En Sıcak Konular

Dünya'nın iç çekirdeği donuyor mu eriyor mu?

8 Temmuz 2011 11:13 tsi
Dünya'nın iç çekirdeği donuyor mu eriyor mu? Dünyamızda neler oluyor?

Dünya'nın merkezi, yaklaşık Ay büyüklüğünde (~2500 km çapta) katı, top şeklinde bir iç çekirdekten oluşur. Bu katı merkezin çevresinde ise, çoğunlukla demir nikel karışımından oluşan, erimiş halde bir dış çekirdek vardır. Bunların en dışında ise üzerinde yaşadığımız yer kabuğu bulunur.

Bilim adamları; sıvı haldeki dış çekirdeğin, katı iç çekirdeğe değen kısımlarının zamanla katılaştığını ve böylece katı iç çekirdeğin büyüdüğünü düşünüyorlardı. Onlara göre, bu katılaşmanın sebebi içten dışa doğru olan ısı kaybıdır. Oluşturulan bilgisayar modellerine göre, iç çekirdekteki büyüme senede 1 mm civarında. Bu hesaba göre, bin senelik süreçte katı çekirdeğin çapı düzenli bir şekilde 1 m artıyor olmalı.

Ancak kurulan bazı yeni modeller, bir yandan katı çekirdeğin %1'lik bir kısmında yüzeysel erimenin de gerçekleştiğini gösterdi. %1 az gibi gözükse de, aslında 200.000 km2'lik bir yüzeyin erimesi anlamına geliyor. Örneğin, Afrika altı gibi dış çekirdeğin çok yüksek sıcaklıklara ulaştığı yerlerde katı iç çekirdeğin yüzeyinde erime meydana gelirken, sismik hareketlerin çokluğu sebebiyle aşağıya sızan soğuk suyun soğutması yüzünden, dış çekirdeğin nispeten daha soğuk olduğu yerlerde katı iç çekirdek giderek büyüyebiliyor. Bilim adamlarına göre bu, çekirdeğin Dünya'nın manyetik alanını nasıl oluşturduğunu anlamamız bakımından da çok önem taşıyor.

Aslında iç çekirdekte oluşan olaylar oldukça karmaşık ve modeller hâlâ birçok ayrıntıyı kapsayacak güçte değil. Çünkü detaylı modelleri hesaplayacak güçte bilgisayarlara sahip değiliz. Bu sebeple, işin doğrusu; iç çekirdek ve manyetik alanın oluşumu bilim adamları için hâlâ tam bir gizem ve daha kat edilmesi gereken çok yol var. Doğrulukları tespit edilemeyen farklı modeller farklı dinamikleri ortaya çıkarabiliyor. Ancak bu yeni modeller iç çekirdeğin sanılanın aksine sadece soğuma sebebiyle büyüyen bir yapıyla sınırlı olmayabileceğini göstermesi bakımından önemli.


Kaynak: Charles Q. Choi, "Earth's Core may be Melting, Scientists Find", msnbc.com, Çev. Dr. Alp Bayraktar, yaklasansaat.com, 18/05/2011.
ys@yaklasansaat.com




Bu haber 1,919 defa okundu.


Yorumlar

 + Yorum Ekle 
    kapat

    Değerli okuyucumuz,
    Yazdığınız yorumlar editör denetiminden sonra onaylanır ve sitede yayınlanır.
    Yorum yazarken aşağıda maddeler halinde belirtilmiş hususları okumuş, anlamış, kabul etmiş sayılırsınız.
    · Türkiye Cumhuriyeti kanunlarında açıkça suç olarak belirtilmiş konular için suçu ya da suçluyu övücü ifadeler kullanılamayağını,
    · Kişi ya da kurumlar için eleştiri sınırları ötesinde küçük düşürücü ifadeler kullanılamayacağını,
    · Kişi ya da kurumlara karşı tehdit, saldırı ya da tahkir içerikli ifadeler kullanılamayacağını,
    · Kişi veya kurumların telif haklarına konu olan fikir ve/veya sanat eserlerine ait hiçbir içerik yayınlanamayacağını,
    · Kişi veya kurumların ticari sırlarının ifşaı edilemeyeceğini,
    · Genel ahlaka aykırı söz, ifade ya da yakıştırmaların yapılamayacağını,
    · Yasal bir takip durumda, yorum tarih ve saati ile yorumu yazdığım cihaza ait IP numarasının adli makamlara iletileceğini,
    · Yorumumdan kaynaklanan her türlü hukuki sorumluluğun tarafıma ait olduğunu,
    Bu formu gönderdiğimde kabul ediyorum.




    Yazarlar

    En Çok Okunan Haberler

    Haber Sistemi altyapısı ile çalışmaktadır.
    3,858 µs