Balık çiftlikleri sunar: Defolu balık!

20 Ağustos 2008 10:35 tsi
Çiftlik balıkçılığı iyi midir kötü müdür tartışılırken balıkçı tezgahlarına "garip" görünen balıklar düştü. Sırtı kambur veya organı eksik bu balıklar çiftlik koşullarında yetişiyor.

Çiftliklerde yetişme koşullarından dolayı gelişimini tam sağlayamayan çizik, başı eğri, kuyruksuz, kanatsız balıklar piyasada satılmaya başlandı. Özellikle çiftliklerde en çok yetiştirilen çipura ve levrek balıklarında bu kusurlar görülüyor. Ege Üniversitesi Su ürünleri Fakültesi Dekanı Prof. Ahmet Kocataş, bu durumun çok sayıda balığın aynı yeri paylaşmasından kaynaklandığını, balıkların rahat büyüyemediğini dile getirdi.

Balık çiftliği insan sağlığı için iyi midir diye senelerdir tartışıyoruz ama görünen o ki, balık çiftliği “balıklar için” çok kötü sonuçlar doğurabiliyor. Doğal ortamında büyüdüğünde pırıl pırıl, canlı, her bir uzvu yerinde olan balıklar nasıl oluyor da bu kadar yaygın bir biçimde sakatlanabiliyorlar? Sıkışık ortamda fazla hareket edemeden büyüyor balıklar. Her gün çiftlikten verilen yemle (içeriğinin ne olduğunu bilemediğimiz yemle) besleniyorlar. Doğada balığı “yemlemek” diye bir şey de yok. Nasibine hangi balık düşerse onu yiyor, beslenmesi çeşitli, balık hareketli. Kısa zamanda paraya dönüşmeleri için haddinden fazla besleniyor da olabilirler.

Çiftlik balıkları etinde sinir olmaması için hiç hareket ettirilmeden yaşatılan danacıklara, küçücük alanda yaşatılan, sinirden birbirini gagalamaması için gagaları kesilen tavuklara yaptığımız zulmü hatırlatıyor. Çiftlikte yaşamak bir balık için hapis hayatından farksız olsa gerek…

Balıklara zararlı olduğu muhakkak ama gene insan merkezli düşünmeye devam edelim. Balık çiftliklerinin çevreye, turizme ve dolayısıyla ülkemize para girişine etkilerini Türkiye Turizm Yatırımcıları Derneği, TBMM Çevre Komisyonu'na açıkladı. Derneğin Genel Sekreteri Koray Yetik’in yaptığı açıklamadan bazı bölümler şöyle:

“Balık çiftliklerinin çevreye etkilerini ortaya koyan çok sayıda araştırma mevcut. İzmir Dokuz Eylül Üniversitesi, Deniz Bilimleri ve Teknoloji Enstitüsü tarafından yapılan araştırma sonucunda hazırlanan Haziran-2006 tarihli raporda, balık çiftlikleri civarında; "Deniz suyundaki fosfat, nitrat, amonyum ve azot değerlerinin kirletilmemiş deniz suyundaki değerlerin çok üzerine çıktığı, klorofil değerleri ve askıda katı madde miktarı kirletilmemiş deniz suyundaki değerlerden farklı olduğu ve ayrıca sediment örneklerinde organik kirliliğin göstergesi olarak da, organik maddeler bulunduğu" tespit edilmiştir.

Çiftliklerin denizde yol açtıkları kirlilik etkilerine dair araştırmalar ve sürdürülebilirlik konusunda endişelerimiz

Ayrıca çok sayıda uluslararası kaynakta da, çiftliklerin sağlığa ve çevre kirliliğine dönük etkileri açıklanmaktadır. Türkiye'de yapılan deniz suyu incelemeleri de kirlilik faktörlerini doğrulamaktadır. Konuyla ilgili en kapsamlı araştırma İstanbul Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi'nden Prof. Dr. Bayram Öztürk ve 11 öğretim görevlisinin Çeşme'den İskenderun'a balık çiftliklerinin ve turistik tesislerin bulunduğu 100'ü askın istasyondan aldıkları su numunelerine dayanarak yaptıkları araştırma olup, "Muğla İlinde Su Ürünleri Yetiştiriciliği Açısından Hassas Alanlar ile Yeni Yetiştiricilik Alanlarının Belirlenerek Kirlenme Parametrelerinin İzlenmesi Projesi" adı altında 2006 Aralık ayında hazırladıkları raporda tüm verileri ortaya koymaktadır. Araştırma Çeşme-İskenderun arasından balık çiftlikleri çevresinden alınan yüzey suyu örneklerinde toplam Koliform, Fekal Koliform ve Fekal Streptokok düzeyleri ile fosfat, nitrit ve nitrat değerlerini ortaya koymakta ve "Balık çiftlikleri ve çevresinde ulusal değerlere uygun olmayan alanların dağılımı % 57.1" olarak bulunmaktadır.

