Obezite tedavisinde mucize

10 Ocak 2012 08:02 tsi
Eğer bir an önce önlem alınmazsa Amerika’ da, 2020 yılında 10 çocuktan birisinin şişman olacağı tahmin ediliyor.

Sağlıklı beslenme ilkelerine dayalı diyet tedavisinin amacı, bireyin yaşına, cinsiyetine, fiziksel aktivitesine, yaşam şekline ve fizyolojik durumuna uygun besin öğesini sağlamak, doğru ve kalıcı beslenme alışkanlığı kazandırmak, hedeflenen ağırlığa yavaş yavaş ulaşmak ve geri ağırlık kazanımını önlemeye yönelik olmalı
 
SAĞLIKLI AĞIRLIK KAYBI NE OLMALI?

Haftada 0,5-1 kg  ağırlık kaybı, en doğru, en sağlıklı ve en koruyucu kilo kaybıdır. Ayrıca tedavi programının bireyin sosyo-kültürel ve ekonomik durumuna uygun düzenlenmesi, diyetin kabul edilme ve uzun süreli uygulanma şansını arttırdığı da göz önünde bulundurulmalı. Sağlıklı ağırlık kaybı için önerilen miktar, zayıflama programının ilk 6 aylık döneminde, fazla ağırlığın yüzde 5-10' dur. Bu da, haftada 0.5-1 kg ağırlık kaybı sağlayacak şekilde enerji kısıtlamasını gerektirir. Böylece dinlenme, metabolik hızı ve vücut proteinleri ile yağsız vücut kitlesindeki azalma en az düzeyde, buna karşılık vücut yağ kitlesindeki kayıp daha fazla olur.

Kısa sürede hızlı ağırlık kaybını sağlayan çok sınırlı diyetler, yağsız vücut kitlesi kaybına, geri ağırlık kazanımının hızlı ve fazla olmasına neden olur. Ayrıca bu tür yanlış uygulamalar, daha sonra planlanan doğru zayıflama programının başarı şansını da azaltır.

1. Vücut ağırlığını arzu edilen düzeye indirmek. Bu düzey, kişinin olması gereken ideal ağırlığı veya ideal ağırlığının üzerinde bir ağırlık olabilir.
2. Kişinin bütün gereksinimlerini yeterlive dengeli bir şekilde karşılamak.
3. Kişiye yanlış beslenme alışkanlıkları yerine, doğru beslenme alışkanlıklarını kazandırmak.
4. Vücut ağırlığı arzu edilen düzeye geldiğinde tekrar kilo alımını engellemek ve sürekli bu düzeyde tutmaktır.

Diyet kelimesinin kökeni Latince ‘dietta’dan geliyor. Kelime anlamı ise ‘denge’. Bu kadar basit yani. Kısacası; mucize diyet de ilaç da besin de sizsiniz, yeter ki dengeyi kurun yaşamınızda.

GERÇEK NEDEN SAPTANMALI

Obezite; diyetle, egzersizle, davranış değişiklikleriyle, ilaçlarla, cerrahi yöntemlerle ve genellikle de birden fazla yöntemin birlikte kullanılması ile tedavi edilir. Şişmanlığın temel tedavisi ise diyettir yani sağlıklı beslenme sistemidir. Bireyin yanlış beslenme alışkanlıkları düzeltilerek gereksinimlere uygun düzenlenmiş beslenme programı, egzersizle desteklenmelidir. Ancak, şişmanlığı oluşturan gerçek nedenin tam olarak saptanması önemlidir. Gerçek oluşumunu etkileyen yanlış beslenme alışkanlıklarının düzeltilmesine yönelik beslenme eğitimi ve bireye özel diyet, tedavinin başarısını artırmaktadır.

AYRINTILI DEĞERLENDİRME ŞART

Obezite tedavisi uygulanacak bir bireyde, tedavinin başlangıcında hastanın çok ayrıntılı değerlendirilmesi gerekmektedir. Bunun için ölçümleri (boy, ağırlık, bel/ kalça çevresi, vücut yağ ve kas oranları) alınmalıdır. Ayrıntılı olan klinik ve laboratuvar yöntemleri ile basit şişmanlık dışında başka sağlık sorunlarının (hipertansiyon, kalp- damar hastalıkları, diyabet, tiroid, vb.) olup olmadığı değerlendirilmeli, birey bir doktora yönlendirilerek diğer sağlık sorunlarına yönelik olarak verilecek tıbbi tedavi planı belirlenmelidir. Bu aşamadan sonra hedeflenen ağırlık kaybı için günlük alınan ve harcanan enerjinin dengelenmesine yönelik planın yapılabilmesi için ayrıntılı bir fiziksel aktivite ve diyet öyküsü alınmalıdır.

