Ciddi hastalıkların altındaki neden hipofiz

4 Şubat 2014 10:47 tsi
Görme kaybı, baş ağrısı, kilo fazlalığı, hipertansiyon ve diyabetle seyreden metabolik sendrom... “Vücudun orkestra şefi” olarak adlandırılan hipofiz bezindeki rahatsızlıklar, önemli sağlık problemlerine neden oluyor

Hipofiz bezi hastalıkları, fonksiyonların fazla olduğu 'hiperfonksiyon', az olduğu 'hipofonksiyon' durumları ve bu bölgenin fonksiyonlarını engelleyen kitle etkisinin ön planda olduğu iyi huylu tümörlerden oluşuyor.  Memorial Ataşehir Hastanesi Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Bölümü'nden Prof. Dr. Erol Bolu hangi hormonun ne işe yaradığını ve tedavilerini aktardı...

Hangi hormon ne işe yarar?

ACTH adı verilen hormon, böbrek üstü bezlerinde kortizolu kontrol etmektedir. TSH isimli hormon da tiroidi uyaran ve kontrol eden bir hormondur. Vücutta üreme fonksiyonlarını ilgilendiren FSH ve LH hormonu, erkekte testisleri; kadında ise yumurtalıkları kontrol etmektedir. Büyüme ile ilgili olan hormon IGF1, karaciğerden salınan bir başka hormonu uyararak büyümeyi ayarlamaktadır. Prolaktin hormonu; üreme, meme gelişimi ve süt verme ile ilgili fonksiyonları kontrol etmektedir. ADH hormonu ise  idrarın yoğunlaştırılarak atılmasını sağlayan bir hormon olarak bilinmektedir.

Tedavi şekli kişiye göre

Cushing' sendromunda öncelikli tedavi cerrahi müdahaledir. Tümörlerin anatomik olarak hipofizdeki yerleşimi çok önemlidir ve bunların kişiye zarar ve-rilmeden alınması gerekmektedir. Akromegalide, ameliyatsız tedavi de mümkün olabilmektedir. Bu hastalara birtakım ilaç tedavileri uygulanabilmektedir. Hipofiz bezi, görme sinirlerine çok yakın bir organ olduğundan, bu organın ani büyümesi görme sinirlerine bası yapmaktadır. Buna bağlı olarak yan görüşlerin tamamen yok olması hatta kişilerde körlüğe kadar giden durumlar yaşa-nabilmektedir. Bu yakınmaları olan hastalara hemen cerrahi müdahale yapılmalıdır.

Kadınlarda kıllanma neden olur?

ACTH hormonunun salgılanmasına bağlı olarak kortizol yükselir. Bu durum Cushing' sendromuna yol açabilir. Bu durumda metabolik sendrom belirtileri ve kadınlarda kıllanma ortaya çıkabilmektedir. Tam ortaya çıkmamış Cushing' sendromu toplumda sık görülmektedir. Bu hastalıkların yakalanabilmesi için de hipofiz bezinin değerlendirme testlerinin yapılması gerekmektedir.

Kadın ve erkekte ayrı şikayetler görülebilir

Prolaktin salgılayan hipofiz adenomları kadında ve erkekte farklı şikayetlere yol açabilmektedir. En önemli yakınma cinsel dürtülerde azalmadır. Şikayetler, kadınlarda adet görmeme, memeden süt gelmesi; erkeklerde ise cinsel isteksizlik ile sakal ve bıyık gelişiminin azalması şeklinde de görülebilir. Aynı zamanda prolaktin yüksekliği, metabolik sendrom benzeri tablolara dönüşebilir; yani insanlarda diyabete kadar gidebilen problemlerin başlangıcına yol açabilmektedir.

Görme kaybı ortaya çıkabilir

Bu hormon fazla çalışabildiği gibi az çalışması durumu da söz konusu olabilmektedir. Bu bölgelerde iyi huylu tümörler görülebilmektedir. Neden oldukları basıya bağlı olarak baş ağrısından görme kaybına kadar birtakım problemler görülebilmektedir.

El ve ayakta büyüme varsa

Büyüme hastalığı olan akromegali; el ve ayakta büyüme, burun ve çenede ileriye doğru büyüme, diş aralıklarının artması şeklinde görünümlere neden olurken diyabet ve hipertansiyonun eşlik edebileceği pek çok bulgu görülmektedir. Adet gecikmesi ile tüylenme problemi olan, beraberinde kilo problemi görülen kadınların değerlendirilmesi gerekmektedir. Cinsel isteksizlik problemi yaşayan, sakal ve bıyığı seyrek çıkan, kilo problemi yaşayan erkeklerin kontrol edilmesi gerekir. Vücutta çatlakların oluşması, derinin giderek incelmesi ve morarmaların görülmesi hipofiz bezi hastalıklarının bulgularıdır.

SERDA KIVILCIM - BUGÜN GAZETESİ

Bu haber 1,187 defa okundu.