Soğuklarda bu içecekleri tüketin!

21 Kasım 2013 09:47 tsi
Soğuk havalarda ruhunuza ve bedeninize iyi gelen içecekler

Sıvı tüketimi dediğimizde aklımıza ilk gelen su olmalı elbette. Ancak suyun yanında tüketeceğimiz pek çok sağlıklı içecek de bize bu dönemde oldukça yardımcı olmakta hastalıklarla savaşta. Özellikle de bitki çayları ve sıcak içeceklerde kullandığımız baharatlar ve bal gibi doğal tatlandırıcılar.

So­ğuk­lar­da ve kış ay­la­rın­da al­dı­ğı­mız sı­vı­nın öne­mi ol­duk­ça faz­la. Ke­za ağız ve bo­ğaz te­miz­li­ği ve sağ­lı­ğı için son de­re­ce önem­li­dir sı­vı tü­ke­ti­mi.  Jo­ur­nal of Me­di­ci­nal Foo­d’ da ya­yım­la­nan bir araş­tır­ma­da ba­lın bi­rin­ci ve ikin­ci ba­ğı­şık­lık tep­ki­le­ri sü­re­sin­ce an­ti­kor üre­ti­mi­ni uya­ra­bi­le­ce­ği id­di­a edil­mek­te­dir.

Ba­lın yüz­de 17.10’u­nu su, ka­la­nı­nı ka­tı mad­de oluş­tur­mak­ta­dır. Ka­tı mad­de için­de fruk­toz, glu­koz, mal­toz ve sak­ka­roz ol­mak üze­re şe­ker­ler önem­li bir pa­ya sa­hip­tir. Ay­rı­ca az mik­tar­da pro­te­in, ba­zı B gru­bu vi­ta­min­ler, C vi­ta­mi­ni ve çe­şit­li mi­ne­ral­ler de bu­lun­mak­ta­dır.

Bal, fla­vo­nid­ler ola­rak ad­lan­dı­rı­lan bir bit­ki po­li­fe­nol sı­nı­fı­nın çe­şit­li üye­le­ri­ni içe­rir ki bun­lar mey­ve ve seb­ze­ler­de de ol­duk­ça  faz­la bu­lu­nur.Fla­va­no­id­ler an­ti­ok­si­dan özel­lik­le­riy­le bi­li­nir ve in­san sağ­lı­ğı için önem­li­dir. Has­tay­ken al­dı­ğı­mız sı­cak içe­ce­ği­ni­zin içi­ne bi­raz bal koy­ma fik­ri­ni en az bir araş­tır­ma des­tek­le­mek­te­dir. Jo­ur­nal of Me­di­ci­nal Foo­d’ da ya­yım­la­nan bir araş­tır­ma­da ba­lın bi­rin­ci ve ikin­ci ba­ğı­şık­lık tep­ki­le­ri sü­re­sin­ce an­ti­kor üre­ti­mi­ni uya­ra­bi­le­ce­ği id­di­a edil­mek­te­dir.

Me­yan­kö­kü bo­ğaz ve ak­ci­ğer­le­ri ra­hat­la­tır

Me­yan­kö­kü­nün tıp­ta en sık kul­la­nıl­dı­ğı yer üst so­lu­num yol­la­rı sağ­lı­ğı­nın ko­run­ma­sın­da­dır. İl­ti­hap­lan­mış mu­ko­za za­rın­da­ki ya­tış­tı­rı­cı et­ki­si bi­lin­mek­te­dir. Me­yan­kö­kü suy­la ka­rış­tı­rıl­dı­ğı ya da ök­sü­rük şu­rup­la­rın­da kul­la­nıl­dı­ğın­da bo­ğaz, ak­ci­ğer ve bron­şi­yal tüp­te­ki­ler gi­bi mu­ko­za zar­la­rı­nı ya­tış­tı­rır. Ja­pon­lar he­pa­ti­ti (bir çe­şit ka­ra­ci­ğer has­ta­lı­ğı) kon­trol et­mek için me­yan­kö­kü ka­rı­şı­mı­na baş­vu­rur­lar. Me­yan kö­kü ay­nı za­man­da kro­nik yor­gun­lu­ğa da iyi­dir.

