Çocuklar için okulda başarının sırrı

8 Eylül 2014 10:56 tsi
Dengeli ve doğru beslenmenin temeli,çocukluktan atılır. Sağlıklı beslenmenin, çocukların okuldaki başarısına da etkisi var. Yeter ki bunu çocuğunuzda bir alışkanlık haline getirebilin

İnsan yaşamında yeterli ve dengeli beslenmenin önemli olduğu dönemlerden birisi,  çocukluk çağıdır. Çocukluk çağının en önemli dönüm noktası ise okula başlama ve çocuğun okul yaşantısıdır. Bu dönemde beslenmenin yeterli ve vücut gereksinimlerine uygun olması çok önemlidir. Çünkü bu dönem büyüme ve gelişmenin çok önemli olduğu, duygu, düşünce, davranış ve tutumun gelişme çabasının yoğunlaştığı bir süreç olmasının yanı sıra fizyolojik, psikolojik değişme ile sosyal olgunluğa hazırlanma sürecini de içerir. Doğru beslenmenin okul başarısına katkısı ise su götürmez bir gerçektir.

Büyüyen ve gelişen vücudumuz için

Çocukların ve gençlerin büyümek, öğrenmek ve gelişmek için doğru yakıta ihtiyaçları vardır.

Peki doğru yakıt nedir? Elbette protein, posa, vitamin ve mineraller. Çok fazla gereksiz kalori içeren yağlar ve şekerler değil.
Çocuklar ne kadar yeterli , dengeli ve keyifli beslenirlerse , yanlış atıştırmalık ya da yüksek kalorili besinlere ( cips, şekerlemeler, hazır gıdalar) o kadar az ihtiyaç duyarlar.

Yanlış beslenme obeziteyi tetikler

Çocuklarda yanlış beslenme alışkanlıkları sonucu ortaya çıkan sağlık sorunlarının başında obezite gelmektedir.Obezite, esas olarak yetişkin yaş grubunu ilgilendiren bir sorun gibi görünse de, başlangıcının çoğu kez bebeklik ve adölesan dönemlere uzanması nedeniyle çocukluk yaş grubunu da doğrudan ilgilendirmektedir.

Çocukluk çağı obezitesi ilerleyen yaşlarda başta kalp hastalıkları gibi kronik hastalıklarla, hiperlipidemi, hiperinsülinemi, hipertansiyon ve erken ateroskleroz gibi birçok kronik durumla ilişkilidir.

Bilgisayar karşısında geçirilen zamana dikkat!

Televizyon ve bilgisayar karşısında geçirilen zaman arttıkça çocukların sağlıksız besin tüketimleri de artmaktadır. Bu nedenle günlük televizyon ve bilgisayar karşısında geçirilecek zaman anne baba tarafından sınırlandırılmalı, bu bir kural haline getirilmeli ve çocukla paylaşılmalıdır. Yapılan çalışmalar çocukların günde 2 saatten daha fazla televizyon ve bilgisayar karşısında vakit geçirmemelerini önermektedir.

Sağlıklı beslenenler daha avantajlı

Yapılan çalışmalarda, yetersiz ve dengesiz beslenen öğrencilerin dikkat sürelerinin kısaldığı, algılamalarının azaldığı, öğrenmede güçlük ve davranış bozuklukları çektikleri, okulda devamsızlık sürelerinin uzadığı ve okul başarılarının düşük olduğu ortaya konmuştur.
Aileler çocuklarının yalnızca okul başarılarıyla değil, onların büyüme ve gelişmelerini izleme ve sağlıklı beslenme davranışları geliştirmeleriyle de yakından ilgilenmeli ve kendi beslenme alışkanlıkları ile örnek olmalıdırlar.

Ebeveynler örnek olmalı

Özellikle okul öncesi yaşlardaki çocukların sağlıklı beslenme konusunda bilgilendirilmesi, oyun-şarkı-etkinlik-el becerisi gibi ilgilerini çekecek araçlarla beslenmelerinde davranış değişiklikleri yaratılması; ebeveynlerin bu konuda çocuklarına örnek teşkil edecek davranışlar sergilemesinin sağlanması, çocuk yaşta obezite görülme sıklığını düşüren önemli konular arasında yer alıyor.

Okul çağı çocuğun toplum yaşamına ilk kez bilinçli olarak girdiği bir  dönemdir. Okul öncesi çağda çocuğun beslenme alışkanlıklarını aile etkilerken, okul çağında arkadaşlar/akran grubu, reklamlar gibi etkenler, okulda beslenme konusunda denetimin olmaması, özellikle annenin çalışmasına bağlı olarak okuldan eve gelince, kendi kendine yiyecek hazırlaması sonucu çocukta yanlış beslenme alışkanlıkları gelişebilmektedir. Bu nedenle çocuğun yeterli ve dengeli beslenebilmesi için çocuğun, ailenin, okul yönetimindeki bireylerin ve öğretmenlerin beslenme konusunda bilinçli eğitimli ve işbirliği içerisinde olmaları gerekmektedir.

