Pusulasız çiftçiler!

9 Şubat 2010 12:33 tsi
Yıllardır elinde kalem tutan namuslu yazarlar ve gazeteciler yazıyorlar, kalpleri nasır tutmamış kimi politikacılar veryansın ediyorlar “Adalet ve Kalkınma Partisi nin uyguladığı yeni-liberal politikalar tarımda çöküşü yaratıyor” diye. Prof. D

Prof. Dr. Mustafa KAYMAKÇI
mustafa.kaymakci@ege.edu.tr

Yıllardır elinde kalem tutan namuslu yazarlar ve gazeteciler yazıyorlar, kalpleri nasır tutmamış kimi politikacılar veryansın ediyorlar “Adalet ve Kalkınma Partisi nin uyguladığı yeni-liberal politikalar tarımda çöküşü yaratıyor” diye.

Bu durum, Türkiye Ege Bölgesi’nde de can sıkıyor. Tarımsal üretim gerilerken, üretimin en önemli kısmını sağlayan küçük ve orta ölçekli tarım işletmelerinin  sahipleri çiftçiler, giderek yoksullaşıyor. Dışa bağımlı tarım politikaları, çiftçileri cendere altına alıyor. Üreticileri ürünlerinin fiyatlarını kendileri belirleyemiyorlar. Ya sözleşmeli tarım modeliyle firmaların sömürüsü altında kalıyorlar ya da ürünlerin fiyatları uluslararası   borsalar tarafından belirleniyor. Bilindiği üzere anılan borsa fiyatları, çokuluslu tarım çıkarları doğrultusunda şekilleniyor. Ancak girdi fiyatları, pazarına göre olağanüstü yüksek olduğuiçin, güdülenmiş borsa fiyatları karşısında çaresiz kalıyorlar, ya üretimden vazgeçiyorlar ya da ürün desenini değiştiriyorlar. Örneğin pamuk ve sanayi domatesi ilişkisinde bunun tipik bir örneğini görüyoruz.

PAMUKTAN KAÇIYORLAR, DOMATESE TUTULUYORLAR
Ege Bölgesi Türkiye’nin en kaliteli pamuğunu üretir. Ancak yeterli desteklemelerden mahrum kalan pamuk çiftçisi zarar edince, üretim önemli ölçüde geriledi. 2002’de 721.666 ton pamuk üretilirken, bu miktar 2009 yılında 193.079 tona düştü. Egeli çiftçiler, salçalık domates, sebze ve silajlık mısıra yöneldi. Ancak sözleşmeli tarım yöntemiyle yapılan sanayi domatesi üretiminde çiftçinin tek taraflı sözleşme imzalamak zorunda kalması, daha büyük bir sıkıntı yarattı. Bu konuda bir açıklama yapan Ege Üniversitesi’nden Yrd. Doç. Dr. Hüseyin Akdemir “Domates, pamuğun yerini alınca üreticinin ekipmanları çürümeye terk edildi. Çiftçi fiyata müdahale edemediği için salçalık domates 13 kuruştan 10 kuruşun altına düşürüldü” dedi. Torbalı Ziraat Odası Başkanı Murat Uslu da salça fabrikalarının büyük kısmının bölgelerinde olduğunu söyledi ve “Firmaların bir araya gelmesi iyi olmadı. Alınan domatesin parası ödenmiyor ya da fiyat keyfi bir şekilde düşürülüyor. Diğer yandan topraklarımız üst üste ekilen domateslerle yoruluyor. Pamuğa dönmek istiyoruz” dedi. (Bakınız 30 Ocak 2010 Hürriyet Ege)

ÜRÜN FİYATLARINI KİM BELİRLEYECEK
Temel sorun, ürün fiyatlarının belirlenmesinden geçiyor. Bunun için, dışa bağımlılığı kıracak ulusal bir tarım politikasına gerek var. Anılan politikalarla bir yandan fiyatların aşağıya çekilmesi gerekiyor,  bir yandan çiftçinin aynı zamanda sanayici olmasını sağlayacak desteklemelere gerek var.
Bunlar gerçekleştirilebilir mi? Elbette mümkün. Ancak öncelikle çiftçi örgütlerinin güçlenmesine, işbirliği ve eşgüdüme gereksinme var. 

Bu haber 1,061 defa okundu.