Şeker hastalarının doğru sandığı yanlışlar

16 Ocak 2014 10:33 tsi
Sessiz katil diyabet (şeker) bulaşmayan salgın hastalık olarak toplumları tehdit ediyor. Her 10 yılda bir diyabetli sayısı ikiye katlanıyor. Hastalıktan korunmada beslenme tarzı ve bilinçlenmek önem taşıyor.

Ge­ne­tik, aşı­rı ki­lo ve özel­lik­le ha­re­ket­siz­li­ğin te­tik­le­di­ği şe­ker has­ta­lı­ğı genç yaş­lı de­me­den pek­ çok in­sa­nı kıs­ka­cı­na alı­yor.  İs­tan­bul Flo­ren­ce Nigh­tin­ga­le Has­ta­ne­si Sağ­lık­lı Ya­şam Mer­ke­zi Di­rek­tö­rü Dr. Öz­gür Şa­mil­gil şe­ker has­ta­la­rı­nın doğ­ru san­dı­ğı yan­lış­lar ko­nu­sun­da önem­li uya­rı­lar­da bu­lun­du.

Hiç şeker yemiyorum neden şeker hastası oldum anlamıyorum!

Ön­ce­lik kar­bon­hid­rat­lar­da ol­sa da ener­ji ge­rek­ti­ğin­de ye­di­ği­niz her­ şey şe­ke­re dö­nü­şü­yor. Tip 2 şe­ker has­ta­la­rı­nın ço­ğu için ne ye­di­ğin­den çok ne ka­dar faz­la ye­di­ği önem­li. Faz­la ye­di­ği­niz­de al­dı­ğı­nız ge­rek­siz ka­lo­ri­ler, ener­ji­ye ih­ti­ya­cı­nız yok­sa ya­ğa dö­nüş­tü­rü­lü­yor. Ki­lo faz­la­lı­ğı da şe­ker has­ta­lı­ğı­na yat­kın­lı­ğa ne­den olu­yor.  

Karbonhidrat tüketemiyorum çünkü şekerim çabuk yükseliyor

Bu elbette doğru fakat hangi tür karbonhidrat tükettiğinize bağlı. Saf karbonhidratlar; rafine edilmiş tahıllar, pirinç, makarna, beyaz unlu gıdalar, meyve suyu, kuru bakliyat (örneğin fasulye) yerine kompleks karbonhidratlar; çavdar ekmeği, tam tahıllı ekmek, kepekli bulgur, kepekli pirinç, kısıtlı miktarda (günde 100-200 gr) az şekerli meyve, yeşil sebzeler tüketildiğinde içerdikleri lif (posa) sayesinde şekeriniz hızlı ve fazla yükselmeyecektir.

Şekerim fazla yüksek sayılmaz hasta değilim!

İki fark­lı gün­de aç­lık şe­ke­ri­niz 126 mg/dl üze­rin­dey­se; her­han­gi­ bir öl­çüm­de tok­luk şe­ke­ri­niz 200 mg/dl üze­rin­dey­se; ve­ya HbA1c (3 ay­lık şe­ker or­ta­la­ma­sı) de­ğe­ri 6.5 üze­rin­dey­se şe­ker has­ta­sı ka­bul edi­lir­si­niz.
 
Kendimi iyi hissediyorum neden şekerime dikkat edeyim

Şe­ker has­ta­lı­ğı ge­nel­de pek be­lir­ti ver­mez. An­cak şe­ker çok yük­sel­di­ğin­de yor­gun­luk, faz­la su­sa­ma ve id­ra­ra çık­ma gi­bi bel­li be­lir­siz şi­ka­yet­ler ge­li­şe­bi­lir. Bu ne­den­le bir­çok ki­şi­de teş­his te­sa­dü­fen kon­mak­ta­dır. Kon­trol­süz şe­ker has­ta­lı­ğı ses­siz ka­til gi­bi gö­rül­mek­te tüm vü­cu­du iç­ten ke­mir­mek­te­dir.

Çok yersem fazla insülin yapıp şekeri yok ediyorum

Şe­ker yok ol­mu­yor, ih­ti­yaç faz­la­sı ise ya­ğa dö­nü­şü­yor, bu ne­den­le in­sü­lin faz­la yap­mak zo­run­da kal­ma­mak için ye­me dü­ze­ni­ni­zi boz­ma­ma­nız, eg­zer­si­zi ak­sat­ma­ma­nız ge­re­ki­yor. Kas kit­le­ni­zi artır­mak şe­ker de­po­la­ma ka­pa­si­te­si­ni­zi ar­tı­ra­rak in­sü­lin ih­ti­ya­cı­nı­zı azal­tı­yor.

Şekerimi ölçmeme gerek yok çünkü hangi düzeyde olduğunu biliyorum

Bir­çok has­ta bu­nu id­di­a et­se de araş­tır­ma­lar ta­ma­men ak­si­ni gös­te­ri­yor. Çok az sa­yı­da has­ta­nın şe­ker iniş çı­kış­la­rı­nı doğ­ru­ya ya­kın tah­min et­ti­ği bi­li­ni­yor. Ki­mi 350’nin üze­ri­ni his­set­mez­ken ki­mi 200’ün üze­rin­de ra­hat­sız ol­du­ğu­nu bil­dir­se de ço­ğun­luk doğ­ru tah­min­de bu­lu­na­mı­yor. An­cak şe­ke­rin ani düş­me­si­ne bağ­lı so­ğuk ter­le­me, uyuk­la­ma, aşı­rı hal­siz­lik, çar­pın­tı ve baş dön­me­si da­ha ko­lay far­k e­di­le­bi­li­yor.

İnsülin başlarsam kilo alacağımdan endişe ediyorum

Bu ba­zı şart­la­ra bağ­lı. Şe­ker yük­sek sey­ret­ti­ğin­de id­rar yo­luy­la vü­cut­tan kaç­mak­ta­dır, in­sü­lin, ön­ce­den ka­çan bu ka­lo­ri­le­rin kul­la­nı­mı­nı sağ­la­ya­ca­ğın­dan di­ye­te dik­kat edil­mez­se faz­la ka­lo­ri alı­mın­dan do­la­yı ki­lo alı­na­bi­lir. Ay­rı­ca di­yet ve eg­zer­siz di­sip­li­ni sağ­la­na­maz­sa ya­şa­na­cak ani şe­ker dü­şük­lü­ğü atak­la­rı­nı dü­zelt­mek için ye­ne­cek gı­da­lar da ki­lo­ya ne­den ola­cak­tır. Eg­zer­siz ih­mal edi­lir­se in­sü­lin di­ren­ci ne­de­niy­le ki­lo ver­mek zor ola­bi­lir.

Kendime ne kadar dikkat etsem de şeker hastalığı nasılsa bana yapacağını yapacak

Son yıl­lar­da­ki te­da­vi se­çe­nek­le­ri, eg­zer­siz, di­ye­te uyum, si­ga­ra vb. za­rar­lı et­ken­ler­den uzak ya­şam tar­zı de­ği­şik­lik­le­ri, şe­ker has­ta­lı­ğı­nın za­rar­la­rı­nı ve öm­rü kı­sal­tı­cı et­ki­si­ni önem­li oran­da en­gel­li­yor, sağ­lık­lı bi­rey­le­re eş­de­ğer ya­şam bek­len­ti­si sağ­lı­yor. 

Sö­zün özü

Şe­ker has­ta­lı­ğı ka­der de­me­yin, ya­şam tar­zı­nı­zı de­ğiş­ti­rin!

SERDA KIVILCIM - BUGÜN GAZETESİ


Bu haber 1,276 defa okundu.