Çocuklar neden saldırganlaşır?

13 Aralık 2013 11:08 tsi
Patronunuzu kumtorbası olarak hayal ettiğiniz, gürültücü komşularınızın arkasından söylendiğiniz oluyormu? Yetişkinlerin hayatı bu kadar gerilimliyken çocukların dünyası da çizgi filmlerdeki gibi renkli, neşeli kalamıyor ne yazık ki...

Bir ta­raf­ta ar­ka­daş­la­rı ta­ra­fın­dan iti­lip ka­kı­lan ço­cuk­la­rın ai­le­le­ri, di­ğer ta­raf­ta öğ­ret­men­le­rin şi­ka­yet­le­riy­le yıl­mış an­ne ba­ba­lar var. Ço­cuk­la­rın şid­de­ti kop­ya­la­dı­ğı­na dik­kat çe­ken Ya­şam Ta­sa­rım Mer­ke­zi­’n­den Eğit­men ve Da­nış­man Eb­ru De­mir­han, ço­cuk­la­rın şid­de­ti kop­ya­la­dı­ğı­na dik­kat çek­ti ve “Siz pat­ro­nu­nu­za kız­dık­ça, oğ­lu­nu­zun sı­ra ar­ka­da­şı­nı tek­me­le­me­si­ne şa­şır­ma­yı­n” de­di. De­mir­ha­n’­la sal­dır­gan ço­cuk­lar ve ya­şa­dık­la­rı­nı ko­nuş­tuk...

*Ço­cuk­lar, ken­di ar­ka­daş­la­rı­na kar­şı dal­ga­cı, acı­ma­sız, ki­mi za­man şid­de­te va­ran ta­vır­lar ser­gi­le­ye­bi­li­yor.  Bu ta­vır­la­rın se­be­bi ne­dir?

Ço­cuk­lar, ebe­veyn­le­ri­ni kop­ya­lar­lar. Ev­de iş ar­ka­daş­la­rı ya da di­ğer ki­şi­ler­le dal­ga ge­çen ai­le bü­yük­le­ri­ni gö­ren ço­cuk, okul ar­ka­daş­la­rı­na ben­zer şe­kil­de dav­ra­na­bi­lir. Ço­cuk, ev­de ra­hat­ça ko­nu­şan ebe­vey­ni­nin er­te­si gün işe git­ti­ğin­de o ki­şi­le­re say­gıy­la yak­la­şa­ca­ğı­nı bil­mez.  Ço­cuk gör­dü­ğü dav­ra­nı­şı or­ta­ya koy­du­ğun­da ise tep­kiy­le kar­şı­la­şır. Ev­de ço­cu­ğu­nu dö­ven an­ne ba­ba, ço­cu­ğu­nun dı­şa­rı­da döv­dü­ğü ki­şi­nin ya­şa­dık­la­rın­dan da so­rum­lu­dur.

*Sev­gi do­lu bir ai­le­den sal­dır­gan ço­cuk­lar çı­ka­bi­lir mi?  

İçin­de ger­çek sev­gi olan ai­le­de, sal­dır­gan ço­cuk ol­ma ola­sı­lı­ğı dü­şük­tür. Ata­la­rı­mız­dan al­dı­ğı­mız ka­yıt­la­rın öne­mi­ni de kü­çüm­se­ye­me­yiz. Öf­ke, şid­det ya­yı­la­rak yer­le­şir. Be­den, akıl, bi­lin­çal­tı, duy­gu, ego ve ruh ara­sın­da sin­si­ce ge­zi­nip her bi­ri­ne bi­raz iz bı­ra­kıp ye­ri­ni sağ­lam­laş­tı­rır. Sa­de­ce da­yak ye­me­me­si ço­cu­ğun şid­det gör­me­di­ği an­la­mı­na gel­mez. “Sen­den adam ol­ma­z”, “Ne işe ya­rar­sın ki­”, “Se­ni do­ğu­ra­ca­ğı­ma taş do­ğur­say­dı­m” gi­bi cüm­le­ler­le bü­yü­yen ço­cuk sa­yı­sı çok­tur. Ay­nı şe­kil­de ba­ba, an­ne­ye say­gı duy­maz­sa ço­cuk için dep­res­yo­na yat­kın­lık baş­lar.

Şiddet yerine akıllı hareket

*Öğ­ret­men­ler, ço­cuk­lar ara­sın­da­ki bu bas­kı or­ta­mı­nı na­sıl dü­zen­le­ye­bi­lir?