Birleşmiş Milletler Çevre Programı UNEP'in, 2004 yılında yayınladığı raporda da "Akdeniz Aksiyon Planı"nda 2000 yılı itibariyle, yetiştirme çiftliklerinden Akdeniz'e salınan toplam Nitrojen, Fosfor ve Karbon miktarına dair veriler sunulmakta, Türkiye'nin toplam nitrojen, fosfor ve karbonun yüzde 20.6'sını salıyor olması dikkat çekici bir tablo oluşturmaktadır.

Çiftliklerin sağlığımıza olası etkileri: Somon örneği

Somon çiftlikleriyle ilgili olarak sağlık yönünden etkilerini ortaya koyan bir araştırma çarpıcı sonuçlara işaret etmektedir.

Dr. Roderick D. O'Sullivan tarafından "The Salmon Farm Monitor"da yayımlanan "Farmed Salmon - A Dream Turned Nightmare" başlıklı makalede somon örneğinden yola çıkarak bazı bulguları belirtecek olursak; Bodrum yarımadasında 33 mavi bayraklı koy ve 5 marina bulunmaktadır. Mavi Bayrak programında Dünya üçüncüsü konumuna gelmişken kirlilik parametresi nedeniyle mavi bayraklarımızı yitirebilecek olmamız Türkiye turizmi açısından çok ciddi bir sorundur.

Mavi Bayrak

Mavi Bayrak, Avrupa Birliği'nin alt kurulusu olan Avrupa Çevre Eğitim Vakfı aracılığı ile yürütülen bir kampanyadır. Amacı, bir bütün olarak sahillerin, plajların ve deniz suyunun temizliğini birlikte denetlemek, plajlarda ayda iki defa deniz suyunun biyolojik ve kimyasal analizini yaparak, deniz temizliğinin kabul edilen limitler içersinde olduğunu kontrol etmektir. Bu sayede insanların korkusuzca ve sağlıklı ortamlarda denizden ve plajlardan istifade etmesi sağlanacaktır.

Kampanya, bu merkezi bir örgüt ve kampanyaya katılan ülkelerde kurulan organizasyonlar tarafından ülkesi bu kampanyaya katılmıştır. Akdeniz çanağındaki bütün Avrupa ülkeleri ile birlikte, Türkiye de bu organizasyonun içindedir. Denetlemeler sonunda temiz bulunan plaj ve marinalar, kampanyanın simgesi olan Mavi Bayrak çekilerek ilan edilir. Duyuru ayrıca bastırılan harita ve bültenlerde, denizi temiz olan plajlar mavi noktalar ile denize girilmesi sakıncalı veya tehlikeli olan plajlar kırmızı ve siyah noktalar ile işaretlenerek basın yoluyla da açıklanmaktadır. Geçtiğimiz yıllardan beri tur operatörleri ve turizm acenteleri ile işbirliği yapılarak, turistin bilgilendirilmesi ve mavi bayraklı plajlara yönlendirilmesi sağlanmaktadır. Türkiye*de 258 plaj ve 13 marina mavi bayrağa sahiptir. İspanya'da mavi bayraklı 499 plaj, 77 marina bulunmaktadır. Yunanistan'da ise 430 plajın mavi bayrağı vardır. Türkiye mavi bayrakta dünyada üçüncü sıradadır. Her ne kadar mavi bayrak almak yatırımcıların /işletmecilerin kendi isteklerine bağlı olsa da, bu belge Kültür ve Turizm Bakanlığı'nca ve ilgili diğer bakanlıklarca bir çeşit zorunluluk haline dönüştürülmesi inancındayız.

Önümüzdeki dönemde mavi bayrağın, turizmde büyük bir reklâm ve pazarlama aracı olacağı açıkça görülmektedir. Biran önce, özel sektör, yerel yönetimler ve devlet işbirliğinde konuya sahip çıkılmalıdır.

www.iyilikguzellik.com özel

Bu haber 1,969 defa okundu.