Anne babalar ve öğretmenler beslenme eğitimi almalı

Öncelikle çocuğun beslenmesinde birinci derecede görevli olan annelerin ve diğer aile bireylerinin, örgün eğitimin her aşamasındaki çocukların ve onları eğitecek olan öğretmenlerin, beslenme eğitiminden geçmesi ve bilinçlendirilmeleri gerekmektedir. Özellikle öğretmenler, çocukların kahvaltı yapıp yapmadığını sorgulamalı ve sağlıklı beslenme ile ilgili küçük oyun ve aktiviteler düzenlemelidir.

Alışkanlıklar düzenlenmeli

*Çocuklarda beslenme çocuğun yaşına, cinsiyetine, vücut ağırlığına, fiziksel aktivite düzeyine göre düzenlenmelidir.

*Ara ve ana öğünlerde dengeli besin seçimi sağlanmalıdır.

*Enerjisi yüksek içecekler  tercih edilmemeli,  ancak sıvı tüketimi arttırılmalıdır. Okulda veya evde dinlenirken ve ders çalışırken açlık hissedildiğinde tüketilen besinlere dikkat edilmelidir. Örneğin, şeker ve şekerli besinler, cips, gazlı içecekler yerine süt, yoğurt, sütlü tatlılar, ekmek arası peynir, taze sıkılmış meyve suları ve kuru meyvelerin tüketiminin tercih edilmesi çocukların sağlıklı beslenmeleri açısından daha yararlıdır.

*Hazır gıdalardan olabildiğince uzaklaşılmalıdır

*Günlük yağ miktarı ve örüntüsü dengeli düzenlenmelidir.

*Yeterli sebze ve meyve tüketimi ( 5 porsiyon ) ile günlük posa miktarının eterli miktarda alınmalıdır

*Günlük alınması gereken besinlerin sık öğünlerle (5-6 öğün/gün) verilmelidir.

*Gereksinmeye uygun miktarların düzenlenmesinde davranış değişikliği yaratılmalıdır.

Daha aktif yaşam tarzı

*Uzun süreli televizyon seyretme, bilgisayar kullanımından kaçınılmalı, düzenli spor yapma alışkanlığı kazanılmalıdır. Çocukların gerek okul yönetimi gerekse de ebeveynleri tarafından sevdikleri herhangi bir spor dalı ile ilgilenmeleri teşvik edilmelidir.

Kahvaltı olmazsa olmaz

Yapılan çalışmalar özellikle çocuklarda kahvaltı alışkanlığının obeziteyi engellediği yönündedir. Öğrenciler için en önemli öğün kahvaltıdır. Bütün gece süren açlıktan sonra, vücudumuz ve beynimiz güne başlamak için enerjiye gereksinim duymaktadır. Kahvaltı yapılmadığı takdirde, dikkat dağınıklığı, yorgunluk, baş ağrısı ve zihinsel performansta azalma olmaktadır. Bu nedenle, güne yeterli ve dengeli yapılan bir kahvaltı ile başlamak öğrencilerin okul başarısının artmasında son derece önemlidir. Çocukların her sabah düzenli olarak kahvaltı yapma alışkanlığı kazanmalarına özen gösterilmelidir.  

Dengeli bir kahvaltı:

*1 dilim peynir,
*1 adet haşlanmış yumurta,
*Bir bardak taze meyve suyu (tercihen mümkünse taze meyve),
*1 tatlı kaşığı pekmez
*Birkaç dilim ekmek veya 1 bardak süt,
*1 meyve
*3-4 yemek kaşığı kadar tam tahıllı kahvaltı gevreği
*5-6 adet badem
*Çocuklar için yeterli ve dengeli bir kahvaltı örneğidir.

Beslenme çantam kontrol altında

Beslenme çantasında yer alabilecek sağlıklı yiyecek alternatiflerini sıralayacak olursak;

*Sağlıklı sandviçler (çavdar ekmeği ile hazırlanmış, peynirli, ton balıklı ve mevsim yeşilliklerinden oluşan...)

*Süt, yoğurt, ayran, kefir

*Meyve

*Ev yapımı kek

*Kuru meyveler ve badem ya da ceviz ile oluşturulmuş atıştırmalık paketler

*Taze  ya da kuru meyvelerle yapılmış sütlü ya da yoğurtlu karışımlar...

*Meyve pestilleri

*Havuç ve salatalık çubukları

Beslenme çantasındaki besinler kadar bu çantanın temizliği de çok önemlidir. Çocuğunuz her okuldan geldikten sonra temizlenmeli ve bir sonraki güne hazır edilmelidir.

UZMAN DİYETİSYEN / BANU TOPALAKÇI - BUGÜN GAZETESİ 

Bu haber 1,283 defa okundu.