GDO yönetmeliğinde ne değişti?

20 Kasım 2009 13:31 tsi
İçeriğinin binde 1’ i GDO’ lu soya lesitini içeren bir çikolatanın etiketinde GDO’ ludur yazılabilecek mi bakalım?

Gıda ve yem amaçlı genetik yapısı değiştirilmiş organizmalar Ve ürünlerinin ithalatı, işlenmesi, ihracatı, kontrol ve Denetimine dair yönetmelikte değişiklik Yapılmasına dair yönetmelik’ te 20 Kasım 2009 tarihinde değişiklik yapıldı.

Buna göre yapılan değişiklikler şöyle:

5. Madde – 1. fıkra

Yeni durumda ek olarak “GDO lu gıda ve yemlerin transit geçişine ilişkin usul ve esaslar Bakanlıkça belirlenir.” ibaresi getirilmiş. Bunun dışında yönetmeliğe uygun şekilde GDO’ lar serbest.

Sonuç: GDO’ lar hala serbest.

7. Madde – 1. Fıkra:

GDO komitesinin nasıl oluşturulacağına ilişkin madde. Eski halde uzmanlar listesi, Bakanlık TAGEM, TÜGEM, KKGM ve üniversiteler, TÜBİTAK, araştırma kuruluşlarından oluşuyordu. Yeni durumda komiteden bakanlık TAGEM, TÜGEM, KKGM çıkarılmış. Komite sadece üniversiteler, TÜBİTAK, araştırma kuruluşlarından oluşturulacak.

Sonuç: GDO’ lar hala serbest.

11. Madde – 1. Fıkra:

Eski durumda GDO’ lu ürünün üretildiği ülkenin yetkili otoritesinden sadece ilgili ürünün miktar, çeşit, parti no bilgileri yeterli bulunuyordu. Ayrıca üretilen ülke dışında bir ülkeden gelen GDO’ lar için hem üretildiği ülke hem de yüklendiği ülkeden bu bilgiler aranıyordu.

Yeni durumda üretilen ülkenin yetkili makamından söz konu GDO’ lu ürünler ile ilgili miktar, çeşit, parti no bilgileri yanı sıra ithalatçı firmadan, GDO ve ürünlerinin üretildiği veya yüklendiği ülke yetkilileri tarafından düzenlenmiş ürünün miktarı ve aktarılan geni belirten belge veya uluslararası akredite bir laboratuvardan alınmış analiz raporu istenecek.

Yeni durumda ayrıca GDO’ lu ürünler sadece üretim yapılan ülkeden doğrudan ihraç edilecek görünüyor.

Bu madde GDO’ lu ürünlerin biraz daha iyi kontrol edilmesini sağlayabilecek akıllıca bir madde. Ancak sonuç yine değişmiyor.

Sonuç: GDO’ lar hala serbest.

14. Madde – 1. Fıkra:

Sonunda GDO’ ya hayır diyenlerin az da olsa sesinin dinlenmiş olduğunu gördüğümüz bir madde. Eski yönetmelikte sadece GDO lu gıdaların % 0,9 un üzerinde GDO içermesi hâlinde etiketleme zorunluluğu vardı.

Yeni yönetmelikte, içerisinde tespit edilebilir miktar GDO olduğu anda etiketinde yazacak.

İyi niyetli bir değişiklik olmasına rağmen uygulanması çok zor. İçeriğinin binde 1’ i GDO’ lu soya lesitini içeren bir çikolatanın etiketinde GDO’ ludur yazılabilecek mi bakalım? Teknik ve pratik olarak pek olası olmasa da bu iyi yönde bir değişiklik.

Buna göre insanlar aldıkları ürünün GDO’ lu olup olmadığını bileceklermiş gibi görünüyor. Ancak tam olarak böyle değil durum:

1-       Sadece ambalajlı ürünlerde etiket olacak. Ambalajsız ürünlerde yine kimse bir şey bilmeyecek.2-       Ürünün GDO olup olmadığını bilmemiz, etikete bu bilgileri geçireceklerin bilgisi, becerisi ve yeteneğine kalmış durumda.

Sonuç: GDO’ lar hala serbest.

15. Madde – 1. Fıkra:

İnsan gıdalarında olduğu gibi hayvan yemlerindeki GDO’ lu ürünlerde de “% 0,9 un üzerinde GDO içermesi” ibaresi kaldırılmış. Yani her tür yem ambalajındaki yemin içerisinde tespit edilebilir miktar GDO olduğu anda etiketinde yazacak.

Ancak bunu sadece hayvan üreticisi görecek.

Yani GDO’ lu yemle beslenmiş hayvanların etleri, sütleri etiketlenmeyecek.

Sonuç 1: GDO’ lar hala serbest.

Sonuç 2: Hayvanların sağlıklı beslenme hakkı gözetilmemektedir.

Geçici madde:

Bizim anlayabildiğimiz kadarı ile 26 Ekim 2009’ dan önce eski duruma göre izin almış olan GDO’ lu ürünler 1 Mart 2010’ a kadar ülkeye girecek. Yönetmelikte bahsedilen kontroller 1 Mart 2010’ dan itibaren yapılacak.

Sonuç: GDO’ lar hala serbest.

Sonuç olarak yönetmelikteki değişiklik temel olarak en önemli değişiklik ürünlerde GDO ne miktar tespit edilirse edilsin ambalajlı ürünlerin etiketine konacak ve ürünlerin ülkeye girişinde GDO’ lu ürünleri değerlendirecek komisyon biraz daha bağımsız ve bilimsel bir görüntü arz ediyor.

Yani:

-          Restoranlarda GDO yiyebileceksiniz.

-          Komşu ziyaretine gittiğinizde belki kekin içinde GDO olacak.

-          Çocuğunuzun marketten aldığı çikolata GDO’ lu olabilir.

-          Toplu yemeklerde, hazır yemek firmalarından yediğiniz yemeklerde GDO’ lu ürünler kullanılmış olabilir.

-          Tükettiğiniz hayvansal gıdalar, GDO’ lu yemlerle beslenmiş hayvanlardan gelmiş olabilir. (Ayrıca hayvanların GDO’ lu ürün konusunda hiçbir seçme hakkı da yok, bitkilerin “benim genimi değiştirmeyin deme hakkı yok”)

-          Gelen GDO’ lu tohumlar kontrolsüz olarak tarımsal üretimde kullanılabilir.

Kısacası, GDO’ lar hala serbest.

Afiyet olsun

Hakan Ozan Erzincanlı/ Yeşil Gazete

Bu haber 1,127 defa okundu.