TV çocukların gelişimini olumsuz etkiliyor

12 Mart 2014 10:11 tsi
Be­bek­le­ri­miz doğ­duk­la­rı an­dan iti­ba­ren tek­no­lo­jik alet­ler­le do­na­tıl­mış bir çev­rey­le ta­nı­şı­yor. Bu tek­no­lo­jik çev­re­nin en et­ki­li ara­cı ise TV. Pe­ki, ço­cu­ğu­nu­zun ge­li­şi­mi­ni TV’­nin na­sıl et­ki­le­di­ği­nin far­kın­da

Gö­rün­tü­lü, ses­li be­bek tel­siz­le­ri, ışık­lı, ses­li oyun­cak­lar­la baş­la­yan uya­rım bom­bar­dı­ma­nı gi­de­rek bo­yut ve bi­çim de­ğiş­ti­re­rek ge­li­şim­le­ri­ne şe­kil ve­ri­yor. Uzm. Dil ve Ko­nuş­ma Te­ra­pis­ti Öz­lem Ak­gün Bil­gi­li “Ço­cuk­la­rı en er­ken dö­nem­de en çok bü­yü­le­yen ve he­men her eko­no­mik dü­zey­de­ki ai­le­nin sa­hip ola­bil­di­ği en ba­sit tek­no­lo­jik alet ise el­bet­te ki te­le­viz­yon­du­r” di­yor. Bil­gi­li ai­le­le­re son de­re­ce önem­li bil­gi­ler de su­nu­yor. İş­te araş­tır­ma­lar ışı­ğın­da ço­cuk­la­rın tek­no­lo­jiy­le olan im­ti­ha­nı...

Araş­tır­ma­lar ne di­yor?

2 ya­şın­dan kü­çük ço­cuk­la­rınTV iz­le­me­le­ri­nin dil ge­li­şim­le­ri­ni olum­suz yön­de et­ki­le­di­ği bi­lim­sel araş­tır­ma­lar­la or­ta­ya kon­muş­tur. Er­ken dö­nem­de DVD iz­le­me­ye baş­la­yan ço­cuk­la­rın, hiç iz­le­me­yen­le­re gö­re söz­cük da­ğar­cık­la­rı­nın ge­ri kal­dı­ğı sap­tan­mış­tır. 8-16 ay­lık be­bek­le­rin TV iz­le­ye­rek ge­çir­dik­le­ri her sa­at ba­şı­na öğ­re­ne­ce­ği söz­cük da­ğar­cı­ğı­nın azal­dı­ğı, 3 ya­şı­na gel­dik­le­rin­de söz­cük da­ğar­cık­la­rı­nın ak­ran­la­rı­na gö­re 6-8 söz­cük ge­ri ol­du­ğu an­la­şıl­mış­tır.

12-36 ay ara­sın­da TV iz­le­ye­rek bü­yü­yen ço­cuk­la­rın, te­le­viz­yon iz­le­me­yen ço­cuk­la­ra gö­re dik­kat sü­re­si, ha­fı­za ve odak­lan­ma be­ce­ri­le­ri ba­kı­mın­dan de­za­van­taj­lı ol­duk­la­rı bu­lun­muş­tur. Ço­cuk iz­le­mi­yor ol­sa bi­le te­le­viz­yo­nun açık kal­ma­sı, ço­cu­ğun zi­hin­sel ge­li­şi­mi­ni, dik­kat, al­gı, kon­san­tras­yon be­ce­ri­le­ri­ni ve dil ge­li­şi­mi­ni olum­suz yön­de et­ki­le­mek­te­dir.

Türk­le­r’­de 4 kat faz­la

Al­man­ya­’da eği­tim ve sos­yo-eko­no­mik ko­şul­lar açı­sın­dan eş­leş­ti­ril­miş Türk ve Al­man ai­le­le­rin ço­cuk­la­rıy­la ya­pı­lan bir ça­lış­ma­da; ev­de TV’­nin açık kal­ma sü­re­si­nin Türk ai­le­ler­de Al­man ai­le­le­re gö­re 4 kat faz­la ol­du­ğu, te­le­viz­yo­nun açık kal­ma sü­re­si­nin art­ma­sıy­la, ço­cuk­la­rın zi­hin­sel be­ce­ri­le­ri­ni öl­çen test­ler­den da­ha dü­şük pu­an­lar al­dık­la­rı bu­lun­muş­tur.

