Kanser riskini azaltan besinler

6 Şubat 2014 10:15 tsi
Hastalıklardan korunmada en önemli basamak beslenme ve yaşam biçimimiz. Kanserde ise bu daha da önem kazanmakta çünkü beslenme ve özellikle bazı besinler kanser için bir panzehir “antioksidant” etkisi yapıyor.

4 Şubat Dünya Kanser Günü’ydü. Tek günde konunun önemini anlatmak için yeterli değil elbette, üstelik kanser vakaları her geçen gün artmakta iken. Ancak pek çok hastalıkta olduğu gibi kanserde de tedaviden çok hastalığa yakalanmama yani korunma çok daha önemli ve zahmetsizdir. Her durumda hemen ilaçlara sarılmak yerine, her meyvenin, her sebzenin, her baharatın birer ilaç olduğunu unutmamak gerekiyor.

VÜCUT AĞIRLIĞI VE KANSER

Özellikle meme, kalın bağırsak-rektum ve kan kanserleri obez bireylerde normal ağırlıktakilere göre daha fazla görülmektedir. Yağ tüketiminin yüksek olması obeziteye neden olmaktadır. Yağlı besinler ve bozulmuş yağ tüketimi, kanser yapıcı ve ilerletici maddelerin de alımının artmasına neden olmaktadır.

KARBONHİDRATLAR VE KANSER

Karbonhidratlar başlıca enerji kaynağımızdır. Gereksinimin üzerinde alınması obeziteye neden olur. Bunun yanı sıra, kepekli tahıl ürünleri, kuru baklagiller, taze sebze ve meyvelerin fazla tüketilmesi, posa alımını artırıp bağırsakların düzenli çalışmasını sağlayarak kalın bağırsak-rektum kanserinin önlenmesinde etkindir.

Yağ ve kanser

*Her türlü yağın fazla alınması özellikle meme, prostat, testis, rahim, yumurtalık ve kalın bağırsak-rektum kanserlerinin oluşum riskini arttırmaktadır.

*Kanserojen maddeler (kanser yapıcı) yağ içinde birikir ve fazla yağ alımı bu maddelerin vücuda girişini artırır.

*Cinsiyet hormonları yapısal olarak yağa benzerler. Yağın fazla alımı bu hormonların çalışma düzenini bozar.

*Özellikle kalın bağırsak-rektum kanserlerini ilerletici safra tuzları gibi maddelerin yapımı yağ alımı arttıkça artar.

Çoklu doymamış yağ asitlerinden zengin sıvı yağlar kolay okside olurlar (bozulurlar). Oksidasyon sonucu oluşan öğeler bağışıklık hücrelerinin yıpranmasına neden olarak kanser riskini artırırlar.

Protein ve kanser

Aşırı et, dolayısı ile hayvansal proteini çok tüketen ülkelerde meme, rahim, prostat, kalın bağırsak-rektum, pankreas ve böbrek kanserleri, hayvansal proteini az tüketen ülkelerden daha fazla görülmektedir.Yağsız hayvansal protein tüketiminin kanserle ilişkili olmadığı bilinmektedir. Yağsız et, süt ve benzeri besinlerin tüketimi kanser riskini artırmaz.

Kanser riskini artıran besinler

Çevredeki  zararlı kimyasallar besinlerin yağlı kısımlarında birikir. Eğer yağlı kısım iyice ayrıldıktan sonra yenilirse, zararlı kimyasalların vücuda girişi azalır. Et ve peynirler ne kadar yağlıysa kanser yapıcı madde de o kadar çoktur içinde.

*Yağda kızartılmış besinler

*Tuzlanmış besinler

*Tütsülenmiş besinler

*Ateşe çok yakın pişirilmiş kebaplar

*Yağlı tüm etler

*Terayağı, içyağı.

Vitaminler ve kanser

A vi­ta­mi­ni: Ye­şil ve sa­rı seb­ze ve mey­ve­ler­de, A vi­ta­mi­ni­nin ön mad­de­le­ri ka­ro­te­no­id­ler bu­lu­nur. Bun­lar güç­lü an­ti­ok­si­dan özel­li­ği ta­şır­lar ve vü­cut­ta A vi­ta­mi­ni­ne dö­nü­şür­ler. Hay­van­sal be­sin­ler­de (ka­ra­ci­ğer, süt ya­ğı, yu­mur­ta sa­rı­sı gi­bi) A vi­ta­mi­ni bu­lu­nur. A vi­ta­mi­ni ve özel­lik­le A vi­ta­mi­ni­nin ön mad­de­si ka­ro­te­no­id­ler kan­se­rO­jen mad­de­le­rin et­ki­si­ni azal­ta­rak kan­se­rin ön­len­me­sin­de et­kin­dir­ler.

C vi­ta­mi­ni: En faz­la ta­ze seb­ze ve mey­ve­ler­de bu­lu­nur. En çok C vi­ta­mi­ni içe­ren be­sin­ler; kuş­bur­nu, may­da­noz, te­re, ro­ka ve di­ğer ye­şil yap­rak­lı seb­ze­ler, kar­na­ba­har, ye­şil siv­ri bi­ber, tu­runç­gil­ler, do­ma­tes, çi­lek ve pa­ta­tes­tir. C vi­ta­mi­ni vü­cu­da alı­nan kan­se­ro­jen­le­ri et­ki­siz ha­le ge­ti­rir.

