Güneşten faydalanma rehberi

8 Mayıs 2013 08:53 tsi
Sağlıklı yaşamın sırrı güneşle gelen vitaminde gizli.

Hürriyet/ Prof. Dr. Osman Müftüoğlu

D vitamini eksikliğinin kemik erimesine yol açtığı, diş ve kemik gelişimini aksatıp görsel bazı sorunlara sebep olabildiği uzun zamandır biliniyor ama yeni araştırmalar daha vahim sağlık sorunlarını işaret ediyor. Vücudumuzdaki D vitamini açığını kapatmak için mutlaka güneşlenmek, bedenimizi güneşle buluşturup cildimize D vitamini ürettirmek zorundayız

Hayvansal gıdalarla D vitamini ihtiyacımızın maksimum yüzde 10’luk bir bölümünün karşılanabileceğini biliyor muydunuz? Bitkisel kaynaklı besinlerde bu değerli vitaminin hiç ama hiç bulunmadığını da hesaba katarsak, geriye en az yüzde 90 civarında bir açıkla baş başa kalırız. İşte bu nedenle, bu büyük açığı kapatmak için mutlaka ama mutlaka güneşlenmek, bedenimizi güneşle buluşturup cildimize D vitamini ürettirmek zorundayız. Açık havada çalışmak yerine ofislere tıkılan şehirli insanın en büyük sorunlarından biri güneşin bu önemli işlevinden faydalanamamaktır. Yapılacak tek şey, yaz tatillerinde fırsat buldukça güneşlenmek ve cildimize D vitamini üretme fırsatı vermektir. Peki, bu büyüleyici mekanizma nasıl işliyor da güneş ışınlarına maruz kalan cilt kendi kendine D vitamini üretebiliyor?
Cildin hemen alt katmanında bir ön madde bulunuyor. Bu madde, güneş ışınlarında bulunan UVB ile temas eder etmez hızla D vitaminine dönüşüyor. Denize ya da dağlara gittiğinizde güneş kremi sürmeden 15-20 dakika güneşlenmek bile ortalama 5000 ünite D vitamini üretmenizi sağlıyor. Tatil boyunca 20 gün güneşlendiniz diyelim, toplam 100 bin ünite D vitamini rezervi ile eve dönüyorsunuz. Günde 5000 üniteden ayda ortalama 150.000 üniteye ihtiyacınız olduğuna göre, bu stok çok kısa sürede tükenecektir.

Rezervlerinizi nasıl doldurursunuz?

Sık sık ama kısa süreli 15-30 dakikalık güneş banyoları sırasında vücudunuz daha fazla D vitamini üretir. Güneşte kalma süreniz ne kadar uzarsa, D vitamini üretimi de o kadar düşüyor.
Yazın güneş ışınlarının kanserojen etkisinin arttığı 11.00-15.00 arasında güneşten uzak durun, kış aylarında ise aksine bu saatlerde güneşlenmek D vitamini üretiminizi tetikliyor.
Pencereden geçen güneş ışığıyla vücudunuzun D vitamini üretmesi pek mümkün değil. Camlar UVB ışınlarını önlüyor.
Güneşlendikten sonra sadece bir duş alıp çıkmak daha doğru. Uzun uzun sabunlanmak tavsiye edilmiyor.
Güneş kremlerinin faydalı UVB ışınlarını geçirmediği kesin. Cilt kanserine yol açan UVA ışınlarını ne kadarını engelledikleriyse oldukça tartışmalı! Yani bu kremler cildimizin D vitamini üretmesini engelliyor. Ben yine de bu kremleri kullanırken güvenli ve kaliteli olanlarını tercih etmenizi öneriyorum.

AMAN DİKKAT!

D vitamini eksikliği nelere yol açar?

Hipertansiyon, kalp krizi, kalp yetmezliği, beyin felçleri daha sık görülüyor. Parkinson hastalığı, multiple skleroz ve depresyona yakalanma riski artıyor.
Astım ve benzeri alerji hastalıkları görülebiliyor.
Grip, nezle gibi üst solunum yolu enfeksiyonları, bazen de zatürree gibi akciğer enfeksiyonları artıyor.
Çocuklarda diyabet riski yükseliyor.
Kalın bağırsak, meme, prostat kanserine yakalanma riski artıyor.
Raşitizmden kemik erimesine kadar pek çok kemik hastalığına zemin hazırlıyor.
Kilo almayı kolaylaştırırken, kilo vermeyi güçleştiriyor.

BİR BİLGİ

Kansere karşı D vitamini

D vitamini eksikliğinin kemik erimesine yol açtığı, diş ve kemik gelişimini aksatıp görsel bazı sorunlara sebep olabildiği uzun zamandır biliniyor ama yeni araştırmalar daha vahim sağlık sorunlarını işaret ediyor. Bu vitaminin eksikliği bazı kanserlere yakalanma riskini arttırıyor, kanserli hücrelerin daha hızlı yayılmasına neden oluyor. D vitamini ile ilişkilendirilen kanserler arasında kalın bağırsak, meme, yumurtalık ve prostat kanserleri ön sıralarda yer alıyor. Diğer yandan bu önemli vitamin bazı kanserlerde koruyucu, hatta tedavi edici bir kemoterapi ajanı olarak da değerlendiriliyor. DNA’yı keşfeden iki kişiden biri olan Watson yakın bir zamanda kalın bağırsak kanserine yakalanınca, kendisini D vitamini desteğiyle tedavi etmeye çalıştı ve hatırı sayılır bir başarı da elde etti. D vitamini, bağışıklık sistemimiz için de son derece önemlidir. Vücudumuz 200’den fazla doğal antibiyotik üretir ve bunlar D vitamini olmadan işlevlerini yerine getiremezler. Hastalıklara karşı savaşan katil hücrelerimiz göreve gidebilmek için yine bu değerli vitamine ihtiyaç duyar. Bu yüzden onun eksikliğinde nezle, zatürree, bronşit, sinüzit ve grip gibi hastalıklara karşı daha savunmasız hale geliriz. Ayrıca, D vitamini değerleri düşük olanlarda felç ve kalp krizi vakalarına daha çok rastlanıyor. Depresyon tedavisinde de D vitamini seviyesine bakmak ve eksik ise yerine koymak atlanmaması gereken önemli bir nokta. Eğer kilo sorununuz varsa, kolay kilo alıyor ve vermekte zorlanıyorsanız sorumlusu yine D vitamini eksikliği olabilir.

Bu haber 1,532 defa okundu.