Miadı geçmiş ilaçlar mı kullanıldı?

19 Kasım 2009 17:23 tsi
"Sağlık Bakanlığı Domuz Gribi salgınında ciddi vak’alarda tedavi için kullanılan antiviral ilaçların son kullanma tarihini uzatarak halkın sağlığını bir kez daha riske ediyor. "

Endüstriyalizmin her sene Dünya’ya armağan ettiği salgın hastalıklardan bu senekinin ismi “Domuz Gribi”, diğer bir adıyla H1N1. Hastalığa karşı önlem olarak da öne çıkan iki ürün var. Bir tanesi domuz gribi aşısı… Diğeri ise Tamiflu adlı ilaç. Sağlık Bakanlığı, geçen sene yaşanan ve etkisi beklenildiği kadar fazla olmayan Kuş Gribi için, bu Tamiflu adlı ilaçtan almış ve depolarında stoklamıştı. Olası bir salgında da bu ilaç kullanılacaktı. Alınan ilaçların da üzerinde de “Sağlık Bakanlığına Aittir. Satılamaz.” ibaresi yazılı.

Bu ilacın, raf ömrü 5 yıl. 5 yılın sonunda ise miadı dolmuş ilaçlara yapılması gereken işlemlerin yapılması gerekir. Yani, kullanımlarının durdurulması ve ilaçların toplu olarak imha edilmesi gerekmekte. Fakat Sağlık Bakanlığı’nın aldığı ilaçların son kullanma tarihinin geçmiş olmasıyla birlikte, Sağlık Bakanlığı eşine az rastlanır bir şekilde bu son kullanma tarihi problemini çözdü.

Bakanlık, bir yazı ile raf ömrü 5 yıl olan ilaçların raf ömürlerini 7 yıla çıkarttı ve böylece de bu sorunu çözdü. Bu kadar basit… Bir yazı ile ilaçlar 2 yıl daha fazla kullanılabilecek.

Şimdi bu yazışmaların ayrıntılarına bakarsak;

Sağlık Bakanlığı merkez deposunda ve il sağlık müdürlüklerinin stoklarında aseltamivir etken maddeli Tamiflu 75 mg tabletin 5 yıl olarak kutu üzerinden basılı olan miatlarının 7 yıla çıkarılması uygun olduğu ve Bakanlık merkez stoklarında bulunana söz konusu ilaçlarının yeniden etiketleneceği söylenmektedir. Bunun yanında dikkat çeken bir başka nokta ise tüm Tamiflu tabletlerin değil, sadece Bakanlığın elinde bulunanların raf ömrünün uzatılacak olduğudur. Yazıda şu ifade yer almaktadır: “Halen piyasada bulunan Tamiflu 75 mg tabletlerin miatlarında, ulusal ve uluslar arası geçerli yönetmelik ve kılavuzlara göre “raf ömrü 5 yılı aşmamalıdır” ibaresi bulunduğundan dolayı her hangi bir değişiklik olmayacaktır.”

Bir başka yazıda, gelen yazıya rağmen, halen 7 yıl etiketlemesi yapmayanlar uyarılmaktadır. Kullanılan ifade, bir ilacın ömrünün nasıl kesin bir şekilde değiştirilebileceğinin kanıtı gibi: “Bu ilaçların sahadaki pandemi ve kuş gribi insan vakalarında kullanılması sırasında sorunlar yaşanmaması adına, stoklarımızda bulunan Tamiflu 75 mg kapsül yeni miada uygun şekilde yeniden etiketlenmesi hususunda…”

Peki, bu miadı geçmiş ilaçlar kullanıldı mı? Kullanılıyor mu? SES Ankara Şubesi, Domuz gribinden ölen Taşeron sağlık çalışanına ilk müdahale eden sağlık çalışanlarına koruyucu olarak verilen Tamiflu 75 mg tb. ‘in miadının geçtiğini tespit etmiş durumda.

Ortaya çıkan tablo aşı konusunda ısrarcı olan bakanlığın, domuz gribinin tümü ile ilgili olarak nasıl çalıştığının göstergesi. Bir ilaç var ortada, bu ilacın miadı eczanelerde ve Bakanlığa bağlı olmayan sağlık kuruluşlarında 5 yıl. Bakanlığa bağlı kuruluşlarda ise 7 yıl. Ve bakanlığın deposunda bir hayli miadı geçmiş ilaç var. “Kullanılması sırasında sorun yaratmaması” için de gerekli yerler uyarılıyor. Kullanıldıktan sonra yarattığı, yaratacağı sorunlar ise zaten “olağan şüpheli” olan H1N1′e yükleneceği için çok da önemli değil.

SES İzmir Şubesi, Bakanlığa bu konuda bazı sorular soruyor:

1-     Sağlık Bakanlığı depolarında miadı geçen antiviral ilaçların temin yolu nedir? İhale ile alınmışsa belirlene tutar ve kutu adedi nedir?  Antiviral ilaçlar (Tamiflu) hangi tarihte Sağlık Bakanlığına teslim edilmiştir ve teslim edilen ilaçların son kullanma tarihleri nelerdir? Son kullanma tarihi biten antiviral ilaç (Tamiflu) miktarı nedir?

2-     Roche firmasının ürettiği Tamiflu 75 mg tabletin, aynı üretim tarihli eczane raflarında miadı dolan ilacın miadı uzatılmazken, Sağlık Bakanlığı depolarında miadı dolan Tamiflu 75 mg tabletlerin miadını hangi bilimsel farmakolojik verilerle göre uzattınız?

3-     Miadı geçen ilaçların kullanılması ilacın etkinlik değerini azaltmaktadır. Etkinliği azalan bir ilacın bu önemli salgın hastalıkta nasıl koruyucu olarak kullanmayı düşünüyorsunuz?

4-     Miat uzatma Roche firmasının ürettiği Tamiflu ilacına özel bir uygulama mı, farklı tüm ilaçların miatlarını 2 yıl uzatmayı düşünüyor musunuz?

Bu sorular çoğaltılabilir fakat grip aşısında kamuoyunun kafasında oluşan soruları bir türlü yanıtlayamayan Sağlık Bakanlığı’nın, domuz gribi ile mücadelede açtığı bu yeni yol, tüm mücadelenin güvenilirliğine olan inancı da etkileyebilir. Etkileyecektir. Bakanlık, bu şekilde hem tedavide etkiyi azaltmakta, hem de bunun sonucunda ortaya çıkan durumlarla birlikte domuz gribi çevresinde oluşan korkunun daha da artmasına neden olmaktadır. Bu da sonuçta, domuz gribinin tükettirme ikonu olmasına hizmet etmektedir.

Koray Doğan Urbarlı / Yeşil Gazete

Bu haber 3,214 defa okundu.