Ağ­rı­ya, kas ve ek­lem sert­leş­me­si­ne kar­şı tar­çın

Tar­çın­da, an­ti­mik­ro­bi­yal özel­li­ğe sa­hip bi­leş­ke­ler ol­du­ğun­dan do­la­yı kan­di­day­la(ma­ya­nın sis­tem­de aşı­rı de­re­ce­de bü­yü­me­si ki bu du­rum çok faz­la so­run ya­ra­ta­bi­lir) sa­vaş­ma­yı sağ­la­yan , bak­te­ri ve man­tar(kan­di­da da­hil)ge­li­şi­mi­nin ön­len­me­si­ne bü­yük oran­da yar­dım­cı olan öge­nol ve ge­ra­ni­yol ad­lı iki fi­to­kim­ya­sal mev­cut­tur. Tar­çın ağ­rı, kas  ve ek­lem sert­leş­me­si ve mens­tru­al dö­nem (adet dö­ne­mi) ra­hat­sız­lık­la­rı­nın ha­fif­le­me­si­ne  yar­dım­cı ola­bi­le­cek an­ti­inf­la­ma­tu­ar(il­ti­ha­bı ön­le­yen) bi­leş­ke­ler de içe­rir.

Hem ilaç hem ba­ha­rat ada­ça­yı

İş­te si­ze ha­ri­ka ko­kan, hem ilaç ola­rak hem de be­sin­ler­de ba­ha­rat ola­rak  2.000 yıl­dan da­ha uzun bir sü­re­dir kul­la­nı­lan, arın­dı­rı­cı ve duy­gu­sal ge­çiş dö­nem­le­rin­de ki­şi­nin ken­di­ni iyi his­set­me­si­ni sağ­la­yan ha­ri­ka bir bit­ki da­ha: Ada­ça­yı.

Ada­ça­yı, na­ne ai­le­sin­de­ki di­ğer kar­deş­le­riy­le bir­lik­te, arın­dı­rı­cı ve şi­fa­lı bir bit­ki ol­ma yö­nün­de­ki ünü­nü bü­yük ola­sı­lık­la an­ti­mi­ro­bi­yal (mik­rop kar­şı­tı) ve an­ti­vi­ral (vi­rüs kar­şı­tı) özel­lik­le­rin­den do­la­yı ka­zan­mış­tır. Bu özel­lik­le­ri ise içe­ri­ğin­de­ki uçu­cu ya­ğın­dan do­la­yı­dır. Bu se­bep­ten do­la­yı ada­ça­yı­nın jin­ji­vit (diş eti il­ti­ha­bı), bo­ğaz ağ­rı­sı, ök­sü­rük ve ro­ma­tiz­mal ar­te­rit gi­bi enf­la­ma­tu­var du­rum­lar­la sa­vaş­mak­ta da et­ki­li ol­du­ğu bi­lin­mek­te­dir.