EN ETKİLİ YOL ENERJİ KISITLAMASI

Obezitede en güvenli ve etkin tedavi yöntemi yaşam tarzı ve yeme davranış değişiklikleridir. Ciddi kalori kısıtlamasıyla önemli derecede ağırlık kaybı sağlanabilse de, kazanılan davranış değişikliklerini koruma çabaları olmazsa, kaybedilen yağlar geri alınır. Enerji alımının kısıtlanması zayıflamak için en etkili ve verimli yoldur. Örneğin günde 500 kcal’lik bir kısıtlama, haftada yaklaşk 1/2 kg ağırlık kaybına neden olur. Oysa egzersizle günde 500 kcal’lik enerji harcayabilmek çok zordur.

ŞİŞMANLIĞIN TEDAVİ YÖNTEMLERİ

Şişmanlığın tedavisinde uygulanan yöntemler; diyet tedavisi, davranış değişikliği tedavisi, fiziksel aktivitenin artırılması, ilaç tedavisi ve cerrahi girişimlerdir. Bunların içinde en doğru olanları, beslenme tedavisi ile birlikte davranış değişikliği tedavisi ve fiziksel aktivitenin artırılmasıdır.Yaşamı tehdit eden bir şişmanlık söz konusu ise cerrahi girişim düşünülebilir. Obezite tedavisinde kullanılan yöntemler 5 grup altında toplanır: 1. Tıbbi beslenme (diyet) tedavisi 2. Egzersiz tedavisi 3. Davranış değişikliği tedavisi 4. İlaç tedavisi (hastanın hekimi öngördüğü takdirde) 5. Cerrahi tedavi (hekim tarafından hızlı kilo vermesine karar verilmiş hastalara uygulanabilir)

ŞİŞMANLIĞIN KLİNİK YÖNETİMİ

1.Tıbbi geçmişe yönelik öykü alınmalıdır. Başlangıçta yapılması gereken tetkikler (bazı hormon testleri, kan şekeri ölçümü, tiroid fonksiyon testleri, kan yağları, karaciğer testleri, böbrek fonksiyon testleri, bazı vitamin ve mineraller vb.) yapılmalı ve mümkünse endokrin hastalıkları uzmanı tarafından değerlendirilmelidir.

2. Ailesel ve sosyal öykü alınmalıdır.

3. Ağırlık ve beslenmeye dair öykü alınmalıdır.

4. Beslenme öyküsü ve varolan yeme alışkanlıkları sorulmalıdır.

5. Kilo kaybı ve daha önceki tedavilerin öyküsü alınmalıdır.

6. Suplement ve ilaç kullanım durumu sorulmalı ve bu konuda hasta bilgilendirilmelidir.

7. Egzersiz ve aktivite öyküsü alınmalıdır.

8. Kilo verme amaçları ve tedaviden beklentilerin belirlenmesi gerekmektedir.

9. Fiziki muayene/ antropometrik ölçümler yapılmalıdır.

10. Motivasyon, hazır olma ve duygusal durumunun değerlendirilmesi gerekmektedir.

11. Çevresel etkilerin değerlendirilmesi gerekmektedir.

12. Yaşam tarzı değişikliği yapılması sağlanmalıdır.

13. Beslenme şekli ve kalori alımının düzenlenmesi gerekmektedir.

14. Ağırlık kaybı ve kontrolü için fiziksel aktivite planı hazırlanmalıdır.

15. Görüşme sıklığı, süresi, yeri ve zamanın belirlenmesi önemlidir.

16. Davranış tedavisi geliştirilmelidir.

17. Kaybedilen ağırlığın korunması gerekmektedir.

Yanlış uygulamalar başarıyı düşürür

Kısa sürede hızlı ağırlık kaybını sağlayan çok sınırlı diyetler, yağsız vücut kitlesi kaybına, geri ağırlık kazanımının hızlı ve fazla olmasına neden olur. Ayrıca bu tür yanlış uygulamalar, daha sonra planlanan doğru zayıflama programının başarı şansını da azaltır.

1. Vücut ağırlığını arzu edilen düzeye indirmek. Bu düzey, kişinin olması gereken ideal ağırlığı veya ideal ağırlığının üzerinde bir ağırlık olabilir.

2. Kişinin bütün gereksinimlerini yeterli ve dengeli bir şekilde karşılamak.

3. Kişiye yanlış beslenme alışkanlıkları yerine, doğru beslenme alışkanlıklarını kazandırmak.

4. Vücut ağırlığı arzu edilen düzeye geldiğinde tekrar kilo alımını engellemek ve sürekli bu düzeyde tutmaktır.

UZMAN DİYETİSYEN BANU TOPALAKÇI YAZDI

bugün

Bu haber 1,151 defa okundu.