Anne sütü artırıcı bitkilere dikkat!

24 Şubat 2012 09:19 tsi
Anne sütünü artıran bitkisel ürünleri seçerken nelere dikkat edilmeli? Prof. Dr. Erdem YEŞİLADA yazıyor...

Prof. Dr. Erdem YEŞİLADA

eyesilada@yeditepe.edu.tr

Anne sütü, nitratlar, yağ asitleri, kaloriler, vitaminler, bazı mineraller gibi besleyici temel öğeler bakımından zengindir. Hiçbir yapay karışımın anne sütünün yerini alamayacağı bildirilmektedir. Anne sütü bebekte bağışıklık sisteminin oluşmasını sağlar. Özellikle laktasyonun ilk günlerinde zengin antikor içeriğine bağlı olarak bebeğin dış etkenlere karşı savunmasını destekler. Ancak çeşitli nedenlerle annenin bebeği besleyecek yeterli sütü bulunmayabilir. Bu gibi durumlarda 'galaktagoglar' kullanılarak anne sütünün artırılmasına çalışılıyor. Bu amaçla kullanılan bazı sentetik ilaçların (motium, metoklopramit) kan-beyin engelini geçerek santral sinir sisteminde hasar yaptığı biliniyor. Dolayısıyla halk arasında bitkisel kaynaklı galaktagoglar tercih ediliyor.

Son haftalarda kullanılmamalı

Bitkisel galaktagog tercihlerinde anne sütü miktarını artırıcı, sütün akışkanlığını sağlayıcı özelliklerinin yanı sıra anne ve bebekte sinir sistemini rahatlatıcı, anne ve bebekte gaz/sancı sorununu giderici ve yeterli süt oluşumunu sağlamak üzere gerekli, vitamin, mineral gibi elementleri sağlayıcı formülasyonlardan yararlanılıyor. Anne sütünü artıran bitkilerin etkilerini vücutta hipofiz bezinden salgılanan prolaktin hormonu sentezini uyardığı ya da prolaktin salgılanmasını baskılayan dopamin gibi mediyatörlerin (vücutta bazı maddelerin salgılanmasını sağlayan aracı madde) oluşumunu baskılayarak gösterdiği biliniyor.

Anne sütü miktarını artırıcı özellikleriyle tercih edilen bitkiler arasında bulunan rezene, anason ve frenk kimyonu meyveleri anne sütünü artırıcı özelliğinin yanı sıra yatıştırıcı ve rahatlatıcı, anne ve bebekte gaz, şişkinlik, iştah kaybı gibi önemli sindirim sorunları üzerinde de etkili! Özellikle rezene ve anason bebek koliklerinde yararlı olabiliyor. Bu bitkiler süt artırıcı özelliklerinin yanı sıra anne ve bebeği soğuk algınlığı enfeksiyonları, öksürük, bronşit gibi hastalıklardan koruyucu rol oynuyor. Diğer taraftan rezene ve anason meyvelerinin hamilelerde son dönemde kullanılması durumunda doğumu kolaylaştırdığı bildiriliyor. Düşüklere yol açabileceği için hamileliğin son haftasından önce kullanılması önerilmiyor.

Süt artırıcı bitkiler arasında yer alan ısırgan yaprakları vitaminler (A, B1, B6, B12, C ve K), proteinler ve mineraller (silisyum, çinko, manganez) bakımından zengindir. Dolayısıyla etkisini daha ziyade anne sütü için gerekli temel besleyici elementleri sağlayarak gösterir. Ayrıca bağışıklık sistemini desteklemesi ve yangı giderici özellikleri emziren annenin sağlığını desteklemesi bakımından önemli.

Dezavantajı kokusu

Anne sütünü artırıcı etkisi bilinen bir diğer bitki ise çemen tohumu. İçerisinde bulunan steroidal yapıların süt üretimini artıran hormonların sentezini artırdığı, vitamin ve protein içeriğiyle besleyici destek sağladığı ileri sürülüyor. Ancak çemen tohumunun en önemli dezavantajı tüm vücut sıvılarında (ter, idrar, vd.) yol açtığı hoş olmayan koku.

Emzirme döneminde kullanılacak bitkisel ürünlerin seçiminde kalite her zamankinden çok daha önemli. Çünkü ürünün kalitesi sadece annenin değil, yeni doğmuş bebeğin sağlığıyla da doğrudan ilişkili. Bu nedenle bu bitkilerin kalitesine dikkat edilmesi, güvenilir kaynaklardan sağlanması, tarım ilacı kalıntıları, ağır metaller, radyoaktivite, çevresel atıklar ve mikrobiyolojik riskler taşımadığından emin olmak gerekiyor. Ayrıca çemen tohumunun kan şekeri düşürücü özelliği nedeniyle şeker hastası annenin kan şekerini düşürücü ilaçlarla birlikte çemen otunu kullanması durumunda kan şekerinin aşırı düşmesi riski bulunuyor. 

Bu haber 2,847 defa okundu.