Ka­ran­fil bak­te­ri ve vi­rüs­le­ri öl­dü­rür

Ka­ran­fi­lin te­da­vi edi­ci özel­lik­le­ri uçu­cu ya­ğın­da ya­tar ki, ol­duk­ça uzun bir sü­re­dir diş ağ­rı­sı §ma­lar­la  ka­ran­fi­lin an­ti­sep­tik(mik­rop kar­şı­tı) ve anes­te­tik(ağ­rı his­si­ni az­la­tan) ola­rak kul­la­nıl­ma­sı­nı onay­la­mış­tır. Se­att­le Was­hing­ton Üni­ver­si­te­si ec­za­cı­lık fa­kül­te­si do­çent­le­rin­den Gary Em­ler ta­ra­fın­dan, “Ka­ran­fil be­sin­le­ri ta­ze tu­tar çün­kü için­de­ki te­mel ak­tif bi­leş­ke oge­no­l’­dür ki bu mad­de uzun bir sü­re­dir bak­te­ri ve vi­rüs­le­ri öl­dür­me­siy­le bi­li­ni­r” açık­la­ma­sı ya­pıl­mış­tır.  Ya­kın ta­rih­te ger­çek­leş­ti­ri­len bir araş­tır­ma­da ise su­da çö­zü­nen ka­ran­fi­lin de­ri kan­se­ri üze­rin­de­ki ko­ru­yu­cu et­ki­si araş­tı­rıl­mış ve ka­ran­fil so­lüs­yo­nu­nun an­ti­kan­se­ro­jen (kan­ser olu­şu­mu­nu en­gel­le­yen) et­ki­si­nin ol­du­ğu keş­fe­dil­miş­tir.

Kim­yon aler­ji semp­tom­la­rı­nı azal­tır

Kim­yon ay­nı za­man­da si­yah to­hum ya­da ni­gel­la sa­ti­va ola­rak da bi­li­nir ki önem­li ve şi­fa­lı bit­ki­dir. Arap , As­ya  ve Af­ri­ka ül­ke­le­ri­nin ço­ğun­da , si­yah  to­hum ya­ğı özel­lik­le aler­ji­ler ol­mak üze­re bir di­zi has­ta­lık­ta do­ğal ilaç ola­rak kul­la­nı­lır. Al­ler­jik alt­ya­pı­sı olan ök­sü­rük­ler­de ol­duk­ça fay­da­lı so­nuç­la­rı var­dır.Si­yah kim­yon to­hu­mun­dan el­de edi­len yağ ile ya­pı­lan dört de­ği­şik araş­tır­ma­da, has­ta­la­rın aler­jik semp­tom­la­rın­da önem­li dü­şüş­ler göz­lem­len­miş­tir. Araş­tır­ma­lar­dan bi­ri, bu ya­ğın gö­ğüs kan­se­rin­de ba­zı hüc­re­le­rin, en azın­dan test tü­bün­de , fa­ali­yet­le­ri­ni dur­dur­mak­ta et­ki­li ol­du­ğu­nu is­pat­la­mış­tır.

Ök­sü­rük ça­yı

To­hum­la­rı­nı kay­na­tıp dem­len­me­le­ri­ni bek­le­ye­rek ve içi­ne bir tat­lı ka­şı­ğı bal ila­ve­siy­le ha­ri­ka bir ök­sü­rük ça­yı ya­pa­bi­lir­si­niz, ay­nı za­man­da kim­yon to­hum­la­rı haz­ma yar­dım­cı ol­ma­sı mak­sa­dıy­la da sık sık bu şe­kil­de kul­la­nı­la­bi­lir. To­hum­la­rın te­mel ya­ğı an­ti­mik­ro­bi­yal (mik­rop kar­şı­tı) dir.  

Bal ve sağ­lık

Önem­li bir nok­ta; al­ler­ji, di­ya­bet, obe­zi­te gi­bi özel du­rum­lar­da ba­lın tü­ke­ti­mi­nin dik­kat­li ve kon­trol­lü ya­pıl­ma­sı ge­rek­mek­te­dir. Ba­lın ül­ser ve di­ğer mi­de has­ta­lık­la­rı, kalp yet­mez­lik­le­ri, çar­pın­tı, ke­mik has­ta­lık­la­rı, ök­sü­rük, aler­ji, bron­şit, kan­sız­lık, bo­ğaz ağ­rı­sı, si­nir has­ta­lık­la­rı, ba­zı cilt ve si­nir sis­te­mi has­ta­lık­la­rı gi­bi 500’e ya­kın has­ta­lı­ğın te­da­vi­sin­de olum­lu et­ki­le­ri sap­tan­mış­tır. Ay­rı­ca ka­bız­lı­ğı gi­der­di­ği, vü­cut­ta­ki ka­nı te­miz­le­di­ği, da­mar­la­rı ge­niş­let­ti­ği ve kan do­la­şı­mı­nı ko­lay­laş­tır­dı­ğı, kal­bi güç­len­dir­di­ği, ya­ra ve ya­nık­la­rı iyi­leş­tir­di­ği de bi­lin­mek­te­dir.

