Şeker alırken dikkat!

24 Ağustos 2009 10:51 tsi
Şeker-İş Sendikası, Türkiye'deki "Nişasta Bazlı Şeker" üretimi ve bunun etkileri konusunda hazırladığı rapor ile önemli gerçekleri ortaya çıkardı.

Şeker-İş Sendikası tarafından hazırlanan raporda, Türkiye'de kişi başına 5, 27 üyeli AB'de kişi başına 1 kilogram nişasta bazlı şeker (NBŞ) düştüğü belirtilerek, "Hem cebimizi ve sağlığımızı hem de ülkemizin kaynaklarını riske atmamak için tüketiciler bilinçlendirilmeli, kişisel ve toplumsal tercihlerin pancar şekerinden yana kullanılması sağlanmalı" uyarısında bulunuldu.

Sendika, Türkiye'deki NBŞ üretimi ve bunun etkileri konusunda rapor hazırladı.

Raporda, Türkiye'nin 1990'lı yılların başında nişasta üretmek üzere ruhsat alan, ancak mısır esaslı NBŞ üretiminde kârlılığın yüksek olması nedeniyle nişasta yerine tatlandırıcı üretimine yönlenen şirketlerle tanıştığı ifade edildi.

Türkiye'de halen kotası bulunan 5 NBŞ firması olduğuna yer verilen raporda, bu tesislerin toplam kapasitesinin Şeker Yasası'nın kabulünden sonra hızla artmaya devam ettiği ve günümüzde 1 milyon tona yaklaştığına dikkat çekildi.

Bu firmaların üretimlerinin tamamını yurt içinde pazarladıkları vurgulanan raporda, bunun ülkedeki şeker stoklarının artmasında önemli bir etken olduğu kaydedildi.

NBŞ üreten firmaların önemli pazarlarının şekerleme ve şekerli madde, unlu mamul, baklava ve helva, dondurma, reçel, alkollü ve alkolsüz içecek ve sakız imalatçıları olduğuna değinilen raporda, yaklaşık 750–800 kişinin istihdam edildiği sektörde yaratılan ve pancar şekeri sektörüne göre cüzi miktardaki katma değerin büyük çoğunluğunun sektördeki yabancı ağırlığı nedeniyle yurt dışına aktarıldığı belirtildi.

Pancar ve pancar şekeri sektörünün ise en fazla katma değer yaratan, en fazla istihdam sağlayan, tarım, hayvancılık, gıda, ilaç, kimya, taşımacılık, maya, yem gibi yan sektörlere en fazla katkıda bulunan sektörlerden biri olduğu vurgulanan raporda, şunlar kaydedildi:

"Yapılan hesaplamalar, doğrudan ya da dolaylı bir şekilde geçimini bu sektöre bağlayan, sektörde yaratılan katma değeri paylaşan kesimin yaklaşık 10 milyonu bulduğunu göstermektedir. Ancak her bir birim NBŞ üretimi, pancar şekeri üretiminin aynı miktarda düşmesi, istihdamın, yaratılan ve paylaşılan katma değerin azalması anlamına gelmektedir. NBŞ kotasının arttırılması, aynı miktardaki pancar şekerinden vazgeçildiğini ifade etmekte, ancak kayıplar pancar şekeri üretimiyle sınırlı kalmamaktadır. Sektörün melas, yaş küspe gibi yan ürünlerinin üretimi ile maya, yem ve taşıma gibi sektörlere katkılarının aynı oranda azaldığı dikkate alındığında, kayıplar katlanmaktadır.

Şeker Yasası ile NBŞ üretimine kota getirilmesine rağmen NBŞ şirketlerinin üretim kapasitelerini sürekli arttırmalarının nedeni, NBŞ şirketlerinin Türkiye'de elde ettikleri fahiş kârlardır. Ülkemizdeki NBŞ satış fiyatları, dünya fiyatlarının çok üzerinde bulunmaktadır. Bu nedenle sektördeki firmalar üretimini dışarıya satmak yerine iç piyasaya daha fazla sokabilmek amacıyla NBŞ kotasının arttırılması için sürekli mücadele vermektedirler. Bu kâr oranı ülkemizi yabancı sermaye açısından tam bir cennete dönüştürmektedir. Ancak bu fayda Türkiye'nin aleyhine gelişmektedir."

Yapılan bir araştırmaya göre, 2005'te NBŞ kâr marjının genetiği değiştirilmiş organizmalı mısırda yüzde 587 ila 711 arasında, normal mısırda yüzde 334 ila 414 arasında değiştiğine işaret edilen raporda, pancar şekerindeki kâr marjının ise yüzde 38 olduğuna dikkat çekildi. Raporda, bu verilerin, ''haksız rekabet ortamının derinliğini ortaya koyduğu'' savunuldu.

Türkiye'deki NBŞ fiyatlarının dünya ortalamalarının üzerinde olduğu ileri sürülen raporda, "NBŞ üreticileri tarafından pancara yönelik saldırıların temelinde de bu kar hırsı yatmaktadır. Bu tatlı kârdan vazgeçmek istemeyen NBŞ üreticileri, NBŞ'yi pancara alternatif olarak gösterip NBŞ talebini, kotasını, üretim ve satışlarını arttırmak istemekte, bu amaçla da Türkiye'de şekerin pahalı olduğunu iddia etmektedir" denildi.

TÜRKİYE'DE KİŞİ BAŞINA 5, AB'DE 1 KİLOGRAM

Raporda, tüm dünyada NBŞ üretiminde düşüş görüldüğü belirtilerek, bugün 376 milyon nüfusu olan AB (15) ülkelerinde NBŞ üretiminin 350 bin ton, 455 milyon nüfuslu AB (25) ülkelerinde 500 bin ton, 480 milyon nüfuslu AB (27) ülkelerinde yaklaşık 570 bin ton iken, 70 milyon nüfusa sahip Türkiye'nin NBŞ üretim miktarının 351 bin tonu bulduğuna dikkat çekildi. Raporda, Türkiye'de kişi başına 5, 27 üyeli AB'de kişi başına 1 kilogram NBŞ düşmekte tespitine yer verildi.

Pancar şekerinin, tamamen doğal pancar ham maddesi kullanılarak üretilen, son derece doğal bir ürün olduğu ve sağlık açısından hiçbir sakınca yaratmadığı ifade edilen raporda, ''Bütün bu gerçeklerden hareketle hem cebimizi ve sağlığımızı hem de ülkemizin kaynaklarını riske atmamak için tüketiciler bilinçlendirilmeli, kişisel ve toplumsal tercihlerin pancar şekerinden yana kullanılması sağlanmalıdır'' görüşü dile getirildi.

gazetegida

Bu haber 1,146 defa okundu.