Tarımsal krediler çok can yakacak…

26 Nisan 2010 11:15 tsi
Bundan 10 yıl öncesine kadar, Ziraat Bankası ve bir iki banka dışındaki bankalar tarımla ilgilenmez, çiftçileri bankanın kapısından içeri sokmazdı.

Tarımsal krediler çok can yakacak…2001 krizinden sonra yeniden yapılandırılan ve pek çoğu yabancılara teslim edilen bankalar bu yeni dönemde tarımı keşfetti. Yerli ve yabancı girişimcilerin tarım ve hayvancılığa yatırım yapması, mevcut işletmelerin büyüme isteği bankaların ilgisini daha da artırdı. Bankalar tarımsal kredilerde büyük bir yarışa girdi.

Bir çok banka “tarımsal krediler” birimini kurdu. Tarım için özel paketler hazırlandı. Televizyonlarda reklam kampanyaları yapıldı. Halkın sevdiği sanatçılar köylü kılığında kredi pazarladı. Elleri nasırlı çiftçiler reklam yıldızı oldu. Aldığı tarımsal krediyle nasıl tatlı bir hayat sürdüğü anlatıldı.
Köylüyü etkilemek için, yakışıklı beyler, güzel bayanlar altlarında araba köy köy dolaşarak peynir ekmek dağıtır gibi kredi dağıtmaya başladı.

Bir çok ziraat odası başkanı bir bilgisayara, bir laptopa üyelerini otobüslere doldurup bankaların kapısına yığdı.

Köylüler bir birine kefil oldu. Kredilere karşılık tarlaların neredeyse tamamı bankalara ipotek edildi.
Her banka çiftçiler için özel kredi kartları çıkardı. Çiftçi mazotunu, gübresini, ilacını, tohumunu üstüne birde alışverişini bu kartla yapmaya başladı. Köy kahvelerinde çay paraları bile neredeyse kartla ödenir oldu. Kahvelerde her akşam bir bankanın tanıtım toplantısı yapıldı, kartı olmayan çiftçi dışlandı,horlandı.

Çiftçi istediğini aldı, kartla ödedi. Nasıl olsa o sırada cebinden para çıkmıyordu. Tıpkı kredi kartlarında olduğu gibi, çiftçiye de gelirinin çok üstünde harcama yaptırıldı.
Bankaların çoğu alışverişin vadesini 3 ay, 5 ay ödemesiz yani hasat döneminden sonrasına ayarladı. Çiftçiye “kıyak” yapılıyor gibi sunulan bu uygulama faizi katlayarak büyüttü. Vade uzadıkça faizi de ona göre arttı, bazı bankaların faizi yıllık yüzde 34’e ulaştı. Bankalar için çiftçiler çok tatlı bir kar kapısı oldu.

Özetle, bankalar kredi vermek için, çiftçiler kredi almak için yarıştı. Tarımsal krediler çığ gibi büyüdü. 2001 krizinin de etkisi ile 2002’de 200-300 milyon liraya gerileyen tarım kredileri Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu(BDDK) verilerine göre 2010 şubat sonu itibariyle 15.6 milyar liraya ulaştı.

Bankalar tarıma kredi musluklarını açarken kendilerini güvence altına almaya çalışıyor. Fakat, tarım sektörü dış etkenlere açık. Özellikle kuraklık, don, sel gibi felaketler sektörü derinden etkiliyor ve kredilerin geri dönüş riskini artırıyor.

Nitekim 2007 ve 2008’de yaşanan kuraklık tarım sektörünü ciddi olarak sarstı. Ziraat Bankası ve Tarım Kredi Kooperatifleri’nden kredi kullanan çiftçilerin kredi borcu faizini ödemek şartı ile geçen yıl yapılan yerel seçim öncesinde 1 yıl ötelendi. Ötelenen 3 milyar liralık kredi bu yıl geri ödenecek.
Bu zorlu süreçte özel bankalar kredileri yapılandırmadı. Çiftçiye kullandırdığı kredi miktarını daha da artırdı.

İki yıl üst üste yaşanan kuraklıktan sonra 2009 yılı üretim açısından iyi geçti. Fakat, artan girdi maliyetleri nedeniyle üretici her geçen gün daha pahalıya üretirken ürünü daha ucuza satmak zorunda kalıyor. Bu nedenle banka kredilerini ödemede büyük sıkıntılar yaşanıyor. Çiftçi kredi borcunu diğer bankadan kredi alarak kapatmaya çalıştıkça borcu daha da büyüyor.

BDDK verilerine göre takipteki kredi miktarı 1 milyar lira düzeyine ulaştı. Geçmiş yıllara bakıldığında takipteki kredi miktarı her yıl katlanarak artıyor. 2007 yılında tarım ve balıkçılığa toplam 10 milyar 30 milyonluk kredi verilirken takibe düşen kredi tutarı 304 milyon 839 bin lira oldu.

2008’de tarım kredileri 12.8 milyar liraya, takipteki kredi miktarı 451 milyon liraya yükseldi.
Geçen yıl ise, tarımsal krediler 14.9 milyar liraya ulaşırken takipteki kredi miktarı iki katına çıktı ve 941 milyon liraya ulaştı. Kullanılan kredi artıyor, fakat takibe düşen kredi miktarı oransal olarak çok daha hızlı artıyor. Bu artış tarım kredilerinde önümüzdeki dönemde ciddi sorunlar yaşanacağının sinyallerini veriyor.

Bu yıl tarım kredileri açısından en kritik yıl olacak. Tarımda sel ve don felaketi nedeniyle ciddi sıkıntılar var. Trakya, Antalya ve Ege bölgesinde sel felaketi ciddi zarara yol açtı. Ege’de özellikle Manisa’da üzümde, Malatya’da kayısıda, Karadeniz’de fındıkta don felaketi etkili oldu. Sel ve don felaketinin tarımsal kredilerin geri ödenmesine olumsuz etkisi olacak. Üretim kaybı ve maliyetlerin yükselmesi nedeniyle üretici krediyi ödemekte zorlanacak.

Bu dönemde pek çok banka tarım kredilerinden dolayı sıkıntı yaşayabilir. Ellerindeki binlerce dekar araziyi satarak parasını kurtarmaya çalışacak.

Çiftçi için durum çok daha vahim.Çok sayıda çiftçi, borcunu ödeyemediği için tarlasını ve diğer varlıklarını kaybedebilir. Hapse girebilir.

Özetle, önümüzdeki günlerde tarım kredileri ile ilgili icra haberlerini, hapis ve hatta intihar haberlerini sıkça duyabiliriz. Hovardaca kullanılan ve kullandırılan tarımsal krediler çok can yakacak. 

İyibilgi

Bu haber 1,333 defa okundu.