Dik­kat et­mek­te fay­da var!

Bal tüm fay­da­la­rı­na rağ­men yi­ne de bir şe­ker­dir. Eğer kan şe­ke­ri so­ru­nu­nuz var­sa, dik­kat­li dav­ran­ma­nız ge­re­kir. Bal ger­çek bir yi­ye­cek ol­du­ğun­dan ve için­de çe­şit­li bes­le­yi­ci öğe­ler içer­di­ğin­den, man­tık­lı dav­ran­dı­ğı­nız sü­re­ce, kul­la­nı­la­bi­le­cek en iyi  tat­lan­dı­rı­cı­dır. Araş­tır­ma­lar­dan bi­ri do­ğal ba­lın as­lın­da hem sağ­lık­lı hem de di­ya­bet has­ta­sı de­nek­ler­de, C re­ak­tif pro­te­ini (bir en­fek­si­yon ora­nı öl­çü­tü) ve ho­mo­sis­ti­nin (kalp ra­hat­sız­lı­ğı için bir risk fak­tö­rü) ya­nı sı­ra, plaz­ma glu­ko­zu­nu da (kan şe­ke­ri­ni) dü­şür­dü­ğü­nü gös­ter­miş­tir.

Çok ya­rar­lı bir mey­ve: AY­VA

Ay­va, pro­te­in, kar­bon­hid­rat, kal­si­yum, de­mir, fos­for, po­tas­yum, sod­yum ve C vi­ta­mi­ni içer­di­ği için çok ya­rar­lı bir mey­ve­dir. Özel­lik­le C vi­ta­mi­ni açı­sın­dan çok zen­gin­dir. Mi­de ve ba­ğır­sak­la­rı kuv­vet­len­di­rir, in­ce ba­ğır­sak il­ti­ha­bı­nı gi­de­rir, ka­nı te­miz­ler, ka­ra­ci­ğer tem­bel­li­ği­ni gi­de­rir, saf­ra akı­şı­nı sağ­lar ve bron­şit, müz­min ök­sü­rük ve ve­rem­de çok fay­da­lı bir mey­ve­dir. Ku­ru­tul­muş ay­va­nın su­da bek­le­til­me­siy­le el­de ede­ce­ği­niz sı­vıy­la ya­pı­lan gar­ga­ra, bo­ğaz il­ti­ha­bı­nı gi­der­mek için kul­la­nı­la­bi­lir.

Üst solunum yolu enfeksiyonları için ayva çekirdeği şurubu

Ayvanın çekirdekleri öksürüğe oldukça  iyi gelir. Ayvanın çekirdekleri su veya sütle kaynatılarak içine bir tatlı kaşığı kadar bal, yarım limon suyu ve bir çay kaşığı kadar zencefil tozu eklenerek öksürük süresince her gün bir çay bardağı kadar tüketilebilir.  

Ha­ri­ka bir an­ti­ok­si­dan ke­ki­k

Ke­ki­ğin te­me­li olan gü­zel ko­ku­lu ya­ğı güç­lü bir an­ti­sep­tik olan ti­mo­l’­dür. Ti­mol ha­ri­ka bir an­ti­ok­si­dan ve an­ti­inf­la­ma­tu­var (il­ti­hap gi­de­ren) mad­de­dir. Ke­kik ba­ğır­sak sis­te­mi­nin mu­kus ta­ba­ka­sı­nın çı­ka­rıl­ma­sı­na yar­dım­cı ola­bi­lir, ök­sü­rük ve bron­şit gi­bi gö­ğüs ve so­lu­num yol­la­rı so­run­la­rı­nın ha­fif­le­me­sin­de ol­duk­ça uzun bir sü­re­dir kul­la­nıl­mak­ta­dır ki uy­gu­la­nan bu­har ban­yo­la­rı­na ya­da ök­sü­rük şu­rup­la­rı­na da­hil edil­mek­te­dir. An­ti­sep­tik (mik­rop yok eden) özel­lik ta­şı­dı­ğın­dan, do­ğal diş ma­cun­la­rı­nın içe­ri­ğin­de de sık sık boy gös­te­rir.