Öğ­ret­men­ler, iliş­ki yö­ne­ti­mi ko­nu­sun­da ki­şi­sel özel­lik­le­ri ka­dar yer ala­bi­li­yor­lar. Sal­dır­ga­na güç­lü, sal­dı­rı­ya uğ­ra­ya­na za­val­lı ola­rak ba­kıl­ma­ma­lı­dır. Ba­zen ze­ki ço­cuk­lar sal­dır­gan dav­ra­na­bi­lir­ler ve öğ­ret­men­ler ze­ka­la­rın­dan do­la­yı on­la­rı hoş gö­re­bi­lir­ler. Ze­ka ile sal­dır­gan­lı­ğın ay­rı de­ğer­len­di­ril­me­si ge­rek­mek­te­dir. Ço­cuk­la­ra şid­det ye­ri­ne akıl­la ha­re­ket et­me­yi öğ­re­te­bil­me­le­ri için ken­di­le­ri­nin şid­det uy­gu­la­ma­ma­la­rı da çok önem­li. Sal­dı­rı­ya uğ­ra­yan ve uğ­ra­tan ço­cuk­la­rın ai­le­le­ri ile ir­ti­ba­ta ge­çil­me­li, or­ta nok­ta ola­rak ta­raf­la­rı bir­bi­ri ile kar­şı­laş­tır­ma­dan so­ru­nun çö­zü­mü için bir yol bul­ma­ya yar­dım­cı ol­ma­lı­dır­lar.

İş yaşamını bile etkileyebiliyor

*Sal­dır­gan ço­cuk­la­rın, ar­ka­daş­la­rı­nın ara­sın­da ne­den ol­du­ğu so­run­lar ne­ler­dir?

-Fi­zik­sel özel­lik­le­ri ne­de­niy­le ar­ka­daş­la­rı dal­ga ko­nu­su yap­mak, dört­göz, pa­ta­tes gi­bi la­kap­lar tak­mak en ma­sum gö­rü­nen sal­dır­gan­lık­lar. Böy­le la­kap­lar ta­kı­lan ço­cuk­la­rın bir kıs­mı gü­lüp ge­çe­bi­li­yor ama bir kıs­mın­da de­rin iz­le­re dö­nü­şü­yor. İş ya­şa­mı­na gi-­ril­di­ğin­de su­num yap­mak­tan çe­ki­nen, re­zil ol­ma kor­ku­su ya­şa­yan, ken­di­ni ifa­de ede­me­yen ye­tiş­kin­le­rin so­run­la­rı­nı de­şin­ce böy­le olay­lar bu­lu­yo­ruz. Dal­ga ge­çi­len ço­cuk­lar, za­man­la ken­di­si gi­bi dav­ran­mak­tan vaz­ge­çip di­ğer­le­ri­ne gö­re ya­şa­ma­ya baş­lı­yor.

Ebeveyn çocuğunu iyi gözlemlemeli

 *Ken­di ak­ran­la­rı ta­ra­fın­dan sal­dı­rı­ya (söz­lü-dav­ra­nış­sal) ma­ruz ka­lan ço­cuk­lar ne­ler his­se­der? Bu ço­cuk­lar, ken­di­le­ri­ni ko­ru­mak için ne yap­ma­lı?

Ço­cuk­lar böy­le ko­nu­lar­da ko­nuş­mak­tan hoş­lan­maz. Göz­le­ri­ni ka­çı­rır, ke­li­me­le­ri yu­var­lar, an­lat­ma­mak için uğ­ra­şır­lar. An­ne-ba­ba ço­cuk­la­rı­nı iyi göz­lem­le­me­li. Okul­la il­gi­li so­ru­lar so­rul­du­ğun­da ka­ça­mak ce­vap­lar var ise ço­cu­ğu ra­hat­sız et­me­den kü­çük so­ru­lar­la ko­nu araş­tı­rıl­ma­lı­dır. “En iyi ar­ka­da­şın kim?” gi­bi yu­mu­şak bir so­ru ile baş­la­yıp “O­kul­da en sev­me­di­ğin ki­şi kim?” şek­lin­de­ki bil­gi amaç­lı so­ru­la­ra gün gün ge­çil­me­li­dir. Ço­cu­ğu­na söz­lü ya da fi­zik­sel sal­dı­rı­da bu­lu­nan ço­cuk­la­rı döv­me­ye gi­den ebe­veyn­ler var. Bu iş­le­ri da­ha da zor­laş­tı­rır.  Akıl­cı ve çö­züm­le­yi­ci ol­mak ebe­vey­nin ço­cu­ğa kar­şı gö­re­vi­dir. Ço­cu­ğun ai­le­si ile ir­ti­ba­ta ge­çil­me­li, reh­ber öğ­ret­men var ise sı­nıf öğ­ret­me­ni bil­gi­len­di­ril­me­li­dir.

SERDA KIVILCIM - BUGÜN GAZETESİ

Bu haber 1,195 defa okundu.