meyvesi dışında yaprağı da kullanılırmış. Üvez yaprağından yapılan çayın halk arasında şeker hastalığına iyi geldiği söyleniyor.

Bilim ve Teknik dergisinin Ocak 2006 sayısında yayınlanan “Alev Renkli Ağaçlar: Üvez” başlıklı yazı da bu bilgiyi doğruluyor. Yazıdan ilgili bölüm şöyle:

“Üvezlerin çeşitli organlarından modern tıp ve alternatif tıpta yararlanılıyor. Üvez meyve ve yaprakları kabızlığa etkilerinden dolayı dahilen; yaprakları halk arasında şeker hastalıklarına karşı kullanılır ve laboratuvar deneyleri de kan şekerini düşürücü etkiye sahip olduğunu göstermiş durumda. Yine yaprakları, kabızlığa karşı ve göğüs yumuşatıcı etkiye sahiptir.”

Hünnap

Hünnap Kuzey Ege’de, Gökçeada’da kendiliğinden yetişen parlak kahverengi kabuklu oval bir meyve. Elma gibi beyaz bir eti ve uzunca tek bir çekirdeği var.

Yabani, kendiliğinden yetişen hünnaplardan 2 santim kadar oluyor. Pazarda erik kadar kocaman, kabuğu beyazlı-kahveli iri iri hünnaplar da var. Bunlar insan müdahalesiyle (aşılama mı genlere müdahale mi bilemiyoruz) irileştirilmiş olanlar. Siz siz olun, küçücük doğal hünnapları bulun. Tadı çok daha güzel.

Hünnap da halk tıbbında göğüs yumuşatıcı, kan temizleyici olarak kullanılıyor.

Meyveleri kurutulabiliyor.

Kuşburnu

Tansu Çiller’in devamlı içtiği söylendiği için birden milletçe kuşburnu çayı içivermeye başlamıştık. Oysa Doğu Anadolu’da, özellikle Erzurum, Bayburt ve Erzincan’da kuşburnu meyvesi zaten çok iyi biliniyor, çok seviliyor.

Doğu’da kuşburnunun marmeladı, kışın içmek üzere koyuca yapılmış şerbeti hazırlanıyor. Kuşburnu şerbeti ve kuru yufka ile tatlı yapılıyor. Çorbası yapılıyor. Yaş veya kuru meyveden çayı yapılıyor.

Kuşburnu şerbeti hazırlamak için meyvenin çürük veya kurtlu olanlarını ayıklayın. yıkayıp süzün. Sap ve uç kısımlarını bıçakla kesip atın. Çekirdeklerinin etrafındaki ince tüyleri elinize batar, aklınızda olsun. Biraz suyla kuşburnunu yumuşayana kadar haşlayın. Bir gece haşlama suyunda bekletin. Ertesi gün kevgirden geçirin, kevgirde kalan posayı biraz suyla kaynatıp tekrar kevgirden geçirin. Elde ettiğiniz kuşburnu suyunu bir kez de tülbentten geçirin. Daha sonra birkaç taşım kaynatın. Dilerseniz tatlandırarak tekrar kaynatın. Sıcak sıcak kavanozlara koyun, kapağını kapatın. Kavanozu ters çevirerek soğumasını bekleyin. Daha sonra serin bir yerde kullanacağınız zamana kadar saklayın. İsterseniz yaptığınız gün, soğuttuktan sonra için.

Biraz zahmetli ama hem çok şifalı, hem çok lezzetli. Bir böreğin yanında içilince tadına doyum olmuyor.

Kuşburnu çayı yapmak için taze veya kurutulmuş bir avuç kuşburnunu yıkayıp süzün. 4-5 su bardağı temiz su ile ateşe koyun. Kısık ateşte, meyve özünü suya verinceye kadar üstü kapalı olarak kaynatın. Üstüne biriken köpük veya kefi alıp atın, tüyleri burada birikmiş olur.  Kuşburnu çayının rengi pembe olmaz, poşette satılan boyalı çaylara bakmayın. Kaynattıkça koyu portakal rengini alır.

www.iyilikguzellik.com özel Arzu Aygen

Bu haber 3,502 defa okundu.