En Sıcak Konular

İstanbul'un kuşları...

27 Aralık 2010 09:23 tsi
İstanbul'un kuşları... İstanbul'un kuşları ile tanışmak ister misiniz? Eray Çağlayan İstanbul'un kuşlarını anlatıyor...

Eray Çağlayan / Radikal 

Boğaziçi yüzyıllar boyunca kuşlar için önemli bir yaşam alanı ve geçiş bölgesi oldu. Boğaziçi özellikle ilkbahar ve sonbahar aylarında dünyanın en görkemli göçlerinden birine sahne oluyor.

Nesli tehlike altında olan küçük orman kartalının, leyleklerin binlercesi her ilkbahar ve sonbaharda İstanbul Boğazı üzerinden göç ediyor. İstanbul’un simgesi olan martıların da pek çok türü var: Karabaş martı, gümüş martı, küçük gümüş martı, karasırtlı martı bunlardan bazıları. İstanbul’da Büyükçekmece Gölü’nde üreyen sumru çoğunlukla kış aylarında Boğaz’da uçarken görülebilir. Yelkovanlar da İstanbul Boğazı’nda çok sık görülen deniz kuşları.

Yelkovan
Yelkovan kuşları İstanbul Boğazı’nda kolay görülen deniz kuşlarından. Yelkovanlar deniz seviyesinin hemen üstünde gruplar halinde uçarak balık sürülerini takip ederken görülürler. Türün üreme ve beslenme alanları büyük bir sır. Dünya Kuşları Koruma Kurumu’nun (BirdLife International) iki ortağı Doğa Derneği ve Yunan Ornitoloji Derneği ve İstanbul Kuş Gözlem Topluluğu, yelkovan kuşlarının göç maceralarını izlemek üzere ortak bir proje gerçekleştiriyorlar.

Martılar
İstanbul’da çok sık görülen martılar birbirlerine benzeseler de farklı türlerdir. İstanbul, Avrupa’nın kuzeyinde üreyip kışın rastlantısal olarak ülkemiz kıyılarında görülebilen korsan martı, büyük kara sırtlı martı, küçük martı, kara ayaklı martı gibi türlerin de izlenebildiği özel bir şehir.
Gümüş martı : İstanbul gibi deniz kıyısında bulunan büyük şehirlerde çok sık görülebilen gümüş martıların parlak sarı gagalarının ucunda koyu kırmızı bir leke vardır. Gri sırtlı gümüş martıların kanat uçları siyahtır ve ucunda beyaz benekler bulunur. Genelde kayalıklarda koloni olarak yuva yapar, çatı ve bacalarda ürerler.
Karabaş martı : İstanbul’da özellikle kış aylarında görülen bu tür, hızlı ve çeviktir. Vapurlardan atılan simitleri havada yakalayabilen karabaş martının gözünün gerisindeki koyu benek üreme döneminde genişleyerek başın tamamını kaplar. Karabaş martı adını buradan alır.

Leylek
Uzun beyaz boyunları ve gövdeleri, siyah kanat telekleri, kırmızı gaga ve bacaklarıyla kolayca tanımlanabilen leylekler göç dönemi gruplar halinde İstanbul Boğazı üzerinden göç ederken görülebilir. Leylekler, sazlık ve sulak alanları beslenmek amacıyla kullanırken, çatı, baca, direk ve ağaçlarda yuva yaparlar. Sulak alanların kurutulması ve yüksek gerilim hatları türü en çok etkileyen faktörler.

Sumru
Büyükçekmece Gölü’nde üreyen sumrular, yaz aylarında boğazda uçarken görülürler. Genellikle martıyla karıştırılan sumru, ince uzun kanatları, çatal kuyruklarıyla küçük bir martıyı andırır. Üreme döneminde havuç rengi gagası ve kırmızı ayaklarıyla dikkat çeker. Gaga ucu koyu, sırtı gri ve başı ensesine kadar siyahtır. Üreme alanları çevresindeki yoğun insan faaliyetleri nedeniyle üreme kolonileri tehdit altındadır.

Küçük Orman Kartalı
Yoğun olarak Avrupa’daki ormanlarda üreyen ve her ilkbahar ve sonbaharda gerçekleşen göç hareketlerinde İstanbul Boğazı’ndan geçen küçük orman kartallarını göç eden diğer yırtıcılarla birlikte sonbaharda Çamlıca Tepeleri, ilkbaharda ise Sarıyer sırtlarından izlemek mümkün.