E vi­ta­mi­ni: Baş­ta bit­ki­sel yağ­lar, ye­şil yap­rak­lı seb­ze­ler, özü alın­ma­mış ta­hıl­lar, fın­dık, fıs­tık gi­bi ku­ru­ye­miş­ler, ku­ru bak­la­gil­ler ol­mak üze­re çe­şit­li yi­ye­cek­ler­de bu­lu­nur. Ba­zı tok­sik mad­de­le­rin et­ki­le­ri­ni aza­lır, güç­lü bir an­ti­ok­si­dan ol­du­ğu için yağ­la­rın ve hüc­re­le­rin ok­si­das­yo­nu­nu (bo­zul­ma­sı­nı) ön­ler.

D vi­ta­mi­ni: Ka­ra­ci­ğer, yu­mur­ta sa­rı­sı, süt ve süt ürün­le­rin­de az mik­tar­da bu­lu­nur. Gün­lük bes­len­me ile D vi­ta­mi­ni ge­rek­sin­me­si kar­şı­lan­maz. En iyi kay­na­ğı gü­neş­tir. Dü­zen­li gü­neş­le te­mas ile de­ri­de­ki ön mad­de­den D vi­ta­mi­ni olu­şur ve ge­rek­sin­me­yi kar­şı­lar. Gü­neş­ten ya­rar­la­na­rak vü­cut­ta ye­ter­li D vi­ta­mi­ni olu­şu­mu­nun sağ­lan­ma­sı  ke­mik kan­se­ri ris­ki­ni azal­tır.

Mineraller ve kanser

Se­len­yum: En çok su ürün­le­rin­de ve ke­pe­ği ay­rıl­ma­mış ta­hıl ürün­le­rin­de bu­lu­nur. Diyet­le ye­ter­li  tü­ke­ti­mi kan­se­ro­jen­le­re kar­şı ko­ru­yu­cu­dur.

Çin­ko: En zen­gin kay­nak­la­rı, ay çe­kir­de­ği, su ürün­le­ri, et­ler, man­tar, yu­mur­ta ve ku­ru bak­la­gil­ler­dir. Ye­ter­li dü­zey­de çin­ko alı­mı, A vi­ta­mi­ni­nin et­ki­si­ni ve sa­vun­ma sis­te­mi­ni güç­len­di­re­rek kan­se­re kar­şı ko­ru­yu­cu­dur.

İyot: En iyi kay­na­ğı iyot­lu tuz­dur. İyot yö­nün­den zen­gin be­sin­ler; ba­lık­lar ve man­tar­dır. İyot ek­sik­li­ği ti­ro­it be­zin­de kan­ser oluş­tur­ma ris­ki­ni de art­ı­ra­bi­lir.

Mo­bil­den: Vü­cu­dun ge­rek­si­ni­mi çok dü­şük­tür. En zen­gin kay­nak­la­rı; ku­ru­bak­la­gil­ler, ke­pek­li ta­hıl ürün­le­ri ve ko­yu ye­şil yap­rak­lı seb­ze­ler­dir.

Ba­kır: En zen­gin kay­nak­la­rı; et­ler, su ürün­le­ri, ku­ru bak­la­gil­ler, kanserden korunmak için  yağ­lı to­hum­lar, pek­mez­dir. Ye­ter­siz­li­ğin­de de­ri­de, be­yin iş­lev­le­rin­de ve kan hüc­re­le­ri­nin ya­pı­mın­da bo­zuk­luk­lar olur. Aşı­rı ba­kır alı­mı tok­sik ol­du­ğun­dan ek ba­kır alın­ma­sı öne­ril­mez.

Demir: Demirden zengin besinler; etler, su ürünleri, yumurta, yeşil yapraklı sebzeler, kuru baklagiller, susam, pekmez, kuru meyvelerdir. Demir bazı kimyasal kanserojenlerin etkisini azaltır.  

Kalsiyum: Kemik gelişimi ve sağlığı için en önemli besin ögesidir. Kalsiyumun en iyi kaynağı süt, yoğurt, peynir, dondurma, yeşil yapraklı sebzeler ve kuru baklagillerdir. Kalsiyum, kemik ve kalın bağırsak kanser riskini azaltır.

Kanser riskini azaltan besinler

SEBZELER :

*Soğan, sarımsak,Lahana

*Havuç, ıspanak,Marul, kıvırcık, salatalık

*Pazı, asma yaprağı,Karnabahar, pırasa, şalgam, turp

*Maydanoz, tere, nane, roka,Biber,Taze-kuru fasulye, bezelye,Bakla, mantar, patlıcan, enginar  Kabak,Domates, pancar, bamya

Kanser riskini azaltan besinler

Kanser riskini azaltan Kuru yemişler

*Kestane, badem, fındık, fıstık, ceviz

Kanser riskini azaltan tahıllar

*Kepekli ekmek

*Çavdar ekmeği

*Bulgur, yarma.

Kanser riskini azaltan hayvansal besinler

*Yumurta

*Yağsız peynir, çökelek, yoğurt.

Meyveler

*Portakal, greyfurt, limon

*Kuşburnu, böğürtlen, kızılcık

*Elma, armut, ayva, erik

*Kiraz, vişne, çilek

*Kavun, karpuz

*Üzüm, incir, nar,dut

*Muz, hurma, yeni dünya.

UZMAN DİYETİSYEN / BANU TOPALAKÇI - BUGÜN GAZETESİ

Bu haber 1,410 defa okundu.