Hamilelikte bitkisel ilaç kullanımı güvenli mi?

18 Nisan 2011 10:59 tsi
Hamilelik döneminde kullanılacak ilaçların olası risklerini; artan düşük tehdidi, ceninde yol açabileceği anormaliler olarak gruplandırabiliriz. Özellikle ilk üç aylık dönem son derece önemli.

Prof. Dr. Erdem YEŞİLADA / Star
eyesilada@yeditepe.edu.tr
 
Hamilelik döneminde ilaç kullanılması gündeme gelince akla hemen “Talidomid faciası” olarak adlandırılan olay gelir. 1960’lı yılların başlarında hamilelerde sabah bulantılarının giderilmesi için Talidomid isimli ilacın kullanılması yüzünden yüzgeç benzeri kol ve bacakları olan binlerce bebeğin doğumu tıp dünyasında tam bir şok etkisi yaratmıştı. Bu nedenle, hamilelikte doğal veya sentetik kaynaklı ilaç kullanılmasından kaçınılmaktadır. Şüphesiz bu öngörünün pratik olarak uygulanması mümkün değil. Şu veya bu şekilde anne adayının şikâyetlerinin giderilmesi için ilaç kullanılması gerekebilmektedir.
Etik olarak hamilelik döneminde sentetik ya da bitkisel ürünlerin etkinlik veya risk araştırmalarının yürütülmesi mümkün değildir. Bu nedenle, mevcut bildirimler ya kendiliğinden kullanan kişilerin beyanları ya da deney hayvanları üzerinde yürütülen araştırmalarda elde edilen gözlemlere dayanılarak yapılan değerlendirmelerdir. Özellikle yürütülen saha çalışmaları geleneksel olarak uzun süreli kullanıma sahip bitkisel ilaçların güvenilirliği hakkında genel bir fikir verebilmektedir. Ancak yeni deneysel bulgulara dayanılarak hazırlanan bitkisel ilaç formülleri için aynı şekilde veri sağlanabilmesi mümkün görünmemektedir. Diğer taraftan, deney hayvanları (kemirgenler) üzerinde yürütülen çalışmaların sonuçlarının hamile insanlar için de aynı şekilde güvenle uygulanabilmesi söz konusu olamaz. Bu nedenle, deneysel çalışmalarda olumlu sonuçlar gözlense bile, hamilelik sürecinde bitkisel ilaçların kullanılmasından kaçınılır. Güvenilir kaynaklarda bitkiler ile ilgili olarak yer alan “Hamilelikte kullanılması önerilmemektedir” ibaresi, söz konusu bitkisel ilacın riskli olduğu anlamında değil, yeterli bilgi bulunmaması nedeniyledir.

İlk üç ay önemli

Hamilelik döneminde en sık bildirilen sorunlar; sabah bulantıları, yorgunluk, sindirim sorunları, mide yanması, kabızlık, üriner enfeksiyon ve soğuk algınlığıdır. Bunların dışında anne adayının diyabet veya kalp-damar hastalıkları gibi süreğen durumlar için sürekli olarak ya da ağrıları için belirli bir süreçte kullanmak zorunda olduğu ilaçlar bulunmaktadır. Hamilelik döneminde kullanılacak ilaçların olası risklerini; artan düşük tehdidi, ceninde yol açabileceği anormaliler olarak gruplandırabiliriz. Özellikle ilk üç aylık dönem son derece önemli.

İşin sırrı miktarı abartmamak

Aslında günlük beslenmemizde kullandığımız çok sayıda baharat ya da sebzenin fazla miktarda tüketilmesi durumunda rahim hareketlerini artırarak düşük riskine yol açabileceği biliniyor. Mesela, sofralarımızın vazgeçilmez lezzeti maydanoz yapraklarında bulunan apiol düşük riskini artırabilen bir madde. Bu nedenle, hamilelerin bol limonlu bir maydanoz salatası yerken biraz düşünmesi gerekir. Rahim hareketlerini artıran o kadar çok sevdiğimiz baharat ya da sebze var ki; fesleğen, tarçın, kereviz, rezene, sarımsak, mate çayı, kekik, zerdeçal, ısırgan, nane, biberiye, adaçayı, safran, papatya. Ancak buradaki anahtar kavram “Miktarı abartmamak.” Mesela, sarımsak normal olarak gıdalarda kullanıldığında herhangi bir risk söz konusu değilken, tansiyonu düşürmek ve serum lipit seviyesini dengelemek amacıyla tedavi edici miktarlarda kullanıldığında düşük riskini artırabilmektedir. Özellikle anne adayının sık sık düşük tehdidi ile karşı karşıya kaldığı durumlarda bu saydığım baharat ya da sebzeleri kullanmaktan kaçınmasını öneririm.

'Herkes Bu Eğitimlerin Peşinde!'

 

Bu haber 2,005 defa okundu.