Bit­ki­sel ök­sü­rük şu­ru­bu ta­ri­fi

Kay­nar su­ya üç ye­mek ka­şı­ğı ku­ru ke­kik, 1 ye­mek ka­şı­ğı ada­ça­yı, bir par­ça me­yan kö­kü ve bal ek­le­ne­rek ev­de ha­zır­la­nan ök­sü­rük şu­ru­bu, di­ğer her­han­gi bir ha­zır şu­rup­tan çok da­ha et­ki­li ola­bi­lir.   

Duy­gu ge­çiş­le­ri­ne zen­ce­fil

Zen­ce­fil hak­kın­da in­san­lar üze­rin­de ya­pı­lan araş­tır­ma­lar bu be­si­nin an­ti­tü­mör et­ki­si­nin bu­lun­du­ğu­nu ve ba­ğı­şık­lık sis­te­mi­ni güç­len­dir­me­ye yar­dım­cı ol­du­ğu­nu  da gös­ter­miş­tir ki bu, et­kin bir an­ti­mik­ro­bi­yal(mik­rop kar­şı­tı) ve an­ti­vi­ral (vi­rüs kar­şı­tı) mad­de­dir. Ya­pı­lan in­ce­le­me­ler gas­tro­in­tes­ti­nal(sin­di­rim) sis­tem, kar­di­yo­vas­kü­ler sis­tem, ağ­rı ve ateş üze­rin­de­ki olum­lu et­ki­si­ni de göz önü­ne ser­miş­tir. Li­mon­lu, gü­zel, sı­cak bir zen­ce­fil ça­yı­nın her tür­lü duy­gu de­ği­şi­min  kar­şı da muh­te­şem bir ev ya­pı­mı ilaç ol­ma­sı­na hiç şaş­ma­mak ge­re­kir.

GRiBE KARŞI RAHATLATICI BiR ÇAY

Bal tüm fay­da­la­rı­na rağ­men yi­ne de bir şe­ker­dir. Eğer kan şe­ke­ri so­ru­nu­nuz var­sa, dik­kat­li dav­ran­ma­nız ge­re­kir. Bal ger­çek bir yi­ye­cek ol­du­ğun­dan ve için­de çe­şit­li bes­le­yi­ci öğe­ler içer­di­ğin­den, man­tık­lı dav­ran­dı­ğı­nız sü­re­ce, kul­la­nı­la­bi­le­cek en iyi  tat­lan­dı­rı­cı­dır. Araş­tır­ma­lar­dan bi­ri do­ğal ba­lın as­lın­da hem sağ­lık­lı hem de di­ya­bet has­ta­sı de­nek­ler­de, C re­ak­tif pro­te­ini (bir en­fek­si­yon ora­nı öl­çü­tü) ve ho­mo­sis­ti­nin (kalp ra­hat­sız­lı­ğı için bir risk fak­tö­rü) ya­nı sı­ra, plaz­ma glu­ko­zu­nu da (kan şe­ke­ri­ni) dü­şür­dü­ğü­nü gös­ter­miş­tir.

Öksürük macunu

- 1 tat­lı ka­şı­ğı bal n 1 çay ka­şı­ğı ka­ra­bi­ber n 1 çay ka­şı­ğı kim­yon
- Tüm mal­ze­me­le­ri ka­rış­tı­ra­rak ha­zır­la­dı­ğı­nız ma­cun­dan her gün bir ka­şık yi­ye­bi­lir­si­niz.

UZMAN DİYETİSYEN BANU TOPALAKÇI - BUGÜN GAZETESİ

Bu haber 1,663 defa okundu.