14 Eylül 2012

İlaç tanıtımında bundan iyisi Şam'da kayısı

Prof. Dr. Ahmet Rasim Küçükusta
ahmetrasimk@mynet.com

Birkaç gün önce dünyanın önde gelen ilaç üreticilerinden GlaxoSmithKline’ nın (GSK) “illegal ilaç pazarlaması” sebebiyle kendisine yöneltilen suçlamalara karşı 3 milyar dolar tazminat ödemeyi kabûl ettiğini yazmıştım.

Amerikan Adalet Bakanlığı tarafından açıklanan belgeler firmanın bir başka pazarlama yöntemini daha gözler önüne serdi.

Bence bu Havai tatilinden de, Avrupa’ ya sülün avı seyahatlerinden de, Madonna konser biletlerinden çok daha etkili bir yöntem.

Bununla ilgili olarak Amerikan medyasında yer alan haberlerde özetle şunlar deniyor:

GSK, Dr. Pinsky’ e 1999 senesinde bir ay içinde iki defada toplam 275 bin dolar para ödüyor.

Dr. Drew Pinsky, programlarında insanların seks ve ilişki problemlerine çözümler sunan ve Amerika’ nın çok tanınan radyo ve televizyon yüzlerinden biri.

Onu “Lovelines” isimli programlarında can kulağı ile dinleyen ve dediklerini de uygulayan milyonlarca Amerikalı var.

Seksüel veya ilişki problemlerinin modern zaman insanlarının temel dertlerinden olduğunu söylemeye gerek var mı bilmem.

Dr. Drew aldığı para karşılığında programlarında GSK’ nın FDA’ dan depresyon tedavisinde kullanılmak üzere onay alınmış olan Wellbutrin isimli ilacına methiyeler düzüyor.

Dr. Drew Wellbutrin’ dinleyicilerine diğer depresyon ilaçlarının aksine “seksüel dürtüsünü azaltmayan hatta artıran” bir ilaç olarak tanıtıyor.

Bu ilacı birçok hastasında kullandığını, hepsinin de çok memnun olduğunu “ballandıra ballandıra” anlatıyor.

Depresyonun ilişkileri ve samimiyeti yok ettiğini, antidepresanların tedavide dönüm noktası oluşturduğunu ama bazı ilaçların da insanların seksüel duygularını körelttiğini vurguluyor.

Dr. Drew, GSK’ nin Wellbutrin ile ilgili sayfasına yönlendirilen bir internet sitesi adresi de veriyor.

Bundan iyisi Şam’ da kayısı

Kısaca SSRI olarak bilinen antidepresanlar (mesela Prozac, Paxil, Zoloft) seks dürtüsünü azaltırken, Wellbutrin’ in böyle bir yan etkisinin olmaması bu ilaca çok önemli bir avantaj sağlıyor.

İşin püf noktası ise, “Wellbutrin’ in FDA tarafından onaylanmış bu tür bir özelliğinin olmaması”.

İlacın içindeki prospektüste bu konuda şunlar yazılı: İlacın muhtemel yan tesirleri arasında libidonun azalması veya artması da vardır.

Bir ilacın FDA’ dan onay almamış bir özelliğinin vurgulanarak promosyonunun yapılması “off label” yani endikasyon dışı tanıtım adıyla biliniyor ve böyle bir faaliyet suç teşkil ediyor.

Amerikan kanunlarına göre doktorlar bir ilacı “off label” yani endikasyon dışı kullanabiliyorlar ancak üretici firmanın onay almamış bir endikasyonun promosyonunu yapması mümkün değil.

GSK bu tür oyunlarla beyinlere şu ana fikri kazımak istiyor olmalı: Antidepresanlar seksüel fonksiyon bozukluğu yaparlar ama Wellbutrin hem depresyonu tedavi eder hem de seksüel dürtüleri bırakın azaltmayı aksine artırır.

Amerikalılar bizim “Eh, bundan iyisi Şam’ da kayısı!” deyimini bilselerdi şöyle derlerdi herhalde: “Better than this is apricot in Damascus.”

GSK topu taca atıyor

Bu haber üzerine GSK şunları söylüyor:

“Bizim Dr. Drew ile veya başkalarıyla ilişkimiz yok. Bu 13 sene evvel meydana gelmiş bir olay. Sadece bazı propagandist ve konuşmacılarımızın 1999-2003 arasında Wellbutrin’ in FDA tarafından onaylanmayan endikasyonlar için promosyon yaptıklarını kabûl ediyoruz.”

İyi hoş da gazetelerde bu ödemenin makbuzları yayınlanıyor, Dr. Pinksy’ den başka birçok doktora yüksek meblağlarda ödemeler yapıldığı bildiriliyor.

Hatta bunlardan birine 2001-2003 arasında 2 milyon dolar ödendiği, James Padko adlı bir doktorun Wellbutrin’ i kilo kaybı, kronik yorgunluk sendromu, iktidarsızlık ve kimyasal bağımlılık gibi durumlar için bile tavsiye ettiği yazılıp çiziliyor.

Günahı yazanların boynuna olsun.

Gelelim neticeye

Bu haberden çıkarılması gereken dersler var:

BİR: Benzer işi bir kongre daveti veya yeni bir bilgisayara razı olarak yapanlara uyanık olmalarını, kendilerini ucuza satmamalarını tavsiye ederim.

İKİ: Bizde de bu tür şeyleri bir taraftan televizyon programları bir taraftan gazete haber ve yazıları ile ”çaktırmadan” yapan doktorlar var desem, ne dersiniz?

ÜÇ: Zaman zaman bazı ilaçları “ağızlarından salyalar saçarak savunanların” gerçek maksatlarını umarım anlamışsınızdır.

KAYNAK:

http://online.wsj.com/article/SB10001424052702303933404577505032006855076.html

http://www.justice.gov/opa/documents/gsk/complaint-ex8.pdf

http://www.forbes.com/sites/matthewherper/2012/07/02/feds-say-dr-drew-was-paid-by-glaxo-to-talk-up-antidepressant/



Bu yazı 2,906 defa okundu.