Tepeli karabatak
En kolay Kadıköy mendireklerinde tünemiş halde görülebilen tepeli karabataklar, yakın akrabaları karabataklardan kış aylarında beliren ibiği ile ayırt edilir. Şile kıyılarındaki kayalıklarda ve adacıklarda üreyen tepeli karabataklar, yüzeyden suya dalıp, balıkları kovalayarak avlanır. Su içinde derine dalabilirler.

Kuş sesindeki huzur
Dün yılın en kısa günüydü. Karanlık ve soğuk havalar, kış depresyonu, yıl sonu endişesi içinde iç açıcı seslere ihtiyaç var.
İngiliz ekolojist Peter Brash, kuş sesinin insanın içini ısıtan bir etki yarattığını söylüyor. Kuşların cıvıltılarının ruh sağlığına olumlu etkileri olduğu vurgulanıyor. Geçen yıl BBC radyo yalnızca kuş sesi yayınlayan bir kanal açtı ve beklenmedik bir şekilde binlerce hayran edindi.

İstanbul Kuş Gözlem Topluluğu
İstanbul’un kuşları ile tanışmak için İstanbul Kuş Gözlem Topluluğu (İKGT) üyesi olabilir ve kuş gözlem aktivitelerine katılabilirsiniz.
İstanbul Kuş Gözlem Topluluğu 2000 yılında kurulan amatör bir topluluk. Topluluğun amacı İstanbul’da kuş gözlemciliğini yaygınlaştırmak ve İstanbul’un kuşlarını gözlemleyerek, yaşam alanlarının korunmasına çalışmak. Topluluk üyeleri “Yelkovan” e-posta grubu ile haberleşiyor. Ayrıca ikgt.blogspot.com adresli blog sayfasında gözlem gezileri, yazılar, fotograflar yayımlanıyor.

İKGT üyesi Bahar Bilgen
Bu gruba, 2002 yılında katıldım. Onca yıldır vapurlara binip karşıya geçerken fark etmediğim martı çeşitliliğini hem bir geç kalmışlık üzüntüsü, hem de tanımaya başlamanın sevinciyle öğrendim.
Çamlıca‘da yalnızca bülbül dinlenir sanırken, onlarca tür ötücü kuşun bahçelerimizde yaşadığını, kimisinin yaz, kimisinin kış misafirimiz olduğunu öğrendim.
Sadece leylekler ile kırlangıçların göçtüğünü sanırken, baharlarda İstanbul’un üzerinden binlerce kartalın, şahinin, doğanın, akbabanın, turna ve pelikanın göç ettiğini ve İstanbul’un dünya için çok önemli bir göç yolu üzerinde olduğunu öğrendim. Yaşamımda daha değişik bir bakış açısı kazanarak, doğa okur yazarı olmak için uğraş vermeye başladım. Kuşlardan hiçbir kitapta okuyamayacağımız bilgi, görüş ve sevgi kazandım. Artık doğaya sözüm var: onların yaşam alanlarını elimden geldiğimce sürdürebilmek.



Bu haber 2,227 defa okundu.


Yorumlar

 + Yorum Ekle 
    kapat

    Değerli okuyucumuz,
    Yazdığınız yorumlar editör denetiminden sonra onaylanır ve sitede yayınlanır.
    Yorum yazarken aşağıda maddeler halinde belirtilmiş hususları okumuş, anlamış, kabul etmiş sayılırsınız.
    · Türkiye Cumhuriyeti kanunlarında açıkça suç olarak belirtilmiş konular için suçu ya da suçluyu övücü ifadeler kullanılamayağını,
    · Kişi ya da kurumlar için eleştiri sınırları ötesinde küçük düşürücü ifadeler kullanılamayacağını,
    · Kişi ya da kurumlara karşı tehdit, saldırı ya da tahkir içerikli ifadeler kullanılamayacağını,
    · Kişi veya kurumların telif haklarına konu olan fikir ve/veya sanat eserlerine ait hiçbir içerik yayınlanamayacağını,
    · Kişi veya kurumların ticari sırlarının ifşaı edilemeyeceğini,
    · Genel ahlaka aykırı söz, ifade ya da yakıştırmaların yapılamayacağını,
    · Yasal bir takip durumda, yorum tarih ve saati ile yorumu yazdığım cihaza ait IP numarasının adli makamlara iletileceğini,
    · Yorumumdan kaynaklanan her türlü hukuki sorumluluğun tarafıma ait olduğunu,
    Bu formu gönderdiğimde kabul ediyorum.




    En Çok Okunan Haberler


    Haber Sistemi altyapısı ile çalışmaktadır.
    6,192 µs