Osteoporoz bir hastalık mıdır?

25 Ağustos 2009 11:59 tsi
"Gerçekten hayatımızın doğal bir aşamasını hastalık kabul ederek yaşlılar gereksiz ilaçlar almaya teşvik edilmektedirler. Gereksiz test ve tedavilere harcanan paralar ise sağlık sistemine yük olan ve zorlayan bir tehdittir."

Doç. Dr. Sefa Saygılı'nın yazısı... 

Osteoporoz bir Hastalık mıdır? 

İnsanlar yaşlandıkça yaşlılığa bağlı olarak kemik yoğunlukları azalır. Nadir görülen vakalar hariç, bu süreç son derece doğal ve normaldir. Kemiklerde, özellikle mineral eksikliği hali kemik kırılması ihtimalini artırır. Fakat kırılma riskini artıran başka sebepler de vardır: Evdeki gevşek yataklar veya yanlış gözlük kullanımı gibi. 

Düşmeye bağlı kalça kırılmaları tüm dünyada her yıl milyonlarca yaşlı insanı etkileyen büyük bir kamu sağlığı meselesidir. Kalça kırıkları, insanlar kadar sağlık sistemleri için de büyük bir yüktür. Genelde bu durum insanlar iyice yaşlandıklarında meydana gelir ve artık o insanın ömrünün sonuna gelmesiyle ilişkilendirilir. Oysa hayat tarzını, beslenme alışkanlıklarını değiştirerek ve evde birkaç düzenleme yaparak kalça ve diğer kırılmaları asgariye indirmek mümkündür. 

Fakat son yıllarda kemik yoğunluğundaki normal azalmayı yavaşlatan kârlı ilaçlar piyasaya sürüldü. Bundan sonra nedense kemik yoğunluğu ölçülmesi gittikçe artan bir öneme sahip oldu. 

Osteoporozla mücadele ve kemik kırılmalarını engellemek için kadınlara önce  hormon replasman tedavisi (HRT) uygulandı. Yedi yıllık bir çalışmada plasebo (sahte ilaç) kullanan 1000 kadının yaklaşık 12’sinde kalça kırığı gözlendi. HRT tedavisi, riski binde 12’den 8’e indirmişti. İlaç firması yüzde 33’lük bir azalmadan söz ediyordu. Ama bu rakam izafiydi ve gerçek azalma sadece binde 4, yüzde ise 0,4’tü. 

Faydası bu kadar azdı ama HRT’nin zararları pek fazlaydı: Kalp krizi, felç, pıhtı oluşması ve meme kanseri riskini artırıyordu. 

Bu defa fosamax adlı pahalı ilaç piyasaya sürüldü. Reklamlarda, ilacın kalça kırığı riskini yüzde 50 azalttığı ileri sürülüyordu. 

Halbuki çalışmada; plasebo kullanan kadınlar arasında yüzde 2’sinin, fosamax’ı kullananlarda ise yüzde 1’in kalçasının kırıldığı tespit edilmişti. Göreceli olarak ilaç, kalça kırığı riskini yüzde 50 azaltmıştı: Yüzde 2’den 1’e düşürerek. Ancak gerçek azalma yüzde 1’di.

Fosamax’ın yan etkileri HRT kadar olmasa da vardı: Potansiyel aşındırıcı yapısı yüzünden boğaz ve mideye ciddi zararlar verebilmekteydi. İshal, mide gazı, isilik, baş ve kas ağrısı yapabilmekteydi. 

Halbuki yaşlı insanlarda kemik kırılmalarını engellemenin, problem oluşturan ilaçları uzun süre kullanma dışında daha güvenli yöntemleri de vardır: Düşmeyi engelleme programları, yaşlıları çok ilaçlı kürlerden alıkoymak, uygun diyet, yürüyüş yollarını düzenlemek ve gözlükleri yenilemek kalça kırıklarını azaltmanın diğer yollarıdır. 

Testi ve ilacı teşvik etmenin getirdiği endişelerden biri de, osteoporoz teşhisi konulan insanların gelecekteki muhtemel kemik kırılmalarını engellemek için tedbir almaktan vazgeçmeleriydi.

Gerçekten hayatımızın doğal bir aşamasını hastalık kabul ederek yaşlılar gereksiz ilaçlar almaya teşvik edilmektedirler. Gereksiz test ve tedavilere harcanan paralar ise sağlık sistemine yük olan ve zorlayan bir tehdittir.
 
 

Bu haber 2,304 defa okundu.