Kadın tiryakilerin gırtlağı tehlikede!

15 Mayıs 2013 16:39 tsi
Genelde erkeklerde görülen gırtlak kanseri, kadınları da vurdu. Nedeni sigara içen kadın sayısının artması.

Star/İnci Döndaş

Konuşma, yutma ve solunum... Gırtlak, tüm bunları yapmanıza yardımcı olan bir organ. Peki bir de gırtlağınızın olmadığını düşünün... Solunumu boğazınızda açılan bir delikle sağlayacaksınız, burnunuzdan nefes alamadığınız için koku almada problem yaşayacaksınız ve dolayısıyla tat alma duyunuz bile etkilenecek. Ayrıca konuşarak iletişim kuramayabileceksiniz. Bunların yaşanmaması için uzmanların ilk tavsiyesi belli: “Kesinlikle sigara ve alkol kullanmayın!”

İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Kulak Burun Boğaz Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Emin Karaman, gırtlak kanserinin özellikle sigara içen erkekler arasında görüldüğünü anımsatarak bir de uyarıda bulunuyor: “Sigara içme yaşı düştü, sigara içen bir hastada kanser hemen gelişmiyor, oradaki epitel dokunun kansere dönüşmesi için zaman gerekli. Gırtlak kanserinde muhtemelen yaş düşecektir. Şu an 45-70 yaş arası görünüyor ama ileride 45, belki 30’a iner.”

Eğer sigarayı elektronik sigara içerek bırakmaya çalışanlardansanız Karaman’ın uyarısına kulak verin: “Nikotinin içindeki kanserojen madde polisiklik hidrokarbon. İçinde nikotin olan hiçbir şeyin içilmemesinde fayda var.” Doç. Dr. Karaman, günümüzde kadınlarda da sık görülen gırtlak kanserinin nedenlerini, belirtilerini ve alınacak önlemleri anlattı...

KİMYASAL MADDELERE MARUZ KALMAK RİSK

“Kanserin tam sebebi bilinmiyor ama birtakım risk faktörleri var. En büyüğü ise sigara. Kişinin kaç yıl ve günde kaç adet sigara içtiğine bağlı olarak, içmeyen bir kişiye nazaran belki 20 kez daha yüksek oranda görünüyor. İkinci sırada ise alkol var. Bunların yanı maaruz kalan meslek grubundaki kişiler de risk altında. A, B, C vitamininden yetersiz beslenme de kanser nedeni. Bunlar çevresel faktörler, kişinin genetik yapısı da etkili. Gırtlak kanseri olanlara baktığımızda yüzde 96’sı sigara içenler. “

BOYUNDA ŞİŞLİK DE ÖNEMSENMELİ

“Gırtlağın yapısında üç bölüm var: Ses teli, ses telinin üstü ve altı. Kanser hangi bölgedeyse oraya has belirti veriyor. İlk şikayet ses kısıklığı. Eğer bu şikayet, iki haftadan uzun sürmüşse kişinin mutlaka bir kulak burun boğaz uzmanına görünmesi şart! Ses telinin üstünde ise yutmayla ilgili problem, yutarken kulağa vuran ağrı önemsenmeli. Ses telinin altından kaynaklanan kanserde ise temel şikayet genelde nefes darlığı. Boyunda bir şişlik bile kanserin belirtisi olabilir.”

ÇOK SICAK YİYİP İÇMEK ZARARLI

“Sigara ve alkol kullanmayan kişilerde de ortaya çıkabiliyor ama çok düşük bir orana sahip. Görülen kanserin histolojik yapıları farklı. Çok sıcak yiyip içmek gırtlakla değil, yemek borusuyla ilgili travmalara neden olur. Gırtlak kanserinin nedenleri arasında human popilloma virüsü de var. Bir diğer neden ise reflü. Reflü, gırtlağın üst kısmındaki epitelin yapısını zamanla bozuyor. Reflü, nasıl ki yemek borusunda kanser yapabiliyorsa, gırtlakta da yapabileceği söylenebiliyor.”

ERKEKLERDE DÖRDÜNCÜ SIRADA

“GIRTLAK kanseri erkeklerde daha fazla görünüyor. Ama günümüzde kadınlarda da azımsanmayacak oranda. İlk zamanlar bu oran 16’ya bir iken, son iki yılda 6’ya bir civarına düştü. Bunun nedeni erkeklerde sigara içiminin azalması değil, kadın tiryakilerin artması. Erkeklerle kadınlar kıyaslandığında, erkeklerde gırtlak kanseri; akciğer, mide-bağırsak ve idrar yollarındaki kanserlerden sonra dördüncü sırada yer alıyor. Kadınlarda ise 11, 12’nci sırada. Erkeklerde tüm kanserlerin yüzde 2-2.5’ini oluşturuyorken, kadınlarda yüzde 0.4’ünü. Oran düşük ama gittikçe artıyor.”

YENİDEN KONUŞMAK İÇİN ÜÇ YÖNTEM VAR

“İnsanı diğer canlılardan ayıran özelliği konuşması. Eğer hasta bize kanserin son aşamasında geldiyse onu yaşatmak için gırtlağının tümünü ameliyatla alıyoruz. Ameliyat sonrasında konuşamıyor. Ancak konuşmak için üç yöntem var: Birincisi özefagial yani yemek borusuyla konuşma. Hasta havayı yutar, midesinde depolar ve onu geğirir. Geğirirken bir titreşim olur, onu dil ve dudakla konuşma sesine çevirebilir. Hastaların yüzde 30’u bunu becerebilir. İkincisi elektro larenks cihazıyla konuşma. Bir aleti boğazınızdaki kalıcı deliğe dayıyorsunuz, öyle konuşuyorsunuz. Ses biraz robotik çıkıyor. Üçüncüsü ise ses protezi. Boğazda açılan deliğin üstünden yemek borusuyla arasında kanal oluşturuyoruz, oraya bir protez takıyoruz. Hasta elini deliğe kapattığında konuşabiliyor.”

EN GÜVENLİSİ  CERRAHİ YÖNTEM

“Gırtlağın yapısı ve tümörün büyüklüğüne göre tedavi yöntemi belirliyoruz. Örneğin tümör ses tellerinin üzerinde ve erken evrede ise ışınla tedavi edebilirsiniz. Ama tümör alt veya üst bölgede ise ameliyat kaçınılmaz. En güvenli yöntem cerrahi. Gırtlak kanserinin tedavisini mümkün olduğu kadar konservatif yani koruyucu ameliyat yapalım istiyoruz. Hastanın yutma, konuşma ve soluyabilme fonksiyonlarını koruyabilmek için... Genelde hastalar, ‘Gırtlağımı kaybedersem konuşamam’ diye veya boğazında delik olacağını duyunca ameliyatı istemiyor. Eğer hasta kabul etmezse kemoterapi ve radyoterapi alternatifini sunuyoruz.”

Bu haber 1,572 defa okundu.