Hangi meyve daha sağlıklı?

6 Ağustos 2010 08:42 tsi
Hepimiz yoğun tada alıştık, karpuz yeteri kadar tatlı değilse beğenmiyoruz, kavunun mutlaka bal gibi olmasını istiyoruz. Ama bu doğru mu? Sağlık açısından hangi meyveleri nasıl tüketmeliyiz? Dr. Murat Kınıkoğlu açıklıyor...

Dr. Murat Kınıoğlu'nun yazısı:

Meyveleri kabaca tatlı olanlar (örneğin üzüm, incir) ve olmayanlar (örneğin erik, elma) diye ikiye ayırabiliriz. Öncelikle şunu söyleyeyim, tatlı olmayan meyvelerde bir kısıtlama yok, bol miktarda yiyebilirsiniz. Buna karşılık muz, kavun, karpuz, incir, üzüm gibi tatlı meyveleri yerken miktara dikkat etmeliyiz. (En azından bir oturuşta yarım karpuz bitirmemeliyiz.)

Marketlerden aldığımız meyveler, tükettiğimiz diğer besin maddeleri gibi doğal yapılarını- yabani hallerini- kaybetmişlerdir. Üreticiler için önemli olan meyvelerin uzak bölgelere taşınırken yolda ezilmemesi ( kalın kabuklu olması), dayanıklı ve (bize satabilmeleri için) tatlı olmasıdır. Olgun meyveleri kamyonlarda saatlerce taşımak mümkün olmadığından çoğu meyveyi (özellikle kaysı, muz) olgunlaşmadan, antioksidan içeriği zenginleşmeden pazara sunarlar. Hâlbuki güneş altında ve dalında olgunlaşan meyveler çok daha faydalıdır. Bu yüzden eğer imkânınız varsa meyvelerin olgun olanlarını tercih edin, bir bahçeniz varsa meyvelerin iyice olgunlaşmasını bekleyin.

Aşağıdaki tabloda doğada bulunan yabani meyvelerle manavlarda satılan ürünlerin arasındaki farkı görüyorsunuz. Gördüğünüz gibi yabani meyvelerin hem fiber oranı hem de yağ ve protein oranları daha yüksektir. Üreticiler daha kolay sattıkları için geçen yıllar boyunca meyvelerin daha tatlı olanlarını seçip ürettiler. Hepimiz yoğun tada alıştık, karpuz yeteri kadar tatlı değilse beğenmiyoruz, kavunun mutlaka bal gibi olmasını istiyoruz. Hâlbuki sağlık açısından (olgun olmak şartıyla) tatsız olan meyveler daha yararlıdır. 

---

                                                  % su     % yağ   %protein  %şeker     %lif

Tatsız, şekilsiz, yabani meyve      81.0        4.9         9.5         13.9        33.6

Manavdaki meyve                        84.8        2.5         5.5        34.0       10.0

Manavdaki sebze                         90.3       1.9        18.8        24.0       10.0

---

Tabloda açık olarak görüldüğü gibi tatsız şekilsiz yabani meyveler çok daha faydalıdır. Manavdaki meyve ile manavdaki sebzeleri kıyasladığımızda ise yüksek protein, düşük şeker ve yağ muhtevası ile sebzeler meyvelerden daha yararlıdır (özellikle şeker, kilo ve yüksek kolesterol sorunu olanlar için).

 

Kimler meyveyi sınırlamalı?

1-Şeker hastaları

Meyve, en faydalı yiyecek gruplarından birisi olmasına rağmen karpuz başta olmak üzere bazı meyvelerin yüksek miktarda şeker (früktoz) içerdiğini unutmamamız gerekir. Kavun, karpuz, kaysı, incir, üzüm gibi meyveler kan şekerinizin yükselmesine neden olabilir. Bu yüzden şeker hastalarının meyve tüketimini sınırlamaları, şekerli meyveleri çok az miktarda tüketmeleri gerekir.

2-Gut hastaları, ürik asiti yüksek olanlar

Fruktoz’un vücudumuzdaki parçalama ürünlerinden birisi “ürik asit”tir. Bir diğer deyimle şekerli meyveleri fazla yerseniz kan ürik asit seviyesini artırır ve zengin hastalığı diye bilinen “gut hastalığı” riski yükselir. (Çoğu insan kırmızı et ve yağ tüketiminin kan ürik asit seviyesini yükselttiğini bilir de şekerli meyvelerin ürik asidi yükselteceğini bilmez.) (Ürik asitim yüksek ne yapayım?)

3-Yüksek tansiyon hastaları

Colarado Üniversitesi tarafından yapılan bir çalışma, fazla miktarda şekerli meyve tüketenlerde yüksek tansiyon riskinin arttığını gösterdi. Tansiyonu yüksek olan kişilerde ürik asit yüksekliği daha sık görülür. Araştırmalar ürik asidin tansiyonu yükseltici bir rolü olduğunu göstermektedir. (Bu etkiyi kan damarlarımızdaki nitrik oksidi inhibe ederek yaptığı düşünülüyor.)

4-Trigliserid seviyesi yüksek olanlar şekerli meyve tüketimini sınırlamalıdır.

5-Şişman insanlar

Orta boy bir elmanın bile 120 kalori olduğunu unutmayın. Tabi ki kilolu insanların ekmek, pilav yerine meyve yemesi daha iyidir ama ölçüyü de kaçırmamak gerekir. Son bir önerim daha var: Meyveyi spor saatinize yakın yiyin (yapmadan hemen önce, ara verdiğinizde veya hemen sonra). Böylece meyveden gelen fruktozu yakıt olarak kullanır, yağa dönüşmesini engellersiniz.

 

drmurat.net

Bu haber 2,972 defa okundu.