Gör­sel uya­ran­lar bi­rey­ler ara­sı ile­ti­şi­mi azal­tır

Te­le­viz­yo­nun açık ol­du­ğu bir oda­da in­san­lar bir­bir­le­ri­ne da­ha az dik­kat eder, da­ha az ko­nu­şur­lar. 3 ya­şın­dan ön­ce çok faz­la TV iz­le­yen ço­cuk­lar­da ar­ti­kü­las­yon bo­zuk­luk­la­rı (ana­di­li­nin ses­le­ri­ni doğ­ru üre­te­me­me) da­ha sık gö­rül­mek­te­dir. Ço­cuk sa­de­ce din­le­di­ği için ken­di se­si­ni duy­maz, söy­le­nen­le­ri tek­rar­la­ma­dı­ğı için ses­le­ri üret­me be­ce­ri­si ge­li­şe­mez. Ken­di­si duy­duk­la­rı­nı tek­rar­la­sa da­hi bu sı­ra­da yap­mış ol­du­ğu ses­le­tim ha­ta­la­rı dü­zel­til­me­di­ği için ço­cuk söy­le­di­ği­nin yan­lış ol­du­ğu­nu fark ede­mez. Te­le­viz­yon as­la ye­tiş­kin­le bi­re­bir kar­şı­lık­lı et­ki­le­şim ha­lin­de ya­pı­lan ak­ti­vi­te­le­rin ye­ri­ni tu­ta­maz. Ço­cuk du­ya­rak, duy­duk­la­rı­nı tek­rar ede­rek ve yan­lış­la­rı ko­nu­sun­da uya­rıl­dık­ça ko­nuş­ma­sı­nı  ge­liş­ti­re­bi­lir.

Ço­cu­ğum te­le­viz­yon­dan bir şey­ler öğ­re­ne­mez mi?

Ço­cu­ğu­nu­zun te­le­viz­yon­dan bir şey­ler öğ­re­ne­bil­me­si, 2 ya­şın­dan son­ra ve dil ge­li­şi­mi bel­li bir dü­ze­ye gel­di­ğin­de müm­kün ola­bi­lir. Ço­cu­ğu­nu­zun te­le­viz­yo­nu ne ka­dar iyi “din­le­di­ği­ni­” test et­mek is­ter­se­niz şu­nu de­ne­ye­bi­lir­si­niz: Ço­cu­ğu­nuz en sev­di­ği prog­ra­mı iz­ler­ken dil se­çe­ne­ği­ni de­ğiş­ti­rin. Ay­nı çiz­gi fil­mi İn­gi­liz­ce ya da İs­pan­yol­ca iz­le­me­si­ni sağ­la­yın. İl­giy­le iz­le­me­ye de­vam et­ti­ği­ni gö­rür­se­niz şa­şır­ma­yın. Çün­kü ço­cu­ğu­nuz din­le­mi­yor, iz­li­yor! Hal­bu­ki ken­di­ni ifa­de be­ce­ri­si ge­liş­miş olan da­ha bü­yük bir ço­cu­ğa bu­nu ya­par­sı­nız, si­ze der­hal “an­la­mı­yo­ru­m”  di­ye tep­ki ve­re­cek­tir.

Ne za­man ve ne ka­dar tek­no­lo­ji

2 ya­şın­dan son­ra gün­de 30 dk ya­şı­na uy­gun içe­rik­li çiz­gi film­ler iz­le­ti­le­bi­lir. Te­le­viz­yo­nu ço­cu­ğu­nuz­la be­ra­ber iz­le­ye­rek gör­dük­le­ri­niz hak­kın­da ko­nu­şa­bi­lir, iz­ler­ken ona so­ru­lar so­ra­bi­lir, film bit­tik­ten son­ra ne­ler ol­du­ğuy­la il­gi­li ko­nu­şa­bi­lir­si­niz. Böy­le­ce ço­cu­ğu­nu­zu “pa­sif iz­le­yi­ci­” ol­mak­tan kur­ta­ra­bi­lir­si­niz. Ço­cu­ğu­nu­zun gör­sel dik­ka­ti­ni, el-göz ko­or­di­nas­yo­nu­nu ge­liş­tir­me­si­ni sağ­la­ya­cak prog­ram­lar yük­le­ye­bi­lir ya da şar­kı din­le­ye­rek eğ­len­me­si­ni sağ­la­ya­bi­lir­si­niz. Bu sü­reç­te siz de ken­di­ni­ze va­kit ayı­ra­bi­lir­si­niz. An­cak unu­tul­ma­ma­sı ge­re­ken nok­ta, ço­cu­ğun her­han­gi bir di­li edin­me­si­ni sağ­la­yan en önem­li fak­tö­rün in­san et­ki­le­şi­mi ol­du­ğu­dur.

bugün


Bu haber 1,365 defa okundu.